ข่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ไม้ที่ทําเป็นร้านขึ้นคร่อมกองไฟสําหรับปิ้งปลา, ไม้ไผ่ขัดเป็นตารางเล็ก ๆ สำหรับวางหรือห้อยอาหารแห้งให้อยู่เหนือเตาไฟในครัว.ข่า ๔ น. ไม้ที่ทําเป็นร้านขึ้นคร่อมกองไฟสําหรับปิ้งปลา, ไม้ไผ่ขัดเป็นตารางเล็ก ๆ สำหรับวางหรือห้อยอาหารแห้งให้อยู่เหนือเตาไฟในครัว.
ข้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง บ่าวไพร่, คนรับใช้.ข้า ๑ น. บ่าวไพร่, คนรับใช้.
ข้าเก่าเต่าเลี้ยง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ตอ-เต่า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ยอ-ยัก-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำนาม หมายถึง คนเก่าคนแก่, คนที่อยู่ด้วยกันในฐานะรับใช้มานาน.ข้าเก่าเต่าเลี้ยง (สำ) น. คนเก่าคนแก่, คนที่อยู่ด้วยกันในฐานะรับใช้มานาน.
ข้าไท เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ทอ-ทะ-หาน เป็นคำนาม หมายถึง คนรับใช้ที่ไม่ใช่ทาส.ข้าไท น. คนรับใช้ที่ไม่ใช่ทาส.
ข้านอกเจ้าข้าวนอกหม้อ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-สะ-หระ-เอ-จอ-จาน-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-โท-ออ-อ่าง(สํา; โบ) น. จำนวนคนซึ่งมีจำนวนมาก ย่อมกระทำหรือประพฤตินอกออกไปจากคำสั่งหรือแบบอย่างขนบธรรมเนียมที่ถือปฏิบัติกันมามากเช่นกัน ดังข้อความว่า กาลแต่ก่อนเจ้านายน้อยตัว ก็ไม่รั่วไม่ร้ำข้างไหนหนัก ครั้นภายหลังเจ้านายมากขึ้นก็เกิดการรั่วร้ำไปต่าง ๆ เป็นการข้านอกเจ้า เข้านอกหม้อ ลูกนอกพ่อ หลานนอกปู่ เป็นขึ้น. (พระราชหัตถเลขารัชกาลที่ ๔).ข้านอกเจ้าข้าวนอกหม้อ (สํา; โบ) น. จำนวนคนซึ่งมีจำนวนมาก ย่อมกระทำหรือประพฤตินอกออกไปจากคำสั่งหรือแบบอย่างขนบธรรมเนียมที่ถือปฏิบัติกันมามากเช่นกัน ดังข้อความว่า กาลแต่ก่อนเจ้านายน้อยตัว ก็ไม่รั่วไม่ร้ำข้างไหนหนัก ครั้นภายหลังเจ้านายมากขึ้นก็เกิดการรั่วร้ำไปต่าง ๆ เป็นการข้านอกเจ้า เข้านอกหม้อ ลูกนอกพ่อ หลานนอกปู่ เป็นขึ้น. (พระราชหัตถเลขารัชกาลที่ ๔).
ข้านอกเจ้าบ่าวนอกนาย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-สะ-หระ-เอ-จอ-จาน-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-บอ-ไบ-ไม้-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำนาม หมายถึง ผู้ที่กระทำหรือประพฤตินอกเหนือคำสั่งหรือแบบอย่างขนบธรรมเนียมที่ถือปฏิบัติกันมา.ข้านอกเจ้าบ่าวนอกนาย (สำ) น. ผู้ที่กระทำหรือประพฤตินอกเหนือคำสั่งหรือแบบอย่างขนบธรรมเนียมที่ถือปฏิบัติกันมา.
ข้าแผ่นดิน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-แอ-ผอ-ผึ้ง-ไม้-เอก-นอ-หนู-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง พลเมือง.ข้าแผ่นดิน น. พลเมือง.
ข้าเฝ้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ฝอ-ฝา-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ขุนนางที่มีตําแหน่งเข้าเฝ้า.ข้าเฝ้า น. ขุนนางที่มีตําแหน่งเข้าเฝ้า.
ข้าพระ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-พอ-พาน-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง ผู้ที่นายเงินทำหนังสือสำคัญยกให้เป็นคนใช้ของสงฆ์, คนที่พระเจ้าแผ่นดินพระราชทานแก่พระสงฆ์ เพื่อรักษาวัดและปฏิบัติพระสงฆ์.ข้าพระ (โบ) น. ผู้ที่นายเงินทำหนังสือสำคัญยกให้เป็นคนใช้ของสงฆ์, คนที่พระเจ้าแผ่นดินพระราชทานแก่พระสงฆ์ เพื่อรักษาวัดและปฏิบัติพระสงฆ์.
ข้าราชการ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา-ชอ-ช้าง-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ เป็นคำนาม หมายถึง (โบ) คนที่ทําราชการตามทําเนียบ; ผู้ปฏิบัติราชการในส่วนราชการ; ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย หมายถึง บุคคลซึ่งรับราชการโดยได้รับเงินเดือนจากเงินงบประมาณรายจ่ายหมวดเงินเดือน เช่น ข้าราชการพลเรือน ข้าราชการการเมือง ข้าราชการครู ข้าราชการทหาร ข้าราชการตุลาการ ข้าราชการอัยการ.ข้าราชการ น. (โบ) คนที่ทําราชการตามทําเนียบ; ผู้ปฏิบัติราชการในส่วนราชการ; (กฎ) บุคคลซึ่งรับราชการโดยได้รับเงินเดือนจากเงินงบประมาณรายจ่ายหมวดเงินเดือน เช่น ข้าราชการพลเรือน ข้าราชการการเมือง ข้าราชการครู ข้าราชการทหาร ข้าราชการตุลาการ ข้าราชการอัยการ.
ข้าราชการอัยการ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา-ชอ-ช้าง-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ-ออ-อ่าง-ไม้-หัน-อา-กาด-ยอ-ยัก-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง ข้าราชการผู้มีอำนาจและหน้าที่ในการดำเนินคดีตามกฎหมายซึ่งบัญญัติว่าเป็นอำนาจและหน้าที่ของพนักงานอัยการ, ถ้ารวมถึงข้าราชการธุรการในสำนักงานอัยการสูงสุดด้วย เรียกว่า ข้าราชการฝ่ายอัยการ. ในวงเล็บ ดู อัยการ เขียนว่า ออ-อ่าง-ไม้-หัน-อา-กาด-ยอ-ยัก-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ.ข้าราชการอัยการ (กฎ) น. ข้าราชการผู้มีอำนาจและหน้าที่ในการดำเนินคดีตามกฎหมายซึ่งบัญญัติว่าเป็นอำนาจและหน้าที่ของพนักงานอัยการ, ถ้ารวมถึงข้าราชการธุรการในสำนักงานอัยการสูงสุดด้วย เรียกว่า ข้าราชการฝ่ายอัยการ. (ดู อัยการ).
ข้าหลวง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-วอ-แหวน-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (โบ) คนที่ถวายตัวเป็นข้าของพระเจ้าแผ่นดินหรือเจ้านาย, คนใช้ของพระเจ้าแผ่นดินหรือเจ้านาย.ข้าหลวง ๑ น. (โบ) คนที่ถวายตัวเป็นข้าของพระเจ้าแผ่นดินหรือเจ้านาย, คนใช้ของพระเจ้าแผ่นดินหรือเจ้านาย.
ข้าหลวงเดิม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-วอ-แหวน-งอ-งู-สะ-หระ-เอ-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อิ-มอ-ม้า เป็นคำนาม หมายถึง คนใช้เก่าแก่ของเจ้านาย, คนที่พระเจ้าแผ่นดินเคยใช้มาแต่เมื่อยังไม่ได้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน, ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก หมายถึง คนหรือสิ่งของที่ใช้สอยถูกใจมาเป็นเวลานาน ๆ.ข้าหลวงเดิม น. คนใช้เก่าแก่ของเจ้านาย, คนที่พระเจ้าแผ่นดินเคยใช้มาแต่เมื่อยังไม่ได้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน, (ปาก) คนหรือสิ่งของที่ใช้สอยถูกใจมาเป็นเวลานาน ๆ.
ข้าหลวงน้อย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-วอ-แหวน-งอ-งู-นอ-หนู-ไม้-โท-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง คนใช้ของเจ้านาย.ข้าหลวงน้อย น. คนใช้ของเจ้านาย.
ข้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำสรรพนาม หมายถึง คําใช้แทนตัวผู้พูด พูดกับผู้ที่เสมอกันอย่างเป็นกันเองหรือผู้ใหญ่พูดกับผู้น้อย, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.ข้า ๒ ส. คําใช้แทนตัวผู้พูด พูดกับผู้ที่เสมอกันอย่างเป็นกันเองหรือผู้ใหญ่พูดกับผู้น้อย, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.
ข้าเจ้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-จอ-จาน-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำสรรพนาม หมายถึง คําใช้แทนตัวผู้พูด, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.ข้าเจ้า (ถิ่น–พายัพ) ส. คําใช้แทนตัวผู้พูด, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.
ข้าน้อย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-ไม้-โท-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำสรรพนาม หมายถึง คําใช้แทนตัวผู้พูด, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.ข้าน้อย (ถิ่น–อีสาน) ส. คําใช้แทนตัวผู้พูด, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.
ข้าพเจ้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-พอ-พาน-สะ-หระ-เอ-จอ-จาน-ไม้-โท-สะ-หระ-อา[ข้าพะเจ้า] เป็นคำสรรพนาม หมายถึง คําใช้แทนตัวผู้พูด มักใช้อย่างเป็นทางการ, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.ข้าพเจ้า [ข้าพะเจ้า] ส. คําใช้แทนตัวผู้พูด มักใช้อย่างเป็นทางการ, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.
ข้าพระพุทธเจ้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-พอ-พาน-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-พอ-พาน-สะ-หระ-อุ-ทอ-ทะ-หาน-ทอ-ทง-สะ-หระ-เอ-จอ-จาน-ไม้-โท-สะ-หระ-อา[ข้าพฺระพุดทะเจ้า] เป็นคำสรรพนาม หมายถึง คําใช้แทนตัวผู้พูด กราบบังคมทูลพระเจ้าแผ่นดินหรือกราบทูลเจ้านายชั้นสูง, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.ข้าพระพุทธเจ้า [ข้าพฺระพุดทะเจ้า] ส. คําใช้แทนตัวผู้พูด กราบบังคมทูลพระเจ้าแผ่นดินหรือกราบทูลเจ้านายชั้นสูง, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑.
ขาก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง อาการที่ทําให้เสมหะเป็นต้นในลําคอหลุดออก มักมีเสียงดังเช่นนั้น.ขาก ๑ ก. อาการที่ทําให้เสมหะเป็นต้นในลําคอหลุดออก มักมีเสียงดังเช่นนั้น.
ขาก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำกริยา หมายถึง ภูมิใจ เช่น ความยินลากขากดีจะมีไหน. ในวงเล็บ มาจาก พระอภัยมณีคำกลอน ของ สุนทรภู่ ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๖๗. (ไทยใหญ่).ขาก ๒ (โบ) ก. ภูมิใจ เช่น ความยินลากขากดีจะมีไหน. (อภัย). (ไทยใหญ่).
ขาก๊วย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-ไม้-ตรี-วอ-แหวน-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง กางเกงจีนขาสั้นแค่เข่า.ขาก๊วย น. กางเกงจีนขาสั้นแค่เข่า.
ขาเกวียน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-วอ-แหวน-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง ลูกล้อเกวียน เช่น ขาเกวียนขาหนึ่ง. ในวงเล็บ มาจาก Lois Siamoises Code de 1805 A.D. XIV พระอัยการเบ็ดเสร็จ.ขาเกวียน (โบ) น. ลูกล้อเกวียน เช่น ขาเกวียนขาหนึ่ง. (อัยการเบ็ดเสร็จ).
ขาไก่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-กอ-ไก่-ไม้-เอก ความหมายที่ ดูใน ขา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ๑.ขาไก่ ๑ ดูใน ขา ๑.
ขาไก่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-กอ-ไก่-ไม้-เอก ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Strobilanthes dolicophylla R. Ben. ในวงศ์ Acanthaceae ต้นสูงประมาณ ๑ เมตร ปลูกเป็นรั้ว. (๒) ชื่อเห็ดชนิดหนึ่งในพวกเห็ดโคน แต่ใหญ่และแข็งกว่า. (๓) เรียกอ้อยชนิดลําเล็กสีเหลืองว่าอ้อยขาไก่.ขาไก่ ๒ น. (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Strobilanthes dolicophylla R. Ben. ในวงศ์ Acanthaceae ต้นสูงประมาณ ๑ เมตร ปลูกเป็นรั้ว. (๒) ชื่อเห็ดชนิดหนึ่งในพวกเห็ดโคน แต่ใหญ่และแข็งกว่า. (๓) เรียกอ้อยชนิดลําเล็กสีเหลืองว่าอ้อยขาไก่.
ขาไก่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-กอ-ไก่-ไม้-เอก ความหมายที่ ดู หางแข็ง เขียนว่า หอ-หีบ-สะ-หระ-อา-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-งอ-งู.ขาไก่ ๓ ดู หางแข็ง.
ขาเขียด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Monochoria vaginalis (Burm.f.) Kunth ในวงศ์ Pontederiaceae ดอกสีม่วงนํ้าเงิน เกิดในนํ้าและปลักตม กินได้.ขาเขียด น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Monochoria vaginalis (Burm.f.) Kunth ในวงศ์ Pontederiaceae ดอกสีม่วงนํ้าเงิน เกิดในนํ้าและปลักตม กินได้.
ขาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ไข่แมลงวัน เรียกว่า ไข่ขาง. (อะหม ขาง ว่า ขว้าง, วาง, ทิ้ง).ขาง ๑ น. ไข่แมลงวัน เรียกว่า ไข่ขาง. (อะหม ขาง ว่า ขว้าง, วาง, ทิ้ง).
ขาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง รอดเรือน.ขาง ๒ (ถิ่น–อีสาน) น. รอดเรือน.
ขางดัง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ดอ-เด็ก-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ดั้งจมูก.ขางดัง (ถิ่น–อีสาน) น. ดั้งจมูก.
ขาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง โลหะชนิดหนึ่งอย่างเหล็กกระทะ.ขาง ๓ (ถิ่น–อีสาน) น. โลหะชนิดหนึ่งอย่างเหล็กกระทะ.
ขาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำกริยา หมายถึง อัง, ทําให้ร้อน, ทําให้สุก, เช่น เอาขี้ผึ้งไปขางไฟ ว่า เอาขี้ผึ้งไปอังไฟ.ขาง ๔ (ถิ่น–อีสาน) ก. อัง, ทําให้ร้อน, ทําให้สุก, เช่น เอาขี้ผึ้งไปขางไฟ ว่า เอาขี้ผึ้งไปอังไฟ.
ข่าง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ของเล่นอย่างหนึ่งเป็นลูกกลม ๆ มีเดือยใช้ปั่นให้หมุนด้วยมือหรือด้วยเชือก เรียกว่า ลูกข่าง; ชื่อดาวหมู่หนึ่งมี ๔ ดวงคล้ายรูปลูกข่าง.ข่าง ๑ น. ของเล่นอย่างหนึ่งเป็นลูกกลม ๆ มีเดือยใช้ปั่นให้หมุนด้วยมือหรือด้วยเชือก เรียกว่า ลูกข่าง; ชื่อดาวหมู่หนึ่งมี ๔ ดวงคล้ายรูปลูกข่าง.
ข่าง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ไม้ชนิดหนึ่ง อยู่ทางแถบทะเล เปลือกเรียบ ๆ ใบคล้ายมะขวิด ไม้ใช้ทําฟืน. ในวงเล็บ มาจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๔๙๓.ข่าง ๒ น. ไม้ชนิดหนึ่ง อยู่ทางแถบทะเล เปลือกเรียบ ๆ ใบคล้ายมะขวิด ไม้ใช้ทําฟืน. (พจน. ๒๔๙๓).
ข่าง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำกริยา หมายถึง ระบาย, ถ่าย, เช่น ข่างนํ้า ว่า ระบายนํ้า.ข่าง ๓ (ถิ่น–พายัพ) ก. ระบาย, ถ่าย, เช่น ข่างนํ้า ว่า ระบายนํ้า.
ข้าง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง เบื้อง เช่น ข้างหน้า ข้างหลัง; ส่วน เช่น ข้างหัว ข้างท้าย; ฝ่าย เช่น ข้างไหน ข้างนี้; สีข้าง เช่น เอาข้างเข้าถู. เป็นคำบุรพบท หมายถึง ใกล้, ริม, เช่น ต้นฝรั่งข้างรั้ว.ข้าง น. เบื้อง เช่น ข้างหน้า ข้างหลัง; ส่วน เช่น ข้างหัว ข้างท้าย; ฝ่าย เช่น ข้างไหน ข้างนี้; สีข้าง เช่น เอาข้างเข้าถู. บ. ใกล้, ริม, เช่น ต้นฝรั่งข้างรั้ว.
ข้าง ๆ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู ไม้-ยะ-มก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ใกล้ด้านข้าง เช่น ยืนอยู่ข้าง ๆ.ข้าง ๆ ว. ใกล้ด้านข้าง เช่น ยืนอยู่ข้าง ๆ.
ข้างกบ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-กอ-ไก่-บอ-ไบ-ไม้ เป็นคำนาม หมายถึง กระดานกรุกระหนาบข้างเสาในพระระเบียง ปลายแผ่นกระดานยันใต้ท้องสะพานที่พาดอยู่บนหัวเสา, กระดานกรุกระหนาบข้างคูหาหรือช่องหน้าต่างโบสถ์ วิหาร พระที่นั่งต่าง ๆ, บานกบ ก็ว่า.ข้างกบ น. กระดานกรุกระหนาบข้างเสาในพระระเบียง ปลายแผ่นกระดานยันใต้ท้องสะพานที่พาดอยู่บนหัวเสา, กระดานกรุกระหนาบข้างคูหาหรือช่องหน้าต่างโบสถ์ วิหาร พระที่นั่งต่าง ๆ, บานกบ ก็ว่า.
ข้างขึ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ส่วนของเดือนจันทรคติที่มีพระจันทร์สว่าง คือ ตั้งแต่ขึ้นคํ่าหนึ่งไปถึงกลางเดือน.ข้างขึ้น น. ส่วนของเดือนจันทรคติที่มีพระจันทร์สว่าง คือ ตั้งแต่ขึ้นคํ่าหนึ่งไปถึงกลางเดือน.
ข้างควาย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-คอ-ควาย-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง เรียกไม้ขนาบใกล้สันหลังคา ๒ ข้างจากหลบ มีไม้เสียบหนูยึดกลัดให้แน่น ว่า ไม้ข้างควาย.ข้างควาย น. เรียกไม้ขนาบใกล้สันหลังคา ๒ ข้างจากหลบ มีไม้เสียบหนูยึดกลัดให้แน่น ว่า ไม้ข้างควาย.
ข้าง ๆ คู ๆ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู ไม้-ยะ-มก คอ-ควาย-สะ-หระ-อู ไม้-ยะ-มก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ออกนอกแนวนอกเรื่องอย่างไม่สมเหตุสมผล เช่น เถียงไปข้าง ๆ คู ๆ.ข้าง ๆ คู ๆ ว. ออกนอกแนวนอกเรื่องอย่างไม่สมเหตุสมผล เช่น เถียงไปข้าง ๆ คู ๆ.
ข้างเคียง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-สะ-หระ-เอ-คอ-ควาย-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-งอ-งู เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ที่อยู่ใกล้ ๆ, ที่สนิทชิดชอบกันมาก, เช่น คนข้างเคียง.ข้างเคียง ว. ที่อยู่ใกล้ ๆ, ที่สนิทชิดชอบกันมาก, เช่น คนข้างเคียง.
ข้างจัน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-จอ-จาน-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง วิธีเหลาไม้ให้เป็นผิวนูนมีลักษณะอย่างข้างของลูกจัน.ข้างจัน น. วิธีเหลาไม้ให้เป็นผิวนูนมีลักษณะอย่างข้างของลูกจัน.
ข้างตก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ตอ-เต่า-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง ทิศตะวันตก.ข้างตก (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. ทิศตะวันตก.
ข้างตีน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อี-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง ทิศเหนือ.ข้างตีน (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. ทิศเหนือ.
ข้างแรม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-รอ-เรือ-มอ-ม้า เป็นคำนาม หมายถึง ส่วนของเดือนจันทรคติที่พระจันทร์มืด คือ ตั้งแต่แรมคํ่าหนึ่งไปถึงสิ้นเดือน.ข้างแรม น. ส่วนของเดือนจันทรคติที่พระจันทร์มืด คือ ตั้งแต่แรมคํ่าหนึ่งไปถึงสิ้นเดือน.
ข้างหัวนอน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-หอ-หีบ-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน-นอ-หนู-ออ-อ่าง-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง ทิศใต้.ข้างหัวนอน (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. ทิศใต้.
ข้างออก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ออ-อ่าง-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง ทิศตะวันออก.ข้างออก (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. ทิศตะวันออก.
ข้างกระดาน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อา-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเรือต่อในจําพวกเรือข้าวชนิดหนึ่งที่เสริมข้างให้สูงขึ้น.ข้างกระดาน น. ชื่อเรือต่อในจําพวกเรือข้าวชนิดหนึ่งที่เสริมข้างให้สูงขึ้น.
ข้างเงิน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-สะ-หระ-เอ-งอ-งู-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลาทะเลขนาดเล็กทุกชนิดในสกุล Allanetta และ Stenatherina วงศ์ Atherinidae ลําตัวค่อนข้างกลมยาว หัวโต เกล็ดใหญ่และแข็ง ข้างลําตัวมีสีเด่นเป็นเพียงแถบสีเงินเหลือบนํ้าเงินพาดตลอดตามยาว อยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ใกล้ผิวนํ้าชายฝั่ง, หัวแข็ง หรือ หัวตะกั่ว ก็เรียก.ข้างเงิน น. ชื่อปลาทะเลขนาดเล็กทุกชนิดในสกุล Allanetta และ Stenatherina วงศ์ Atherinidae ลําตัวค่อนข้างกลมยาว หัวโต เกล็ดใหญ่และแข็ง ข้างลําตัวมีสีเด่นเป็นเพียงแถบสีเงินเหลือบนํ้าเงินพาดตลอดตามยาว อยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ใกล้ผิวนํ้าชายฝั่ง, หัวแข็ง หรือ หัวตะกั่ว ก็เรียก.
ขางแดง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-งอ-งูดู กางขี้มอด เขียนว่า กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-มอ-ม้า-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก ที่ กาง เขียนว่า กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ๒.ขางแดง ดู กางขี้มอด ที่ กาง ๒.
ข้างตะเภา เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-เอ-พอ-สำ-เพา-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อปลาทะเลหลายชนิดในสกุล Plectorhynchus และ Diagramma วงศ์ Haemulidae ลำตัวป้อม แบนข้าง สันหัวโค้งลาดลง รอบปากมีเนื้อนุ่ม ใต้คางมีรู ๑–๓ คู่ เกล็ดเล็กสากมือพื้นลำตัวและอกมักมีสีฉูดฉาด ในปลาขนาดเล็กมักมีลายสีทึบพาดตามยาวหลายเส้นและมักแตกเป็นจุดเมื่อตัวโตขึ้น ขอบแผ่นปิดเหงือกและในโพรงปากมักมีสีแดงส้ม ส่วนใหญ่พบอาศัยอยู่ตามแนวปะการัง ขนาดตั้งแต่ ๓๐–๘๐ เซนติเมตร, สร้อยนกเขา ก็เรียก. (๒) ดู ข้างลาย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก.ข้างตะเภา น. (๑) ชื่อปลาทะเลหลายชนิดในสกุล Plectorhynchus และ Diagramma วงศ์ Haemulidae ลำตัวป้อม แบนข้าง สันหัวโค้งลาดลง รอบปากมีเนื้อนุ่ม ใต้คางมีรู ๑–๓ คู่ เกล็ดเล็กสากมือพื้นลำตัวและอกมักมีสีฉูดฉาด ในปลาขนาดเล็กมักมีลายสีทึบพาดตามยาวหลายเส้นและมักแตกเป็นจุดเมื่อตัวโตขึ้น ขอบแผ่นปิดเหงือกและในโพรงปากมักมีสีแดงส้ม ส่วนใหญ่พบอาศัยอยู่ตามแนวปะการัง ขนาดตั้งแต่ ๓๐–๘๐ เซนติเมตร, สร้อยนกเขา ก็เรียก. (๒) ดู ข้างลาย.
ข้างลาย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลาทะเลหลายชนิดในสกุล Therapon และ Pelates วงศ์ Theraponidae มีเส้นดำข้างลำตัวข้างละ ๔–๖ เส้น แล้วแต่ชนิด อาศัยอยู่ตามชายฝั่งทะเลและบริเวณน้ำกร่อย เช่น ชนิด T. jarbua, P. quadrilineatus, ข้างตะเภา ออดแอด หรือ ครืดคราด ก็เรียก.ข้างลาย น. ชื่อปลาทะเลหลายชนิดในสกุล Therapon และ Pelates วงศ์ Theraponidae มีเส้นดำข้างลำตัวข้างละ ๔–๖ เส้น แล้วแต่ชนิด อาศัยอยู่ตามชายฝั่งทะเลและบริเวณน้ำกร่อย เช่น ชนิด T. jarbua, P. quadrilineatus, ข้างตะเภา ออดแอด หรือ ครืดคราด ก็เรียก.
ขาณุ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-เนน-สะ-หระ-อุ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้เฉพาะในหนังสือ ไม่ใช่คำพูดทั่วไป เป็นคำนาม หมายถึง ตอ. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี .ขาณุ (แบบ) น. ตอ. (ป.).
ขาด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง แยกออกจากกันเพราะถูกดึง ตัด หรือฉีก เป็นต้น เช่น เชือกขาด แขนขาด ผ้าขาด; ควรจะมีแต่ไม่มี เช่น เศรษฐีขาดไฟ; มีไม่ครบ, มีไม่เต็ม, เช่น ขาดคุณสมบัติ; ไม่ครบ, บกพร่อง, เช่น ศีลขาด; ไม่เต็มตามจํานวน เช่น นับเงินขาด; ไม่มาตามกําหนด เช่น ขาดเรียน ขาดประชุม.ขาด ก. แยกออกจากกันเพราะถูกดึง ตัด หรือฉีก เป็นต้น เช่น เชือกขาด แขนขาด ผ้าขาด; ควรจะมีแต่ไม่มี เช่น เศรษฐีขาดไฟ; มีไม่ครบ, มีไม่เต็ม, เช่น ขาดคุณสมบัติ; ไม่ครบ, บกพร่อง, เช่น ศีลขาด; ไม่เต็มตามจํานวน เช่น นับเงินขาด; ไม่มาตามกําหนด เช่น ขาดเรียน ขาดประชุม.
ขาดกัน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-กอ-ไก่-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง แยกจากกัน ไม่คบค้าสมาคมกันต่อไป เช่น แม้นมิยกพลไกรไปช่วย ถึงเราม้วยก็อย่ามาดูผี อย่าดูทั้งเปลวอัคคี แต่วันนี้ขาดกันจนบรรลัย. ในวงเล็บ มาจาก อิเหนา พระราชนิพนธ์ ในรัชกาลที่ ๒ ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๖๔.ขาดกัน ก. แยกจากกัน ไม่คบค้าสมาคมกันต่อไป เช่น แม้นมิยกพลไกรไปช่วย ถึงเราม้วยก็อย่ามาดูผี อย่าดูทั้งเปลวอัคคี แต่วันนี้ขาดกันจนบรรลัย. (อิเหนา).
ขาดคราว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน เป็นคำกริยา หมายถึง ไม่มีไปชั่วระยะเวลาหนึ่ง.ขาดคราว ก. ไม่มีไปชั่วระยะเวลาหนึ่ง.
ขาดคอช้าง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-ออ-อ่าง-ชอ-ช้าง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง ถูกฟันตายบนคอช้างเมื่อเวลาชนช้างกัน, ขาดหัวช้าง ก็เรียก.ขาดคอช้าง ก. ถูกฟันตายบนคอช้างเมื่อเวลาชนช้างกัน, ขาดหัวช้าง ก็เรียก.
ขาดค่า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา เป็นคำกริยา หมายถึง จํากัดราคาตายตัว.ขาดค่า ก. จํากัดราคาตายตัว.
ขาดคำ, ขาดปาก ขาดคำ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-สะ-หระ-อำ ขาดปาก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ เป็นคำกริยา หมายถึง ทันทีที่สุดคําพูด, ทันทีที่จบคําพูด.ขาดคำ, ขาดปาก ก. ทันทีที่สุดคําพูด, ทันทีที่จบคําพูด.
ขาดแคลน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-แอ-คอ-ควาย-ลอ-ลิง-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ขัดสน, อัตคัด.ขาดแคลน ก. ขัดสน, อัตคัด.
ขาดใจ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-จอ-จาน เป็นคำกริยา หมายถึง สิ้นใจ, ตาย; โดยปริยายหมายความว่า ยอด, มาก, เช่น สุดสวาทขาดใจ.ขาดใจ ก. สิ้นใจ, ตาย; โดยปริยายหมายความว่า ยอด, มาก, เช่น สุดสวาทขาดใจ.
ขาดตกบกพร่อง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ตอ-เต่า-กอ-ไก่-บอ-ไบ-ไม้-กอ-ไก่-พอ-พาน-รอ-เรือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง ไม่ครบ, ไม่บริบูรณ์, ยังไม่เรียบร้อย.ขาดตกบกพร่อง ก. ไม่ครบ, ไม่บริบูรณ์, ยังไม่เรียบร้อย.
ขาดตลาด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ตอ-เต่า-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง ไม่มีขายในท้องตลาดอย่างที่เคยมี.ขาดตลาด ก. ไม่มีขายในท้องตลาดอย่างที่เคยมี.
ขาดตอน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ตอ-เต่า-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ขาดระยะกัน, ไม่ติดต่อกัน.ขาดตอน ก. ขาดระยะกัน, ไม่ติดต่อกัน.
ขาดตัว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง จํากัดราคาคงที่ไม่เพิ่มไม่ลด, จํากัดราคาตายตัว.ขาดตัว ว. จํากัดราคาคงที่ไม่เพิ่มไม่ลด, จํากัดราคาตายตัว.
ขาดทุน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ได้น้อยกว่าต้นทุน.ขาดทุน ก. ได้น้อยกว่าต้นทุน.
ขาดน้ำใจ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อำ-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-จอ-จาน เป็นคำกริยา หมายถึง ไม่มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่.ขาดน้ำใจ ก. ไม่มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่.
ขาดมือ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-มอ-ม้า-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง เคยมีแล้วหมดไป, ไม่มีเป็นการชั่วคราว.ขาดมือ ก. เคยมีแล้วหมดไป, ไม่มีเป็นการชั่วคราว.
ขาดเม็ด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง หายสนิท, หยุดตก, (ใช้แก่ฝน).ขาดเม็ด ก. หายสนิท, หยุดตก, (ใช้แก่ฝน).
ขาดลอย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ลอ-ลิง-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก เป็นคำกริยา หมายถึง สูญไปโดยไม่มีหวังว่าจะได้คืน เช่น ว่าวขาดลอย, เด็ดขาด เช่น ชนะขาดลอย.ขาดลอย ก. สูญไปโดยไม่มีหวังว่าจะได้คืน เช่น ว่าวขาดลอย, เด็ดขาด เช่น ชนะขาดลอย.
ขาดหัวช้าง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-หอ-หีบ-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน-ชอ-ช้าง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง ถูกฟันตายบนคอช้างเมื่อเวลาชนช้างกัน เช่น ผู้ใดชนช้างมีชัยและข้าศึกขาดหัวช้าง. (กฎมนเทียรบาลในกฎ. ราชบุรี), ขาดคอช้าง ก็เรียก.ขาดหัวช้าง ก. ถูกฟันตายบนคอช้างเมื่อเวลาชนช้างกัน เช่น ผู้ใดชนช้างมีชัยและข้าศึกขาดหัวช้าง. (กฎมนเทียรบาลในกฎ. ราชบุรี), ขาดคอช้าง ก็เรียก.
ขาดเหลือ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง ไม่ครบตามที่ควรมี เช่น ถ้ามีสิ่งใดขาดเหลือ ก็ขอให้บอก.ขาดเหลือ ก. ไม่ครบตามที่ควรมี เช่น ถ้ามีสิ่งใดขาดเหลือ ก็ขอให้บอก.
ขาดอายุ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อุ เป็นคำกริยา หมายถึง พ้นระยะเวลาที่กำหนดไว้ เช่น ใบขับขี่ขาดอายุ.ขาดอายุ ก. พ้นระยะเวลาที่กำหนดไว้ เช่น ใบขับขี่ขาดอายุ.
ข่าต้น เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ตอ-เต่า-ไม้-โท-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Cinnamomum ilicioides Cheval. ในวงศ์ Lauraceae เปลือกและเนื้อไม้มีกลิ่นหอม, พายัพเรียก พลูต้น.ข่าต้น น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Cinnamomum ilicioides Cheval. ในวงศ์ Lauraceae เปลือกและเนื้อไม้มีกลิ่นหอม, พายัพเรียก พลูต้น.
ขาทนียะ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ทอ-ทะ-หาน-นอ-หนู-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อะ[ขาทะ–] ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้เฉพาะในหนังสือ ไม่ใช่คำพูดทั่วไป เป็นคำนาม หมายถึง อาหารควรเคี้ยว, มักใช้เข้าคู่กับคำ โภชนียะ เป็น ขาทนียโภชนียะ หมายความว่า อาหารที่ควรเคี้ยวและอาหารที่ควรบริโภค. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี .ขาทนียะ [ขาทะ–] (แบบ) น. อาหารควรเคี้ยว, มักใช้เข้าคู่กับคำ โภชนียะ เป็น ขาทนียโภชนียะ หมายความว่า อาหารที่ควรเคี้ยวและอาหารที่ควรบริโภค. (ป.).
ขาน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง กล่าว, เรียก, เอ่ย, พูด, ตอบ, เช่น ขานรับ ขานยาม.ขาน ๑ ก. กล่าว, เรียก, เอ่ย, พูด, ตอบ, เช่น ขานรับ ขานยาม.
ขานไข เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ขอ-ไข่ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในบทร้อยกรอง เป็นคำกริยา หมายถึง กล่าวชี้แจง.ขานไข (กลอน) ก. กล่าวชี้แจง.
ขานนาค เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-คอ-ควาย เป็นคำกริยา หมายถึง กล่าวคําขอบวชในพิธีบวชนาค.ขานนาค ก. กล่าวคําขอบวชในพิธีบวชนาค.
ขานยาม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำกริยา หมายถึง บอกเวลาเปลี่ยนชั่วโมง.ขานยาม (โบ) ก. บอกเวลาเปลี่ยนชั่วโมง.
ขานรหัส เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-รอ-เรือ-หอ-หีบ-ไม้-หัน-อา-กาด-สอ-เสือ เป็นคำกริยา หมายถึง ร้องเรียกโดยใช้สัญญาณหรือสัญลักษณ์ที่กําหนดรู้กันโดยเฉพาะ.ขานรหัส ก. ร้องเรียกโดยใช้สัญญาณหรือสัญลักษณ์ที่กําหนดรู้กันโดยเฉพาะ.
ขาน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ใช้ประกอบต่อคํา “ตาย” ว่า ไม้ตายขาน หมายความว่า ต้นไม้ที่ยืนต้นตายเป็นแถว ๆ.ขาน ๒ ว. ใช้ประกอบต่อคํา “ตาย” ว่า ไม้ตายขาน หมายความว่า ต้นไม้ที่ยืนต้นตายเป็นแถว ๆ.
ขานกยาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-กอ-ไก่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ดูใน ขา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ๑.ขานกยาง ๑ ดูใน ขา ๑.
ขานกยาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-กอ-ไก่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ดู สีเสียด เขียนว่า สอ-เสือ-สะ-หระ-อี-สะ-หระ-เอ-สอ-เสือ-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-ดอ-เด็ก ความหมายที่ ๓.ขานกยาง ๒ ดู สีเสียด ๓.
ขานาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Homalium tomentosum (Vent.) Benth. ในวงศ์ Flacourtiaceae ดอกเล็ก สีเหลืองอ่อน กลิ่นเหม็น.ขานาง น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Homalium tomentosum (Vent.) Benth. ในวงศ์ Flacourtiaceae ดอกเล็ก สีเหลืองอ่อน กลิ่นเหม็น.
ขาบ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-บอ-ไบ-ไม้ ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง สีนํ้าเงินแก่อมม่วง.ขาบ ๑ ว. สีนํ้าเงินแก่อมม่วง.
ขาบ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-บอ-ไบ-ไม้ ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำกริยา หมายถึง แอบ, ซ่อน.ขาบ ๒ (ถิ่น–พายัพ) ก. แอบ, ซ่อน.
ขาม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง คร้าม, เกรง, มักใช้เข้าคู่กับคํา เกรง เป็น เกรงขาม.ขาม ๑ ก. คร้าม, เกรง, มักใช้เข้าคู่กับคํา เกรง เป็น เกรงขาม.
ขาม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในบทร้อยกรอง เป็นคำนาม หมายถึง มะขาม.ขาม ๒ (กลอน) น. มะขาม.
ข่าม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำกริยา หมายถึง อยู่ยงคงกระพัน.ข่าม (ถิ่น–พายัพ) ก. อยู่ยงคงกระพัน.
ข้าม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง ยกเท้าย่างผ่านเหนือสิ่งใดสิ่งหนึ่งเพื่อให้พ้นไป เช่น ข้ามธรณีประตู, ผ่านจากข้างหนึ่งไปยังอีกข้างหนึ่ง เช่น ข้ามฟาก ข้ามถนน, ล่วงพ้นสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยผ่านเหนือสิ่งนั้นไป เช่น บินข้ามมหาสมุทร, ล่วงพ้นช่วงเวลาใดช่วงเวลาหนึ่ง เช่น ข้ามวันข้ามคืน, ผ่านเลยลําดับ เช่น ข้ามชั้น อ่านหนังสือข้าม.ข้าม ๑ ก. ยกเท้าย่างผ่านเหนือสิ่งใดสิ่งหนึ่งเพื่อให้พ้นไป เช่น ข้ามธรณีประตู, ผ่านจากข้างหนึ่งไปยังอีกข้างหนึ่ง เช่น ข้ามฟาก ข้ามถนน, ล่วงพ้นสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยผ่านเหนือสิ่งนั้นไป เช่น บินข้ามมหาสมุทร, ล่วงพ้นช่วงเวลาใดช่วงเวลาหนึ่ง เช่น ข้ามวันข้ามคืน, ผ่านเลยลําดับ เช่น ข้ามชั้น อ่านหนังสือข้าม.
ข้ามน้ำข้ามทะเล, ข้ามน้ำข้ามท่า ข้ามน้ำข้ามทะเล เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อำ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง ข้ามน้ำข้ามท่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อำ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-ทอ-ทะ-หาน-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ต้องฟันฝ่าอุปสรรคและความลําบากต่าง ๆ กว่าจะได้ผลสําเร็จ.ข้ามน้ำข้ามทะเล, ข้ามน้ำข้ามท่า (สำ) ก. ต้องฟันฝ่าอุปสรรคและความลําบากต่าง ๆ กว่าจะได้ผลสําเร็จ.
ข้ามเรือ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-สะ-หระ-เอ-รอ-เรือ-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง ลงเรือข้ามน้ำไปยังอีกฝั่งหนึ่ง.ข้ามเรือ ก. ลงเรือข้ามน้ำไปยังอีกฝั่งหนึ่ง.
ข้ามสมุทร เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-สอ-เสือ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อุ-ทอ-ทะ-หาน-รอ-เรือ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเพลงไทยชนิดหนึ่ง.ข้ามสมุทร น. ชื่อเพลงไทยชนิดหนึ่ง.
ข้ามหน้า, ข้ามหน้าข้ามตา ข้ามหน้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ข้ามหน้าข้ามตา เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา เป็นคำกริยา หมายถึง ทําโดยไม่ไว้หน้าผู้ใด.ข้ามหน้า, ข้ามหน้าข้ามตา ก. ทําโดยไม่ไว้หน้าผู้ใด.
ข้ามหัว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-หอ-หีบ-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน เป็นคำกริยา หมายถึง ทําโดยพลการไม่บอกกล่าวหรือปรึกษาหารือผู้ที่ควรบอกกล่าวหรือควรปรึกษาหารือ.ข้ามหัว ก. ทําโดยพลการไม่บอกกล่าวหรือปรึกษาหารือผู้ที่ควรบอกกล่าวหรือควรปรึกษาหารือ.
ข้าม ๒, ข้าม ๆ ข้าม ความหมายที่ ๒ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า ข้าม ๆ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า ไม้-ยะ-มก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เลยลําดับ, ไม่เป็นไปตามลําดับ, เช่น อ่านข้าม อ่านข้าม ๆ.ข้าม ๒, ข้าม ๆ ว. เลยลําดับ, ไม่เป็นไปตามลําดับ, เช่น อ่านข้าม อ่านข้าม ๆ.
ขาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำกริยา หมายถึง เอาของแลกเงินตรา, โอนกรรมสิทธิ์แห่งทรัพย์สินให้แก่กันโดยตกลงกันว่าผู้รับโอนจะใช้ราคาแห่งทรัพย์สินนั้น มีหลายลักษณะ คือ ชําระเงินในขณะที่ซื้อขายกัน เรียกว่า ขายเงินสด, ขายโดยยอมเก็บเงินอันเป็นราคาของในวันหลัง เรียกว่า ขายเชื่อ, ในวงเล็บ เป็นคำที่เลิกใช้แล้ว หมายถึง เอาเงินเขามาโดยยอมตนเข้ารับใช้การงานของเจ้าเงิน เรียกว่า ขายตัวลงเป็นทาส.ขาย ก. เอาของแลกเงินตรา, โอนกรรมสิทธิ์แห่งทรัพย์สินให้แก่กันโดยตกลงกันว่าผู้รับโอนจะใช้ราคาแห่งทรัพย์สินนั้น มีหลายลักษณะ คือ ชําระเงินในขณะที่ซื้อขายกัน เรียกว่า ขายเงินสด, ขายโดยยอมเก็บเงินอันเป็นราคาของในวันหลัง เรียกว่า ขายเชื่อ, (เลิก) เอาเงินเขามาโดยยอมตนเข้ารับใช้การงานของเจ้าเงิน เรียกว่า ขายตัวลงเป็นทาส.
ขายขาด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง ขายไม่รับคืน.ขายขาด ก. ขายไม่รับคืน.
ขายเงินเชื่อ, ขายเชื่อ ขายเงินเชื่อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-เอ-งอ-งู-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง ขายเชื่อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-เอ-ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง ขายโดยยอมเก็บเงินอันเป็นมูลค่าในวันหลัง.ขายเงินเชื่อ, ขายเชื่อ ก. ขายโดยยอมเก็บเงินอันเป็นมูลค่าในวันหลัง.
ขายเงินผ่อน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-เอ-งอ-งู-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู-ผอ-ผึ้ง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ขายโดยผู้ซื้อชำระเงินเป็นงวด ๆ.ขายเงินผ่อน ก. ขายโดยผู้ซื้อชำระเงินเป็นงวด ๆ.
ขายเงินสด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-เอ-งอ-งู-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู-สอ-เสือ-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง ขายโดยผู้ซื้อชำระเงินในขณะที่ซื้อขายกัน.ขายเงินสด ก. ขายโดยผู้ซื้อชำระเงินในขณะที่ซื้อขายกัน.
ขายชาติ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อา-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อิ เป็นคำกริยา หมายถึง ขยายความลับประเทศชาติของตนแก่ศัตรูหรือเอาใจออกหากไปเข้ากับศัตรู เพราะเห็นแก่สินจ้างหรือสิ่งตอบแทนเพื่อทําลายล้างประเทศชาติของตน, ขายบ้านขายเมือง ก็ว่า.ขายชาติ ก. ขยายความลับประเทศชาติของตนแก่ศัตรูหรือเอาใจออกหากไปเข้ากับศัตรู เพราะเห็นแก่สินจ้างหรือสิ่งตอบแทนเพื่อทําลายล้างประเทศชาติของตน, ขายบ้านขายเมือง ก็ว่า.
ขายชื่อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง เอาชื่อเข้าแลกในทํานองขาย, ไม่รักชื่อ, ทําให้เสียชื่อเสียง, ถ้าเอาชื่อผู้อื่นไปแอบอ้างหาผลประโยชน์ เรียกว่า เอาชื่อไปขาย.ขายชื่อ ก. เอาชื่อเข้าแลกในทํานองขาย, ไม่รักชื่อ, ทําให้เสียชื่อเสียง, ถ้าเอาชื่อผู้อื่นไปแอบอ้างหาผลประโยชน์ เรียกว่า เอาชื่อไปขาย.
ขายตัว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน เป็นคำกริยา หมายถึง เอาตัวแลกเงิน, เอาชื่อเสียงแลกเงิน.ขายตัว ก. เอาตัวแลกเงิน, เอาชื่อเสียงแลกเงิน.
ขายตามคำพรรณนา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-คอ-ควาย-สะ-หระ-อำ-พอ-พาน-รอ-เรือ-รอ-เรือ-นอ-เนน-นอ-หนู-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง สัญญาซื้อขายที่คู่สัญญาตกลงซื้อขายทรัพย์สินตามลักษณะและคุณภาพที่ผู้ขายได้บรรยายไว้อย่างละเอียด.ขายตามคำพรรณนา (กฎ) น. สัญญาซื้อขายที่คู่สัญญาตกลงซื้อขายทรัพย์สินตามลักษณะและคุณภาพที่ผู้ขายได้บรรยายไว้อย่างละเอียด.
ขายตามตัวอย่าง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง สัญญาซื้อขายที่คู่สัญญาตกลงซื้อขายทรัพย์สินตามที่ผู้ขายได้แสดงไว้.ขายตามตัวอย่าง (กฎ) น. สัญญาซื้อขายที่คู่สัญญาตกลงซื้อขายทรัพย์สินตามที่ผู้ขายได้แสดงไว้.
ขายทอดตลาด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ทอ-ทะ-หาน-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก-ตอ-เต่า-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง การขายทรัพย์สินที่กระทําโดยเปิดเผยแก่บุคคลทั่วไปด้วยวิธีเปิดโอกาสให้ผู้ซื้อสู้ราคากัน ผู้ใดให้ราคาสูงสุดและผู้ทอดตลาดแสดงความตกลงด้วยเคาะไม้หรือด้วยกิริยาอย่างอื่นตามจารีตประเพณีในการขายทอดตลาด ผู้นั้นเป็นผู้ซื้อทรัพย์สินนั้น.ขายทอดตลาด (กฎ) น. การขายทรัพย์สินที่กระทําโดยเปิดเผยแก่บุคคลทั่วไปด้วยวิธีเปิดโอกาสให้ผู้ซื้อสู้ราคากัน ผู้ใดให้ราคาสูงสุดและผู้ทอดตลาดแสดงความตกลงด้วยเคาะไม้หรือด้วยกิริยาอย่างอื่นตามจารีตประเพณีในการขายทอดตลาด ผู้นั้นเป็นผู้ซื้อทรัพย์สินนั้น.
ขายบ้านขายเมือง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-บอ-ไบ-ไม้-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง ขายชาติ.ขายบ้านขายเมือง ก. ขายชาติ.
ขายปลีก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อี-กอ-ไก่ เป็นคำกริยา หมายถึง ขายเป็นส่วนย่อย, ขายตรงแก่ผู้บริโภคใช้สอย.ขายปลีก ก. ขายเป็นส่วนย่อย, ขายตรงแก่ผู้บริโภคใช้สอย.
ขายผ้าเอาหน้ารอด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ผอ-ผึ้ง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ยอมเสียสละแม้แต่ของจําเป็นที่ตนมีอยู่ เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้, ทําให้สําเร็จลุล่วงไป เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้.ขายผ้าเอาหน้ารอด (สำ) ก. ยอมเสียสละแม้แต่ของจําเป็นที่ตนมีอยู่ เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้, ทําให้สําเร็จลุล่วงไป เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้.
ขายเผื่อชอบ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-เอ-ผอ-ผึ้ง-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-ชอ-ช้าง-ออ-อ่าง-บอ-ไบ-ไม้ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง สัญญาซื้อขายที่มีเงื่อนไขว่าให้ผู้ซื้อได้มีโอกาสตรวจดูทรัพย์สินก่อนรับซื้อ.ขายเผื่อชอบ (กฎ) น. สัญญาซื้อขายที่มีเงื่อนไขว่าให้ผู้ซื้อได้มีโอกาสตรวจดูทรัพย์สินก่อนรับซื้อ.
ขายฝาก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ฝอ-ฝา-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง สัญญาซื้อขายซึ่งกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินตกไปยังผู้ซื้อ โดยมีข้อตกลงกันว่าผู้ขายอาจไถ่ทรัพย์นั้นคืนได้.ขายฝาก (กฎ) น. สัญญาซื้อขายซึ่งกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินตกไปยังผู้ซื้อ โดยมีข้อตกลงกันว่าผู้ขายอาจไถ่ทรัพย์นั้นคืนได้.
ขายส่ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สอ-เสือ-ไม้-เอก-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง ขายเป็นจํานวนมาก ๆ แก่ร้านค้าย่อยหรือร้านที่เป็นลูกค้าประจํา.ขายส่ง ก. ขายเป็นจํานวนมาก ๆ แก่ร้านค้าย่อยหรือร้านที่เป็นลูกค้าประจํา.
ขายหน้า, ขายหน้าขายตา ขายหน้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ขายหน้าขายตา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา เป็นคำกริยา หมายถึง อับอาย.ขายหน้า, ขายหน้าขายตา ก. อับอาย.
ขายหน้าวันละห้าเบี้ย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อะ-หอ-หีบ-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ยอ-ยัก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ทําให้ต้องอับอายขายหน้าอยู่ทุกวัน.ขายหน้าวันละห้าเบี้ย (สำ) ก. ทําให้ต้องอับอายขายหน้าอยู่ทุกวัน.
ขายหู เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-หอ-หีบ-สะ-หระ-อู เป็นคำกริยา หมายถึง ฟังแล้วละอาย ไม่อยากฟัง.ขายหู ก. ฟังแล้วละอาย ไม่อยากฟัง.
ขายหูขายตา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-หอ-หีบ-สะ-หระ-อู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้เฉพาะในหนังสือ ไม่ใช่คำพูดทั่วไป เป็นคำกริยา หมายถึง ได้ยินได้เห็นแล้วรู้สึกอายไม่อยากฟังไม่อยากเห็น เช่น ดอกขายหูขายตา ดอกบนำพารู้. ในวงเล็บ มาจาก ลิลิตพระลอ แบบเรียน, ใช้ว่า ไขหูไขตา ก็มี.ขายหูขายตา (แบบ) ก. ได้ยินได้เห็นแล้วรู้สึกอายไม่อยากฟังไม่อยากเห็น เช่น ดอกขายหูขายตา ดอกบนำพารู้. (ลอ), ใช้ว่า ไขหูไขตา ก็มี.
ขายเหมา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา[–เหฺมา] เป็นคำกริยา หมายถึง ขายเป็นจํานวนรวมทั้งหมด. ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง การขายซึ่งผู้ซื้อตกลงซื้อทรัพย์สินที่ผู้ขายเสนอขายหมดทั้งจํานวนในราคาตามที่ตกลงกัน ซึ่งผู้ซื้อต้องผูกพันชําระราคาและผู้ขายต้องส่งมอบทรัพย์สินทั้งหมดตามที่ตกลงกันไว้ ทั้งนี้ ไม่ว่าทรัพย์สินที่ซื้อขายจะมีปริมาณมากหรือน้อยกว่าที่คิดคํานวณไว้.ขายเหมา [–เหฺมา] ก. ขายเป็นจํานวนรวมทั้งหมด. (กฎ) น. การขายซึ่งผู้ซื้อตกลงซื้อทรัพย์สินที่ผู้ขายเสนอขายหมดทั้งจํานวนในราคาตามที่ตกลงกัน ซึ่งผู้ซื้อต้องผูกพันชําระราคาและผู้ขายต้องส่งมอบทรัพย์สินทั้งหมดตามที่ตกลงกันไว้ ทั้งนี้ ไม่ว่าทรัพย์สินที่ซื้อขายจะมีปริมาณมากหรือน้อยกว่าที่คิดคํานวณไว้.
ข่าย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง เครื่องดักสัตว์ชนิดหนึ่ง ถักเป็นตาร่างแห; ขอบเขต เช่น เรื่องนี้ไม่อยู่ในข่ายที่จะพิจารณา. (พายัพ ว่าห่าย).ข่าย น. เครื่องดักสัตว์ชนิดหนึ่ง ถักเป็นตาร่างแห; ขอบเขต เช่น เรื่องนี้ไม่อยู่ในข่ายที่จะพิจารณา. (พายัพ ว่าห่าย).
ข่ายงาน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-งอ-งู-สะ-หระ-อา-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง วงงานที่อยู่ในความควบคุมดูแลและประสานกัน.ข่ายงาน น. วงงานที่อยู่ในความควบคุมดูแลและประสานกัน.
ขาล เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-ลอ-ลิง[ขาน] เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปีที่ ๓ ของรอบปีนักษัตร มีเสือเป็นเครื่องหมาย; เสือ. ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร .ขาล [ขาน] น. ชื่อปีที่ ๓ ของรอบปีนักษัตร มีเสือเป็นเครื่องหมาย; เสือ. (ข.).
ขาว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง สีชนิดหนึ่งเหมือนสําลี. เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง มีสีอย่างสำลี, โดยปริยายหมายความว่า แจ่มแจ้ง, สะอาดบริสุทธิ์, ปราศจากมลทิน.ขาว ๑ น. สีชนิดหนึ่งเหมือนสําลี. ว. มีสีอย่างสำลี, โดยปริยายหมายความว่า แจ่มแจ้ง, สะอาดบริสุทธิ์, ปราศจากมลทิน.
ขาว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง เทียนขาว. ในวงเล็บ ดู เทียนขาว เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-นอ-หนู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน ที่ เทียน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-นอ-หนู ความหมายที่ ๓.ขาว ๒ น. เทียนขาว. (ดู เทียนขาว ที่ เทียน ๓).
ข่าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน เป็นคำนาม หมายถึง คําบอกเล่าเรื่องราวซึ่งโดยปรกติมักเป็นเรื่องเกิดใหม่หรือเป็นที่สนใจ, คําบอกกล่าว, คําเล่าลือ.ข่าว น. คําบอกเล่าเรื่องราวซึ่งโดยปรกติมักเป็นเรื่องเกิดใหม่หรือเป็นที่สนใจ, คําบอกกล่าว, คําเล่าลือ.
ข่าวกรอง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-รอ-เรือ-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ข่าวที่ได้ตรวจสอบหลักฐานแล้วว่าเป็นข่าวที่เชื่อถือได้.ข่าวกรอง น. ข่าวที่ได้ตรวจสอบหลักฐานแล้วว่าเป็นข่าวที่เชื่อถือได้.
ข่าวคราว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-คอ-ควาย-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน เป็นคำนาม หมายถึง คําบอกเล่าเรื่องทุกข์สุข.ข่าวคราว น. คําบอกเล่าเรื่องทุกข์สุข.
ข่าวพาดหัว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-พอ-พาน-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-หอ-หีบ-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน เป็นคำนาม หมายถึง ข่าวสําคัญที่นํามาพิมพ์เป็นหัวเรื่องในหน้าแรกของหนังสือพิมพ์ด้วยอักษรขนาดใหญ่เพื่อให้เกิดความสนใจ.ข่าวพาดหัว น. ข่าวสําคัญที่นํามาพิมพ์เป็นหัวเรื่องในหน้าแรกของหนังสือพิมพ์ด้วยอักษรขนาดใหญ่เพื่อให้เกิดความสนใจ.
ข่าวยกเมฆ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ยอ-ยัก-กอ-ไก่-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-คอ-ระ-คัง เป็นคำนาม หมายถึง ข่าวที่ไม่มีมูล, ข่าวเหลวไหล.ข่าวยกเมฆ น. ข่าวที่ไม่มีมูล, ข่าวเหลวไหล.
ข่าวล่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ลอ-ลิง-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ข่าวที่ได้มาใหม่.ข่าวล่า น. ข่าวที่ได้มาใหม่.
ข่าวลือ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง ข่าวที่พูดกันทั่วไป แต่ยังไม่มีอะไรยืนยันได้แน่นอน.ข่าวลือ น. ข่าวที่พูดกันทั่วไป แต่ยังไม่มีอะไรยืนยันได้แน่นอน.
ข่าวสด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ข่าวใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้น.ข่าวสด น. ข่าวใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้น.
ข่าวสาร เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ เป็นคำนาม หมายถึง ข้อความที่ส่งมาให้รู้เรื่องกัน.ข่าวสาร น. ข้อความที่ส่งมาให้รู้เรื่องกัน.
ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกหลายชนิดหลายสกุลในวงศ์ Gramineae โดยเฉพาะชนิด Oryza sativa L. เมล็ดเป็นอาหารหลัก มีหลายพันธุ์ เช่น ข้าวเจ้า ข้าวเหนียว.ข้าว น. ชื่อไม้ล้มลุกหลายชนิดหลายสกุลในวงศ์ Gramineae โดยเฉพาะชนิด Oryza sativa L. เมล็ดเป็นอาหารหลัก มีหลายพันธุ์ เช่น ข้าวเจ้า ข้าวเหนียว.
ข้าวก้นบาตร เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-ไม้-โท-นอ-หนู-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อา-ตอ-เต่า-รอ-เรือ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำนาม หมายถึง อาหารเหลือจากพระฉันแล้วที่ศิษย์วัดได้อาศัยกิน.ข้าวก้นบาตร (สำ) น. อาหารเหลือจากพระฉันแล้วที่ศิษย์วัดได้อาศัยกิน.
ข้าวกระยาทิพย์ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อิ-พอ-พาน-ยอ-ยัก-ทัน-ทะ-คาด เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ปรุงด้วยเครื่องกวนมี น้ำผึ้ง น้ำอ้อย น้ำนม ถั่ว งา เป็นต้น นิยมใช้หญิงพรหมจารีเป็นผู้กวน มักทำในพิธีสารท, ข้าวทิพย์ ก็เรียก.ข้าวกระยาทิพย์ น. ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ปรุงด้วยเครื่องกวนมี น้ำผึ้ง น้ำอ้อย น้ำนม ถั่ว งา เป็นต้น นิยมใช้หญิงพรหมจารีเป็นผู้กวน มักทำในพิธีสารท, ข้าวทิพย์ ก็เรียก.
ข้าวกรู เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวชนิดที่ทําเพื่ออุทิศให้เปรตประเภทหนึ่งในพิธีสารท.ข้าวกรู น. ข้าวชนิดที่ทําเพื่ออุทิศให้เปรตประเภทหนึ่งในพิธีสารท.
ข้าวกล้อง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-ไม้-โท-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่สีเอาเปลือกออกโดยยังมีจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวอยู่, เดิมใช้วิธีใส่ครกตำเรียกว่า ข้าวซ้อม หรือ ข้าวซ้อมมือ.ข้าวกล้อง น. ข้าวที่สีเอาเปลือกออกโดยยังมีจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวอยู่, เดิมใช้วิธีใส่ครกตำเรียกว่า ข้าวซ้อม หรือ ข้าวซ้อมมือ.
ข้าวกล้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ต้นข้าวที่เพาะไว้สําหรับย้ายไปปลูกที่อื่น, กล้า ก็เรียก.ข้าวกล้า น. ต้นข้าวที่เพาะไว้สําหรับย้ายไปปลูกที่อื่น, กล้า ก็เรียก.
ข้าวกลาง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง กลุ่มพันธุ์ข้าวที่ออกรวงหลังข้าวเบา คือในช่วงกลางเดือนตุลาคมถึงปลายเดือนตุลาคม และเก็บเกี่ยวได้ในช่วงกลางเดือนพฤศจิกายนถึงปลายเดือนพฤศจิกายน เช่น พันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ ๑๐๕ พันธุ์ข้าว กข ๖.ข้าวกลาง น. กลุ่มพันธุ์ข้าวที่ออกรวงหลังข้าวเบา คือในช่วงกลางเดือนตุลาคมถึงปลายเดือนตุลาคม และเก็บเกี่ยวได้ในช่วงกลางเดือนพฤศจิกายนถึงปลายเดือนพฤศจิกายน เช่น พันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ ๑๐๕ พันธุ์ข้าว กข ๖.
ข้าวเกรียบ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-บอ-ไบ-ไม้ เป็นคำนาม หมายถึง ของกินทําด้วยแป้งข้าวเจ้าหรือแป้งข้าวเหนียว เป็นแผ่นตากให้แห้ง แล้วปิ้งหรือทอด มีหลายชนิด เช่น ข้าวเกรียบว่าว ข้าวเกรียบงา ข้าวเกรียบกุ้ง.ข้าวเกรียบ น. ของกินทําด้วยแป้งข้าวเจ้าหรือแป้งข้าวเหนียว เป็นแผ่นตากให้แห้ง แล้วปิ้งหรือทอด มีหลายชนิด เช่น ข้าวเกรียบว่าว ข้าวเกรียบงา ข้าวเกรียบกุ้ง.
ข้าวเกรียบปากหม้อ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-บอ-ไบ-ไม้-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-โท-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อของว่างชนิดหนึ่ง ทําด้วยแป้งข้าวเจ้า ละเลงบนผ้าที่ขึงปากหม้อน้ำเดือด มีไส้ทําด้วยกุ้งหรือหมูเป็นต้น.ข้าวเกรียบปากหม้อ น. ชื่อของว่างชนิดหนึ่ง ทําด้วยแป้งข้าวเจ้า ละเลงบนผ้าที่ขึงปากหม้อน้ำเดือด มีไส้ทําด้วยกุ้งหรือหมูเป็นต้น.
ข้าวเกรียบอ่อน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-บอ-ไบ-ไม้-ออ-อ่าง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทําด้วยแป้งข้าวเจ้า ประสมกับนํ้าตาลโตนดหรือนํ้าตาลมะพร้าว ละเลงบนผ้าที่ขึงปากหม้อน้ำเดือด มีไส้ทําด้วยถั่วและมะพร้าว กินกับนํ้าตาลคลุกงา.ข้าวเกรียบอ่อน น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทําด้วยแป้งข้าวเจ้า ประสมกับนํ้าตาลโตนดหรือนํ้าตาลมะพร้าว ละเลงบนผ้าที่ขึงปากหม้อน้ำเดือด มีไส้ทําด้วยถั่วและมะพร้าว กินกับนํ้าตาลคลุกงา.
ข้าวเก่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่เก็บเกี่ยวไว้ค้างปี.ข้าวเก่า น. ข้าวที่เก็บเกี่ยวไว้ค้างปี.
ข้าวแกง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-กอ-ไก่-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง อาหารที่ขายมีข้าวกับแกงเป็นต้น, เรียกร้านอาหารประเภทนี้ว่า ร้านข้าวแกง.ข้าวแกง น. อาหารที่ขายมีข้าวกับแกงเป็นต้น, เรียกร้านอาหารประเภทนี้ว่า ร้านข้าวแกง.
ข้าวโกบ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-โอ-กอ-ไก่-บอ-ไบ-ไม้ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ขนมนางเล็ด.ข้าวโกบ (ถิ่น–อีสาน) น. ขนมนางเล็ด.
ข้าวขวัญ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ขอ-ไข่-วอ-แหวน-ไม้-หัน-อา-กาด-ยอ-หยิง เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวบายศรี.ข้าวขวัญ น. ข้าวบายศรี.
ข้าวของ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ขอ-ไข่-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง สิ่งของต่าง ๆ มีเครื่องใช้เครื่องประดับเป็นต้น.ข้าวของ น. สิ่งของต่าง ๆ มีเครื่องใช้เครื่องประดับเป็นต้น.
ข้าวแขก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-ขอ-ไข่-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมชนิดหนึ่งทําด้วยข้าวเปียก มีหน้าคล้ายตะโก้ แต่สีเหลือง มีรสเค็ม ๆ มัน ๆ.ข้าวแขก น. ชื่อขนมชนิดหนึ่งทําด้วยข้าวเปียก มีหน้าคล้ายตะโก้ แต่สีเหลือง มีรสเค็ม ๆ มัน ๆ.
ข้าวควบ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-คอ-ควาย-วอ-แหวน-บอ-ไบ-ไม้ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเกรียบใส่นํ้าตาลอ้อย มีรสหวานอย่างข้าวเกรียบว่าว.ข้าวควบ (ถิ่น–พายัพ) น. ข้าวเกรียบใส่นํ้าตาลอ้อย มีรสหวานอย่างข้าวเกรียบว่าว.
ข้าวแคบ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-คอ-ควาย-บอ-ไบ-ไม้ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเกรียบที่มีรสเค็ม ๆ อย่างข้าวเกรียบกุ้ง.ข้าวแคบ (ถิ่น–พายัพ) น. ข้าวเกรียบที่มีรสเค็ม ๆ อย่างข้าวเกรียบกุ้ง.
ข้าวงัน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-งอ-งู-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวหนัก.ข้าวงัน (ถิ่น–อีสาน) น. ข้าวหนัก.
ข้าวจี่ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-จอ-จาน-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพและภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวนึ่งนวดกับเกลือปั้นเป็นก้อน เสียบไม้ปิ้งไฟ บางทีใส่น้ำอ้อยงบข้างใน ทาไข่แล้วปิ้งไฟ.ข้าวจี่ ๑ (ถิ่น–พายัพ, อีสาน) น. ข้าวเหนียวนึ่งนวดกับเกลือปั้นเป็นก้อน เสียบไม้ปิ้งไฟ บางทีใส่น้ำอ้อยงบข้างใน ทาไข่แล้วปิ้งไฟ.
ข้าวเจ้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-จอ-จาน-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อข้าวพันธุ์หนึ่งของชนิด Oryza sativa L. เนื้อเมล็ดใสใช้หุงเป็นอาหาร เมื่อหุงแล้วเมล็ดมักร่วนและสวย มีชื่อต่าง ๆ กัน เช่น ข้าวปิ่นแก้ว ข้าวมันปู. (ไทยใหญ่ เจ้าว่า เปราะ, ร่วน, ไม่เหนียว).ข้าวเจ้า น. ชื่อข้าวพันธุ์หนึ่งของชนิด Oryza sativa L. เนื้อเมล็ดใสใช้หุงเป็นอาหาร เมื่อหุงแล้วเมล็ดมักร่วนและสวย มีชื่อต่าง ๆ กัน เช่น ข้าวปิ่นแก้ว ข้าวมันปู. (ไทยใหญ่ เจ้าว่า เปราะ, ร่วน, ไม่เหนียว).
ข้าวแจก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-จอ-จาน-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่ทําบุญอุทิศส่วนกุศลให้ผู้ตาย.ข้าวแจก (ถิ่น–อีสาน) น. ข้าวที่ทําบุญอุทิศส่วนกุศลให้ผู้ตาย.
ข้าวแช่ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-ชอ-ช้าง-ไม้-เอก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่ออาหารชนิดหนึ่ง มีข้าวสุกขัดแช่นํ้าเย็น กินกับเครื่องกับข้าวต่าง ๆ.ข้าวแช่ น. ชื่ออาหารชนิดหนึ่ง มีข้าวสุกขัดแช่นํ้าเย็น กินกับเครื่องกับข้าวต่าง ๆ.
ข้าวซ้อม, ข้าวซ้อมมือ ข้าวซ้อม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ซอ-โซ่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-มอ-ม้า ข้าวซ้อมมือ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ซอ-โซ่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-มอ-ม้า-มอ-ม้า-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่เอาเปลือกออกโดยใช้วิธีใส่ครกตำ ยังมีจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวอยู่, ปัจจุบันใช้เครื่องจักรสีข้าวแทนเรียกว่า ข้าวกล้อง.ข้าวซ้อม, ข้าวซ้อมมือ น. ข้าวที่เอาเปลือกออกโดยใช้วิธีใส่ครกตำ ยังมีจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวอยู่, ปัจจุบันใช้เครื่องจักรสีข้าวแทนเรียกว่า ข้าวกล้อง.
ข้าวซอย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ซอ-โซ่-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่ออาหารชนิดหนึ่ง เป็นเส้นคล้ายบะหมี่ แล้วปรุงเครื่อง, เดิมเรียก ก๋วยเตี๋ยวฮ่อ.ข้าวซอย (ถิ่น–พายัพ) น. ชื่ออาหารชนิดหนึ่ง เป็นเส้นคล้ายบะหมี่ แล้วปรุงเครื่อง, เดิมเรียก ก๋วยเตี๋ยวฮ่อ.
ข้าวแดกงา เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-กอ-ไก่-งอ-งู-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวนึ่งโขลกปนงา.ข้าวแดกงา น. ข้าวเหนียวนึ่งโขลกปนงา.
ข้าวแดง, ข้าวเมล็ดแดง ข้าวแดง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-งอ-งู ข้าวเมล็ดแดง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-ลอ-ลิง-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง เมล็ดข้าวที่มีปลอกรำสีแดงหุ้มอยู่ร้อยละ ๒๕ ของเนื้อที่เมล็ดข้าวหรือมากกว่า.ข้าวแดง, ข้าวเมล็ดแดง น. เมล็ดข้าวที่มีปลอกรำสีแดงหุ้มอยู่ร้อยละ ๒๕ ของเนื้อที่เมล็ดข้าวหรือมากกว่า.
ข้าวแดงแกงร้อน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-กอ-ไก่-งอ-งู-รอ-เรือ-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำนาม หมายถึง บุญคุณ.ข้าวแดงแกงร้อน (สำ) น. บุญคุณ.
ข้าวตก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่หลงเหลืออยู่ในท้องนาหลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว.ข้าวตก น. ข้าวที่หลงเหลืออยู่ในท้องนาหลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว.
ข้าวต้ม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-โท-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่ต้มให้สุก; ข้าวเหนียวที่ห่อด้วยใบไม้เช่นใบตองหรือใบมะพร้าวอ่อน แล้วต้มหรือนึ่งให้สุก อยู่ในจําพวกขนม มีชื่อต่าง ๆ เช่น ข้าวต้มมัด ข้าวต้มผัด.ข้าวต้ม ๑ น. ข้าวที่ต้มให้สุก; ข้าวเหนียวที่ห่อด้วยใบไม้เช่นใบตองหรือใบมะพร้าวอ่อน แล้วต้มหรือนึ่งให้สุก อยู่ในจําพวกขนม มีชื่อต่าง ๆ เช่น ข้าวต้มมัด ข้าวต้มผัด.
ข้าวต้มน้ำวุ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-โท-มอ-ม้า-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อำ-วอ-แหวน-สะ-หระ-อุ-ไม้-โท-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อของหวานชนิดหนึ่ง ทําด้วยข้าวเหนียวห่อใบตองเป็นรูปสามเหลี่ยม ต้มสุก กินกับนํ้าเชื่อม.ข้าวต้มน้ำวุ้น น. ชื่อของหวานชนิดหนึ่ง ทําด้วยข้าวเหนียวห่อใบตองเป็นรูปสามเหลี่ยม ต้มสุก กินกับนํ้าเชื่อม.
ข้าวต้มปัด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-โท-มอ-ม้า-ปอ-ปลา-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวต้มที่ห่อด้วยใบไม้เช่นใบมะพร้าวอ่อนหรือใบเตย มักทําถวายพระในเทศกาลออกพรรษา, ข้าวปัด ก็ว่า.ข้าวต้มปัด น. ข้าวเหนียวต้มที่ห่อด้วยใบไม้เช่นใบมะพร้าวอ่อนหรือใบเตย มักทําถวายพระในเทศกาลออกพรรษา, ข้าวปัด ก็ว่า.
ข้าวต้มลูกโยน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-โท-มอ-ม้า-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อู-กอ-ไก่-สะ-หระ-โอ-ยอ-ยัก-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวที่ผัดกับกะทิใส่เกลือ น้ำตาล ห่อด้วยใบมะพร้าวอ่อนหรือใบเตยไว้หางยาว แล้วต้มให้สุก.ข้าวต้มลูกโยน น. ข้าวเหนียวที่ผัดกับกะทิใส่เกลือ น้ำตาล ห่อด้วยใบมะพร้าวอ่อนหรือใบเตยไว้หางยาว แล้วต้มให้สุก.
ข้าวตอก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเปลือกข้าวเจ้าที่เอามาคั่วให้แตกบานเป็นดอก.ข้าวตอก ๑ น. ข้าวเปลือกข้าวเจ้าที่เอามาคั่วให้แตกบานเป็นดอก.
ข้าวตอกตั้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-ไม้-โท-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อของหวานทําด้วยข้าวตอกคลุกนํ้าตาลและมะพร้าว ทําเป็นแว่น ๆ เกลือกแป้ง.ข้าวตอกตั้ง น. ชื่อของหวานทําด้วยข้าวตอกคลุกนํ้าตาลและมะพร้าว ทําเป็นแว่น ๆ เกลือกแป้ง.
ข้าวตอกแตก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-สะ-หระ-แอ-ตอ-เต่า-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวตอก; โดยปริยายหมายถึงเสียงดังอย่างเสียงแตกของข้าวตอกที่ดังรัว เช่น เสียงพิมพ์ดีดดังอย่างข้าวตอกแตก.ข้าวตอกแตก (ถิ่น–อีสาน) น. ข้าวตอก; โดยปริยายหมายถึงเสียงดังอย่างเสียงแตกของข้าวตอกที่ดังรัว เช่น เสียงพิมพ์ดีดดังอย่างข้าวตอกแตก.
ข้าวต้อง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-โท-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ต้นข้าวในนาที่โศกใบเหลืองไป ซึ่งถือกันว่าถูกผีกระทำ.ข้าวต้อง น. ต้นข้าวในนาที่โศกใบเหลืองไป ซึ่งถือกันว่าถูกผีกระทำ.
ข้าวตัง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวสุกที่ติดเป็นแผ่นเกรียมอยู่ก้นหม้อหรือกระทะ.ข้าวตัง น. ข้าวสุกที่ติดเป็นแผ่นเกรียมอยู่ก้นหม้อหรือกระทะ.
ข้าวตาก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวสุกที่ตากแห้ง.ข้าวตาก น. ข้าวสุกที่ตากแห้ง.
ข้าวตู เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวตากคั่วแล้วตําเป็นผงเคล้ากับนํ้าตาลและมะพร้าว.ข้าวตู น. ข้าวตากคั่วแล้วตําเป็นผงเคล้ากับนํ้าตาลและมะพร้าว.
ข้าวแตก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-ตอ-เต่า-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวตอก.ข้าวแตก (ถิ่น–พายัพ) น. ข้าวตอก.
ข้าวแตน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-แอ-ตอ-เต่า-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ขนมรังแตน. ในวงเล็บ ดู รังแตน เขียนว่า รอ-เรือ-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-ตอ-เต่า-นอ-หนู ความหมายที่ ๒.ข้าวแตน น. ขนมรังแตน. (ดู รังแตน ๒).
ข้าวทิพย์ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อิ-พอ-พาน-ยอ-ยัก-ทัน-ทะ-คาด เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ปรุงด้วยเครื่องกวนมี นํ้าผึ้ง นํ้าอ้อย นํ้านม ถั่ว งา เป็นต้น นิยมใช้หญิงพรหมจารีเป็นผู้กวน มักทําในพิธีสารท, ข้าวกระยาทิพย์ ก็เรียก.ข้าวทิพย์ น. ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ปรุงด้วยเครื่องกวนมี นํ้าผึ้ง นํ้าอ้อย นํ้านม ถั่ว งา เป็นต้น นิยมใช้หญิงพรหมจารีเป็นผู้กวน มักทําในพิธีสารท, ข้าวกระยาทิพย์ ก็เรียก.
ข้าวนก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุก ๒ ชนิดในวงศ์ Gramineae คือ ชนิด Oryza granulata Nees et Arn. และชนิด Echinochloa colona (L.) Link.ข้าวนก ๑ น. ชื่อไม้ล้มลุก ๒ ชนิดในวงศ์ Gramineae คือ ชนิด Oryza granulata Nees et Arn. และชนิด Echinochloa colona (L.) Link.
ข้าวนาปรัง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-ปอ-ปลา-รอ-เรือ-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่ปลูกในฤดูแล้งนอกฤดูทำนา.ข้าวนาปรัง น. ข้าวที่ปลูกในฤดูแล้งนอกฤดูทำนา.
ข้าวนาปี เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อี เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่ปลูกในฤดูฝน.ข้าวนาปี น. ข้าวที่ปลูกในฤดูฝน.
ข้าวนึ่ง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-สะ-หระ-อึ-ไม้-เอก-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่ได้จากการสีข้าวเปลือกซึ่งผ่านการแช่น้ำและอบด้วยความร้อนแล้ว; ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพและภาคอีสาน หมายถึง ข้าวเหนียวนึ่ง.ข้าวนึ่ง น. ข้าวที่ได้จากการสีข้าวเปลือกซึ่งผ่านการแช่น้ำและอบด้วยความร้อนแล้ว; (ถิ่น–พายัพ, อีสาน) ข้าวเหนียวนึ่ง.
ข้าวบาตร เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อา-ตอ-เต่า-รอ-เรือ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวสารเก่าหุงในน้ำเดือดเพื่อให้สวยเป็นตัวสำหรับตักบาตร, เรียกขันเชิงสําหรับใส่ข้าวตักบาตรว่า ขันข้าวบาตร.ข้าวบาตร น. ข้าวสารเก่าหุงในน้ำเดือดเพื่อให้สวยเป็นตัวสำหรับตักบาตร, เรียกขันเชิงสําหรับใส่ข้าวตักบาตรว่า ขันข้าวบาตร.
ข้าวบาร์เลย์ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ-ทัน-ทะ-คาด-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-ยอ-ยัก-ทัน-ทะ-คาด เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Hordeum vulgare L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ ปลูกกันบ้างในภาคเหนือ เมล็ดใช้ในอุตสาหกรรมผลิตเบียร์ และเป็นอาหารสัตว์. ในวงเล็บ มาจากภาษาอังกฤษ barley เขียนว่า บี-เอ-อา-แอล-อี-วาย.ข้าวบาร์เลย์ น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Hordeum vulgare L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ ปลูกกันบ้างในภาคเหนือ เมล็ดใช้ในอุตสาหกรรมผลิตเบียร์ และเป็นอาหารสัตว์. (อ. barley).
ข้าวบิณฑ์ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อิ-นอ-เนน-ทอ-มน-โท-ทัน-ทะ-คาด เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวตอกปั้นเป็นรูปทรงคล้ายดอกบัวตูม.ข้าวบิณฑ์ น. ข้าวตอกปั้นเป็นรูปทรงคล้ายดอกบัวตูม.
ข้าวบุหรี่ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อุ-หอ-หีบ-รอ-เรือ-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวหุงอย่างวิธีของแขกมีเครื่องปรุงและเนื้ออยู่ในตัว. (กะบุลี แปลว่า ข้าวปรุงอย่างแบบชาวกรุงกาบุล).ข้าวบุหรี่ น. ข้าวหุงอย่างวิธีของแขกมีเครื่องปรุงและเนื้ออยู่ในตัว. (กะบุลี แปลว่า ข้าวปรุงอย่างแบบชาวกรุงกาบุล).
ข้าวเบา เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง กลุ่มพันธุ์ข้าวที่ได้ผลเร็วกว่ากลุ่มพันธุ์ข้าวอื่น ออกรวงในช่วงปลายเดือนกันยายนถึงกลางเดือนตุลาคม และเก็บเกี่ยวได้ในช่วงต้นเดือนพฤศจิกายนถึงกลางเดือนพฤศจิกายน เช่น พันธุ์ข้าวเหนียวหางยี ๗๑ พันธุ์ข้าวน้ำสะกุย ๑๙, พายัพและอีสานว่า ข้าวดอ.ข้าวเบา น. กลุ่มพันธุ์ข้าวที่ได้ผลเร็วกว่ากลุ่มพันธุ์ข้าวอื่น ออกรวงในช่วงปลายเดือนกันยายนถึงกลางเดือนตุลาคม และเก็บเกี่ยวได้ในช่วงต้นเดือนพฤศจิกายนถึงกลางเดือนพฤศจิกายน เช่น พันธุ์ข้าวเหนียวหางยี ๗๑ พันธุ์ข้าวน้ำสะกุย ๑๙, พายัพและอีสานว่า ข้าวดอ.
ข้าวเบือ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวสารที่ตําละเอียด ใช้ประสมกับนํ้าแกงเพื่อให้นํ้าแกงข้น.ข้าวเบือ น. ข้าวสารที่ตําละเอียด ใช้ประสมกับนํ้าแกงเพื่อให้นํ้าแกงข้น.
ข้าวประดับดิน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ปอ-ปลา-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ดอ-เด็ก-ไม้-หัน-อา-กาด-บอ-ไบ-ไม้-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง อาหารที่เอาไปวางไว้ตามต้นโพและพระเจดีย์เป็นต้นในเวลาเช้ามืดวันแรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๙.ข้าวประดับดิน (ถิ่น–อีสาน) น. อาหารที่เอาไปวางไว้ตามต้นโพและพระเจดีย์เป็นต้นในเวลาเช้ามืดวันแรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๙.
ข้าวปลูก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อู-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเปลือกที่เก็บไว้สําหรับทําพันธุ์.ข้าวปลูก น. ข้าวเปลือกที่เก็บไว้สําหรับทําพันธุ์.
ข้าวปัด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ปอ-ปลา-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวต้มที่ห่อด้วยใบไม้เช่นใบมะพร้าวอ่อนหรือใบเตย มักทําถวายพระในเทศกาลออกพรรษา, ข้าวต้มปัด ก็ว่า.ข้าวปัด น. ข้าวเหนียวต้มที่ห่อด้วยใบไม้เช่นใบมะพร้าวอ่อนหรือใบเตย มักทําถวายพระในเทศกาลออกพรรษา, ข้าวต้มปัด ก็ว่า.
ข้าวป่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ปอ-ปลา-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกหลายชนิดในสกุล Oryza วงศ์ Gramineae เช่น ข้าวละมาน (O. minuta J. Presl) มักขึ้นแซมต้นข้าว.ข้าวป่า น. ชื่อไม้ล้มลุกหลายชนิดในสกุล Oryza วงศ์ Gramineae เช่น ข้าวละมาน (O. minuta J. Presl) มักขึ้นแซมต้นข้าว.
ข้าวปาด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ขนมชนิดหนึ่ง คล้ายขนมเปียกปูน แต่เหนียวมาก.ข้าวปาด (ถิ่น–อีสาน) น. ขนมชนิดหนึ่ง คล้ายขนมเปียกปูน แต่เหนียวมาก.
ข้าวปุ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อุ-ไม้-โท-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ขนมจีน.ข้าวปุ้น (ถิ่น–อีสาน) น. ขนมจีน.
ข้าวเปรต เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-รอ-เรือ-ตอ-เต่า เป็นคำนาม หมายถึง เครื่องเซ่นเปรตในเทศกาลตรุษสารท.ข้าวเปรต น. เครื่องเซ่นเปรตในเทศกาลตรุษสารท.
ข้าวเปลือก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง เมล็ดข้าวที่ยังไม่ได้เอาเปลือกออก.ข้าวเปลือก ๑ น. เมล็ดข้าวที่ยังไม่ได้เอาเปลือกออก.
ข้าวเปียก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่ต้มและกวนให้เละ, ข้าวที่ต้มกับนํ้ากะทิเจือเกลือเล็กน้อย กวนให้สุกจนข้นหรือเละ มีรสเค็ม ๆ มัน ๆ.ข้าวเปียก น. ข้าวที่ต้มและกวนให้เละ, ข้าวที่ต้มกับนํ้ากะทิเจือเกลือเล็กน้อย กวนให้สุกจนข้นหรือเละ มีรสเค็ม ๆ มัน ๆ.
ข้าวผอก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ผอ-ผึ้ง-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวห่อหรือข้าวที่บรรจุกระบอกไปกินกลางวัน.ข้าวผอก น. ข้าวห่อหรือข้าวที่บรรจุกระบอกไปกินกลางวัน.
ข้าวผอกกระบอกน้ำ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ผอ-ผึ้ง-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-บอ-ไบ-ไม้-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อำ เป็นคำนาม หมายถึง ของกินเล็ก ๆ น้อย ๆ และมีกระบอกนํ้าเล็ก ๆ กรอกนํ้าแขวนกิ่งไม้ผูกไว้กับบันไดเรือน ใช้เซ่นผีในเทศกาลตรุษ.ข้าวผอกกระบอกน้ำ น. ของกินเล็ก ๆ น้อย ๆ และมีกระบอกนํ้าเล็ก ๆ กรอกนํ้าแขวนกิ่งไม้ผูกไว้กับบันไดเรือน ใช้เซ่นผีในเทศกาลตรุษ.
ข้าวผัด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ผอ-ผึ้ง-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวสุกผัดกับน้ำมันใส่หมูเป็นต้น.ข้าวผัด น. ข้าวสุกผัดกับน้ำมันใส่หมูเป็นต้น.
ข้าวพระ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-พอ-พาน-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ เป็นคำนาม หมายถึง อาหารคาวหวานที่จัดใส่สำรับสําหรับถวายพระพุทธ.ข้าวพระ น. อาหารคาวหวานที่จัดใส่สำรับสําหรับถวายพระพุทธ.
ข้าวพอง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-พอ-พาน-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทําด้วยเมล็ดข้าวเจ้าทอดน้ำมันให้พอง เคล้ากับน้ำตาลแล้วอัดเป็นแผ่น.ข้าวพอง น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทําด้วยเมล็ดข้าวเจ้าทอดน้ำมันให้พอง เคล้ากับน้ำตาลแล้วอัดเป็นแผ่น.
ข้าวโพด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-โอ-พอ-พาน-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Zea mays L. ในวงศ์ Gramineae ลําต้นสูงคล้ายอ้อยหรือข้าวฟ่าง เมล็ดเรียงชิดกันแน่นรอบซังเป็นฝักกลม ๆ ยาว ๆ มีกาบหุ้มหลายชั้น.ข้าวโพด น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Zea mays L. ในวงศ์ Gramineae ลําต้นสูงคล้ายอ้อยหรือข้าวฟ่าง เมล็ดเรียงชิดกันแน่นรอบซังเป็นฝักกลม ๆ ยาว ๆ มีกาบหุ้มหลายชั้น.
ข้าวฟ่าง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ฟอ-ฟัน-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุก ๒ ชนิด ในวงศ์ Gramineae คือ ข้าวฟ่างหางหมา [Setaria italica (L.) Pal.] ต้นสูงประมาณ ๑ เมตร เมล็ดขนาดเมล็ดงา และข้าวฟ่างสมุทรโคดม หรือข้าวฟ่างหางช้าง [Sorghum bicolor (L.) Moench.] ต้นสูงประมาณ ๒ เมตร เมล็ดขนาดเมล็ดพริกไทย.ข้าวฟ่าง น. ชื่อไม้ล้มลุก ๒ ชนิด ในวงศ์ Gramineae คือ ข้าวฟ่างหางหมา [Setaria italica (L.) Pal.] ต้นสูงประมาณ ๑ เมตร เมล็ดขนาดเมล็ดงา และข้าวฟ่างสมุทรโคดม หรือข้าวฟ่างหางช้าง [Sorghum bicolor (L.) Moench.] ต้นสูงประมาณ ๒ เมตร เมล็ดขนาดเมล็ดพริกไทย.
ข้าวเภา เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-พอ-สำ-เพา-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อข้าวในพิธีธนญชัยบาศรับช้างเผือกของพราหมณ์พฤฒิบาศ คลุกด้วยสีเหลือง สีแดง แล้วปั้นเป็นก้อน ๆ, ข้าวกระยาสังแวง ก็เรียก.ข้าวเภา น. ชื่อข้าวในพิธีธนญชัยบาศรับช้างเผือกของพราหมณ์พฤฒิบาศ คลุกด้วยสีเหลือง สีแดง แล้วปั้นเป็นก้อน ๆ, ข้าวกระยาสังแวง ก็เรียก.
ข้าวมัน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-มอ-ม้า-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเจ้าที่หุงด้วยกะทิให้สุก มักกินกับส้มตำ, ข้าวเจ้าผัดกับมันไก่ แล้วหุงแบบไม่เช็ดน้ำ; ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ หมายถึง ข้าวเหนียวหุงแล้วมูนด้วยกะทิ.ข้าวมัน น. ข้าวเจ้าที่หุงด้วยกะทิให้สุก มักกินกับส้มตำ, ข้าวเจ้าผัดกับมันไก่ แล้วหุงแบบไม่เช็ดน้ำ; (ถิ่น–พายัพ) ข้าวเหนียวหุงแล้วมูนด้วยกะทิ.
ข้าวเม่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเปลือกข้าวเหนียวที่ยังไม่แก่จัดเอามาคั่วแล้วตำให้แบน, ข้าวเม่าที่เอามาคั่วให้กรอบ เรียกว่า ข้าวเม่าราง, ข้าวเม่ารางทอดแล้วใส่เครื่องปรุง มีกุ้งแห้งทอด ถั่วลิสงทอด เต้าหู้หั่นทอด เรียกว่า ข้าวเม่าหมี่.ข้าวเม่า ๑ น. ข้าวเปลือกข้าวเหนียวที่ยังไม่แก่จัดเอามาคั่วแล้วตำให้แบน, ข้าวเม่าที่เอามาคั่วให้กรอบ เรียกว่า ข้าวเม่าราง, ข้าวเม่ารางทอดแล้วใส่เครื่องปรุง มีกุ้งแห้งทอด ถั่วลิสงทอด เต้าหู้หั่นทอด เรียกว่า ข้าวเม่าหมี่.
ข้าวเม่าทอด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ทอ-ทะ-หาน-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ใช้ข้าวเม่าตำคลุกกับมะพร้าวและน้ำตาลปึกหุ้มกล้วยไข่สุก แล้วชุบแป้งทอดเป็นแพ ๆ.ข้าวเม่าทอด น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ใช้ข้าวเม่าตำคลุกกับมะพร้าวและน้ำตาลปึกหุ้มกล้วยไข่สุก แล้วชุบแป้งทอดเป็นแพ ๆ.
ข้าวยากหมากแพง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-สะ-หระ-แอ-พอ-พาน-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำนาม หมายถึง ภาวะขาดแคลนอาหาร, ทุพภิกขภัย.ข้าวยากหมากแพง (สำ) น. ภาวะขาดแคลนอาหาร, ทุพภิกขภัย.
ข้าวยาคู เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-คอ-ควาย-สะ-หระ-อู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ทําด้วยเมล็ดข้าวอ่อนตําแล้วคั้นเอานํ้าตั้งไฟจนสุก ใส่น้ำตาล เรียกว่า ข้าวยาคูน้ำ, ถ้าเคี่ยวให้แห้ง เรียกว่า ข้าวยาคูแห้ง.ข้าวยาคู น. ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ทําด้วยเมล็ดข้าวอ่อนตําแล้วคั้นเอานํ้าตั้งไฟจนสุก ใส่น้ำตาล เรียกว่า ข้าวยาคูน้ำ, ถ้าเคี่ยวให้แห้ง เรียกว่า ข้าวยาคูแห้ง.
ข้าวยำ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อำ เป็นคำนาม หมายถึง อาหารชนิดหนึ่งของชาวปักษ์ใต้ ใช้ข้าวสุกคลุกกับเครื่องปรุง มีกุ้งแห้งป่น มะพร้าวคั่ว นํ้าเคยหรือนํ้าบูดู ส้มโอ และผักต่าง ๆ หั่นละเอียด เช่น ใบมะกรูด ตะไคร้ ถั่วฝักยาว.ข้าวยำ น. อาหารชนิดหนึ่งของชาวปักษ์ใต้ ใช้ข้าวสุกคลุกกับเครื่องปรุง มีกุ้งแห้งป่น มะพร้าวคั่ว นํ้าเคยหรือนํ้าบูดู ส้มโอ และผักต่าง ๆ หั่นละเอียด เช่น ใบมะกรูด ตะไคร้ ถั่วฝักยาว.
ข้าวไรย์ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-รอ-เรือ-ยอ-ยัก-ทัน-ทะ-คาด เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Secale cereale L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ เมล็ดใช้ทําอาหารและเลี้ยงสัตว์. ในวงเล็บ มาจากภาษาอังกฤษ rye เขียนว่า อา-วาย-อี.ข้าวไรย์ น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Secale cereale L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ เมล็ดใช้ทําอาหารและเลี้ยงสัตว์. (อ. rye).
ข้าวละมาน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อะ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Oryza minuta J. Presl ในวงศ์ Gramineae เป็นข้าวป่าชนิดหนึ่ง มักขึ้นแซมต้นข้าว.ข้าวละมาน (ถิ่น–อีสาน) น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Oryza minuta J. Presl ในวงศ์ Gramineae เป็นข้าวป่าชนิดหนึ่ง มักขึ้นแซมต้นข้าว.
ข้าวสวย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-วอ-แหวน-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่หุงสุกแล้ว, ข้าวสุก ก็เรียก.ข้าวสวย น. ข้าวที่หุงสุกแล้ว, ข้าวสุก ก็เรียก.
ข้าวสาก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ของเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เอาไปบูชาตามต้นโพและพระเจดีย์เวลาเช้ามืดในเดือน ๑๐.ข้าวสาก (ถิ่น–อีสาน) น. ของเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เอาไปบูชาตามต้นโพและพระเจดีย์เวลาเช้ามืดในเดือน ๑๐.
ข้าวสามเดือน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-สะ-หระ-เอ-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อข้าวเบาพันธุ์หนึ่งซึ่งได้ผลเร็วกว่าข้าวเบาพันธุ์อื่น เก็บเกี่ยวได้ภายใน ๓ เดือนหลังจากปลูก.ข้าวสามเดือน น. ชื่อข้าวเบาพันธุ์หนึ่งซึ่งได้ผลเร็วกว่าข้าวเบาพันธุ์อื่น เก็บเกี่ยวได้ภายใน ๓ เดือนหลังจากปลูก.
ข้าวสาร เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเปลือกที่สีซ้อมจนเหลือแต่เมล็ดขาวดีแล้ว.ข้าวสาร ๑ น. ข้าวเปลือกที่สีซ้อมจนเหลือแต่เมล็ดขาวดีแล้ว.
ข้าวสาลี เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อี เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Triticum aestivum L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ เมล็ดบดเป็นแป้ง เรียกว่า แป้งสาลี ใช้ทําขนมปังเป็นต้น.ข้าวสาลี น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Triticum aestivum L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ เมล็ดบดเป็นแป้ง เรียกว่า แป้งสาลี ใช้ทําขนมปังเป็นต้น.
ข้าวสุก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อุ-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่หุงสุกแล้ว, ข้าวสวย ก็เรียก.ข้าวสุก น. ข้าวที่หุงสุกแล้ว, ข้าวสวย ก็เรียก.
ข้าวเส้น เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-สอ-เสือ-ไม้-โท-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำนาม หมายถึง ขนมจีน, ขนมเส้น ก็เรียก. (ไทยใหญ่ ว่า เส้นหมี่).ข้าวเส้น (ถิ่น–พายัพ) น. ขนมจีน, ขนมเส้น ก็เรียก. (ไทยใหญ่ ว่า เส้นหมี่).
ข้าวเสียแม่ซื้อ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-สอ-เสือ-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-สะ-หระ-แอ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-ซอ-โซ่-สะ-หระ-อือ-ไม้-โท-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวปั้นเป็นก้อน แล้วทาปูน ขมิ้น เขม่า คราม เป็นต้น จำนวน ๓–๕ ก้อน นำมาวนตัวเด็กที่ป่วย เป็นการปัดรังควาน แล้วโยนข้าวทีละก้อนให้ข้ามหลังคาเรือน เพื่อทิ้งให้แม่ซื้อ.ข้าวเสียแม่ซื้อ น. ข้าวปั้นเป็นก้อน แล้วทาปูน ขมิ้น เขม่า คราม เป็นต้น จำนวน ๓–๕ ก้อน นำมาวนตัวเด็กที่ป่วย เป็นการปัดรังควาน แล้วโยนข้าวทีละก้อนให้ข้ามหลังคาเรือน เพื่อทิ้งให้แม่ซื้อ.
ข้าวหนัก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-หัน-อา-กาด-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง กลุ่มพันธุ์ข้าวที่ได้ผลช้ากว่ากลุ่มพันธุ์ข้าวอื่น ออกรวงประมาณเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม และเก็บเกี่ยวได้ในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนมกราคม เช่น พันธุ์ข้าวขาวตาแห้ง ๑๗ พันธุ์ข้าวพวงนาก ๑๖.ข้าวหนัก น. กลุ่มพันธุ์ข้าวที่ได้ผลช้ากว่ากลุ่มพันธุ์ข้าวอื่น ออกรวงประมาณเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม และเก็บเกี่ยวได้ในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนมกราคม เช่น พันธุ์ข้าวขาวตาแห้ง ๑๗ พันธุ์ข้าวพวงนาก ๑๖.
ข้าวหมก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-หอ-หีบ-มอ-ม้า-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง อาหารชนิดหนึ่งของมุสลิม ประกอบด้วยข้าวสวยปรุงด้วยเครื่องเทศและขมิ้น มีเนื้อไก่หรือเนื้อแพะหมกในข้าว.ข้าวหมก น. อาหารชนิดหนึ่งของมุสลิม ประกอบด้วยข้าวสวยปรุงด้วยเครื่องเทศและขมิ้น มีเนื้อไก่หรือเนื้อแพะหมกในข้าว.
ข้าวหมาก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ของกินอย่างหนึ่ง ทําด้วยข้าวเหนียวนึ่งแล้วหมักกับแป้งเชื้อ.ข้าวหมาก น. ของกินอย่างหนึ่ง ทําด้วยข้าวเหนียวนึ่งแล้วหมักกับแป้งเชื้อ.
ข้าวหลาม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวที่บรรจุในกระบอกไม้ไผ่แล้วเผาให้สุก.ข้าวหลาม น. ข้าวเหนียวที่บรรจุในกระบอกไม้ไผ่แล้วเผาให้สุก.
ข้าวหลามตัด เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวนึ่งอัดใส่ถาดโรยถั่วทอง ตัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน มักกินกับข้าวหมาก; เรียกรูปสี่เหลี่ยมด้านขนานที่มีด้านทั้ง ๔ ยาวเท่ากัน แต่ไม่มีมุมภายในเป็นมุมฉาก ว่า สี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด, สี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ก็เรียก.ข้าวหลามตัด น. ข้าวเหนียวนึ่งอัดใส่ถาดโรยถั่วทอง ตัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน มักกินกับข้าวหมาก; เรียกรูปสี่เหลี่ยมด้านขนานที่มีด้านทั้ง ๔ ยาวเท่ากัน แต่ไม่มีมุมภายในเป็นมุมฉาก ว่า สี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด, สี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ก็เรียก.
ข้าวหัวโขน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-หอ-หีบ-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน-สะ-หระ-โอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวตากคั่วคลุกนํ้าตาลปึก.ข้าวหัวโขน น. ข้าวตากคั่วคลุกนํ้าตาลปึก.
ข้าวเหนียว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-นอ-หนู-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-วอ-แหวน เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อข้าวพันธุ์หนึ่งของชนิด Oryza sativa L. เนื้อเมล็ดขุ่นกว่าข้าวเจ้า เมื่อหุงหรือนึ่งแล้วเมล็ดจะเหนียวติดกัน มีชื่อต่าง ๆ กัน เช่น ข้าวเหนียวเขี้ยวงู ข้าวเหนียวดํา, ข้าวเหนียวที่เอามากวนกับกะทิและนํ้าตาลทราย เรียกว่า ข้าวเหนียวแก้ว, ถ้าเอามากวนกับกะทิและนํ้าตาลหม้อมีสีแดงเป็นสีนํ้าตาลไหม้ เรียกว่า ข้าวเหนียวแดง, ถ้าเอามานึ่งใส่หน้ากะทิตัดเป็นชิ้น ๆ เรียกว่า ข้าวเหนียวตัด, ถ้าเอามาห่อแล้วนึ่งใส่หน้ากะทิ เรียกว่า ข้าวเหนียวห่อ; เรียกผลไม้ที่มีเนื้อนุ่มและเหนียวอย่างข้าวเหนียว เช่น สาเกข้าวเหนียว มะตาดข้าวเหนียว.ข้าวเหนียว น. ชื่อข้าวพันธุ์หนึ่งของชนิด Oryza sativa L. เนื้อเมล็ดขุ่นกว่าข้าวเจ้า เมื่อหุงหรือนึ่งแล้วเมล็ดจะเหนียวติดกัน มีชื่อต่าง ๆ กัน เช่น ข้าวเหนียวเขี้ยวงู ข้าวเหนียวดํา, ข้าวเหนียวที่เอามากวนกับกะทิและนํ้าตาลทราย เรียกว่า ข้าวเหนียวแก้ว, ถ้าเอามากวนกับกะทิและนํ้าตาลหม้อมีสีแดงเป็นสีนํ้าตาลไหม้ เรียกว่า ข้าวเหนียวแดง, ถ้าเอามานึ่งใส่หน้ากะทิตัดเป็นชิ้น ๆ เรียกว่า ข้าวเหนียวตัด, ถ้าเอามาห่อแล้วนึ่งใส่หน้ากะทิ เรียกว่า ข้าวเหนียวห่อ; เรียกผลไม้ที่มีเนื้อนุ่มและเหนียวอย่างข้าวเหนียว เช่น สาเกข้าวเหนียว มะตาดข้าวเหนียว.
ข้าวเหนียวดำ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-นอ-หนู-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-วอ-แหวน-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อำ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อข้าวเหนียวพันธุ์หนึ่งเมล็ดสีดํา ๆ.ข้าวเหนียวดำ น. ชื่อข้าวเหนียวพันธุ์หนึ่งเมล็ดสีดํา ๆ.
ข้าวเหลือเกลืออิ่ม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อิ-ไม้-เอก-มอ-ม้า ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำนาม หมายถึง บ้านเมืองที่บริบูรณ์ด้วยข้าวปลาอาหาร.ข้าวเหลือเกลืออิ่ม (สำ) น. บ้านเมืองที่บริบูรณ์ด้วยข้าวปลาอาหาร.
ข้าวใหม่ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-เอก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวที่เก็บเกี่ยวใหม่ในปีนั้น ๆ; ชื่อหนึ่งของดอกชมนาด.ข้าวใหม่ น. ข้าวที่เก็บเกี่ยวใหม่ในปีนั้น ๆ; ชื่อหนึ่งของดอกชมนาด.
ข้าวใหม่ปลามัน เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำนาม หมายถึง อะไรที่เป็นของใหม่ก็ถือว่าดี, นิยมเรียกช่วงเวลาที่สามีภรรยาเพิ่งแต่งงานกันใหม่ ๆ ว่า ระยะข้าวใหม่ปลามัน.ข้าวใหม่ปลามัน (สำ) น. อะไรที่เป็นของใหม่ก็ถือว่าดี, นิยมเรียกช่วงเวลาที่สามีภรรยาเพิ่งแต่งงานกันใหม่ ๆ ว่า ระยะข้าวใหม่ปลามัน.
ข้าวโอ๊ต เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-โอ-ออ-อ่าง-ไม้-ตรี-ตอ-เต่า เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Avena sativa L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ เมล็ดใช้เป็นอาหาร. ในวงเล็บ มาจากภาษาอังกฤษ oat เขียนว่า โอ-เอ-ที.ข้าวโอ๊ต น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Avena sativa L. ในวงศ์ Gramineae เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ เมล็ดใช้เป็นอาหาร. (อ. oat).
ข้าวฮาง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ฮอ-นก-ฮูก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวเหนียวที่ยังไม่แก่จัด เอามาคั่วตากแดดให้แห้งแล้วตําและนึ่ง.ข้าวฮาง (ถิ่น–อีสาน) น. ข้าวเหนียวที่ยังไม่แก่จัด เอามาคั่วตากแดดให้แห้งแล้วตําและนึ่ง.
ข้าวข้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกมีหัวใต้ดินชนิด Euphorbia sessiflora Roxb. ในวงศ์ Euphorbiaceae สูงประมาณ ๒๐ เซนติเมตร ต้นและใบอวบนํ้า เส้นกลางใบด้านล่างเป็นสันแหลม ทุกส่วนมียางขาว หัวใช้ทํายาได้, ว่านพระฉิม ก็เรียก, เขียนเป็น เข้าค่า ก็มี.ข้าวข้า น. ชื่อไม้ล้มลุกมีหัวใต้ดินชนิด Euphorbia sessiflora Roxb. ในวงศ์ Euphorbiaceae สูงประมาณ ๒๐ เซนติเมตร ต้นและใบอวบนํ้า เส้นกลางใบด้านล่างเป็นสันแหลม ทุกส่วนมียางขาว หัวใช้ทํายาได้, ว่านพระฉิม ก็เรียก, เขียนเป็น เข้าค่า ก็มี.
ข้าวคำ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-คอ-ควาย-สะ-หระ-อำ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ต้นไม้ชนิดหนึ่ง ใช้ทํายา. ในวงเล็บ มาจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๔๙๓. (๒) ดู การบูรป่า.ข้าวคำ น. (๑) ต้นไม้ชนิดหนึ่ง ใช้ทํายา. (พจน. ๒๔๙๓). (๒) ดู การบูรป่า.
ข้าวจี่ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-จอ-จาน-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก ความหมายที่ ดูใน ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวจี่ ๑ ดูใน ข้าว.
ข้าวจี่ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-จอ-จาน-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก ความหมายที่ ดู ซ้องแมว เขียนว่า ซอ-โซ่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-มอ-ม้า-วอ-แหวน.ข้าวจี่ ๒ ดู ซ้องแมว.
ขาวจีบ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-จอ-จาน-สะ-หระ-อี-บอ-ไบ-ไม้ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อส้มโอพันธุ์หนึ่ง ผลขนาดส้มโอพันธุ์ขาวใหญ่ แต่แป้นกว่า.ขาวจีบ น. ชื่อส้มโอพันธุ์หนึ่ง ผลขนาดส้มโอพันธุ์ขาวใหญ่ แต่แป้นกว่า.
ข้าวต้ม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-โท-มอ-ม้า ความหมายที่ ดูใน ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวต้ม ๑ ดูใน ข้าว.
ข้าวต้ม เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ไม้-โท-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Wissadula periplocifolia (L.) C. Presl ex Thwaites ในวงศ์ Malvaceae ต้นสูงประมาณ ๑ เมตร เปลือกเหนียว ใบรูปใบโพโคนป้าน ผลมี ๕ พู เมื่อแก่พูแยกออกจากกัน. (๒) ดู หญ้าขัดใบยาว เขียนว่า หอ-หีบ-ยอ-หยิง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ขอ-ไข่-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-บอ-ไบ-ไม้-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน ที่ หญ้าขัด เขียนว่า หอ-หีบ-ยอ-หยิง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ขอ-ไข่-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก.ข้าวต้ม ๒ น. (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Wissadula periplocifolia (L.) C. Presl ex Thwaites ในวงศ์ Malvaceae ต้นสูงประมาณ ๑ เมตร เปลือกเหนียว ใบรูปใบโพโคนป้าน ผลมี ๕ พู เมื่อแก่พูแยกออกจากกัน. (๒) ดู หญ้าขัดใบยาว ที่ หญ้าขัด.
ข้าวตอก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ ดูใน ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวตอก ๑ ดูใน ข้าว.
ข้าวตอก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ตอ-เต่า-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Serissa japonica (Thunb.) Thunb. ในวงศ์ Rubiaceae ใบเล็กรูปไข่ เมื่อขยี้มีกลิ่นเหม็น ดอกสีขาวเล็ก ๆ เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ ปลูกเป็นไม้ดัดหรือไม้ประดับ. (๒) ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Anaphalismargaritacea (L.) Benth. ex C.B. Clarke ในวงศ์ Compositae ขึ้นอยู่บนเขาในระดับสูง ๑,๐๐๐ เมตรขึ้นไป ขนาดสูงราว ๕๐ เซนติเมตร ต้น ใบ ดอก มีขนสีขาวทึบ ใช้ทํายาได้. (๓) ชื่อไม้พุ่มรอเลื้อยชนิด Callicarpa longifolia Lam. ในวงศ์ Labiatae ดอกเล็ก สีม่วง ผลกลมเล็ก สุกสีขาว ใช้ทํายาได้. (๔) ชื่อเห็ดหลายชนิดในสกุล Hemimycena วงศ์ Tricholomataceae ขึ้นตามพื้นดินเป็นกลุ่มใหญ่ ดอกเห็ดสีขาวขนาดเท่าดอกมะลิบาน ด้านล่างมีครีบ ก้านยาวตั้งตรง เช่น ชนิด H. cucullata (Pers. ex Fr.) Sing. กินได้. (๕) ดู ตีนตุ๊กแก เขียนว่า ตอ-เต่า-สะ-หระ-อี-นอ-หนู-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อุ-ไม้-ตรี-กอ-ไก่-สะ-หระ-แอ-กอ-ไก่ (๕).ข้าวตอก ๒ น. (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Serissa japonica (Thunb.) Thunb. ในวงศ์ Rubiaceae ใบเล็กรูปไข่ เมื่อขยี้มีกลิ่นเหม็น ดอกสีขาวเล็ก ๆ เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ ปลูกเป็นไม้ดัดหรือไม้ประดับ. (๒) (ถิ่น–พายัพ) ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Anaphalismargaritacea (L.) Benth. ex C.B. Clarke ในวงศ์ Compositae ขึ้นอยู่บนเขาในระดับสูง ๑,๐๐๐ เมตรขึ้นไป ขนาดสูงราว ๕๐ เซนติเมตร ต้น ใบ ดอก มีขนสีขาวทึบ ใช้ทํายาได้. (๓) ชื่อไม้พุ่มรอเลื้อยชนิด Callicarpa longifolia Lam. ในวงศ์ Labiatae ดอกเล็ก สีม่วง ผลกลมเล็ก สุกสีขาว ใช้ทํายาได้. (๔) ชื่อเห็ดหลายชนิดในสกุล Hemimycena วงศ์ Tricholomataceae ขึ้นตามพื้นดินเป็นกลุ่มใหญ่ ดอกเห็ดสีขาวขนาดเท่าดอกมะลิบาน ด้านล่างมีครีบ ก้านยาวตั้งตรง เช่น ชนิด H. cucullata (Pers. ex Fr.) Sing. กินได้. (๕) ดู ตีนตุ๊กแก (๕).
ข้าวนก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-กอ-ไก่ ความหมายที่ ดูใน ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวนก ๑ ดูใน ข้าว.
ข้าวนก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-นอ-หนู-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเรือชนิดหนึ่ง เช่น ถ้าทรงเรือแผงและเรือข้าวนกประพาสบัว. ในวงเล็บ มาจาก ลัทธิธรรมเนียมภาคต่าง ๆ ฉบับกรมศิลปากร.ข้าวนก ๒ น. ชื่อเรือชนิดหนึ่ง เช่น ถ้าทรงเรือแผงและเรือข้าวนกประพาสบัว. (ลัทธิ).
ข้าวเปลือก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ ดูใน ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวเปลือก ๑ ดูใน ข้าว.
ข้าวเปลือก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ ดู เทียนข้าวเปลือก เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-นอ-หนู-ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ที่ เทียน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-นอ-หนู ความหมายที่ ๓.ข้าวเปลือก ๒ ดู เทียนข้าวเปลือก ที่ เทียน ๓.
ขาวพวง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-พอ-พาน-วอ-แหวน-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อส้มโอพันธุ์หนึ่ง ผลคล้ายส้มจุก ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑๕ เซนติเมตร.ขาวพวง น. ชื่อส้มโอพันธุ์หนึ่ง ผลคล้ายส้มจุก ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑๕ เซนติเมตร.
ขาวม้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-มอ-ม้า-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเรียกผ้าฝ้ายทอเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มักมีลายตาหมากรุก ใช้ผลัดอาบนํ้าหรือเคียนพุงเป็นต้น เรียกว่า ผ้าขาวม้า, ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก หมายถึง ผ้าขะม้า.ขาวม้า น. ชื่อเรียกผ้าฝ้ายทอเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มักมีลายตาหมากรุก ใช้ผลัดอาบนํ้าหรือเคียนพุงเป็นต้น เรียกว่า ผ้าขาวม้า, (ปาก) ผ้าขะม้า.
ข้าวมิ่น เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-มอ-ม้า-สะ-หระ-อิ-ไม้-เอก-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง ขมิ้น.ข้าวมิ่น (โบ) น. ขมิ้น.
ข้าวเม่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ดูใน ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวเม่า ๑ ดูใน ข้าว.
ข้าวเม่า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลาทะเลและปลานํ้าจืดหลายชนิด ในสกุล Ambassis วงศ์ Ambassidae หรือมีผู้รวมไว้กับวงศ์ Centropomidae เป็นปลาขนาดเล็ก ลําตัวแบนข้าง ค่อนข้างใส ก้านครีบแข็ง แหลม และมักชี้กาง ทําให้ทิ่มตําเมื่อจับต้อง ยังพบมีผู้เรียกปลาทะเลชนิด Ephippus orbis ในวงศ์ Ephippidae และปลานํ้าจืดในสกุล Chela วงศ์ Cyprinidae ว่า ปลาข้าวเม่า ด้วย.ข้าวเม่า ๒ น. ชื่อปลาทะเลและปลานํ้าจืดหลายชนิด ในสกุล Ambassis วงศ์ Ambassidae หรือมีผู้รวมไว้กับวงศ์ Centropomidae เป็นปลาขนาดเล็ก ลําตัวแบนข้าง ค่อนข้างใส ก้านครีบแข็ง แหลม และมักชี้กาง ทําให้ทิ่มตําเมื่อจับต้อง ยังพบมีผู้เรียกปลาทะเลชนิด Ephippus orbis ในวงศ์ Ephippidae และปลานํ้าจืดในสกุล Chela วงศ์ Cyprinidae ว่า ปลาข้าวเม่า ด้วย.
ข้าวเย็นใต้ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ยอ-ยัก-ไม้-ไต่-คู้-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-ตอ-เต่า-ไม้-โท เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้เถาชนิด Smilax glabra Roxb. ในวงศ์ Smilacaceae เหง้าใช้ทํายาได้.ข้าวเย็นใต้ น. ชื่อไม้เถาชนิด Smilax glabra Roxb. ในวงศ์ Smilacaceae เหง้าใช้ทํายาได้.
ข้าวเย็นเหนือ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-เอ-ยอ-ยัก-ไม้-ไต่-คู้-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-นอ-หนู-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้เถาชนิด Smilax china L. ในวงศ์ Smilacaceae เหง้าใช้ทํายาได้.ข้าวเย็นเหนือ น. ชื่อไม้เถาชนิด Smilax china L. ในวงศ์ Smilacaceae เหง้าใช้ทํายาได้.
ข้าวสาร เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ ความหมายที่ ดูใน ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวสาร ๑ ดูใน ข้าว.
ข้าวสาร เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้เถาในสกุล Raphistemma วงศ์ Asclepiadaceae เช่น ข้าวสารดอกใหญ่ [R. pulchellum (Roxb.) Wall.] ข้าวสารดอกเล็ก [R. hooperianum (Blume) Decne.] ทั้ง ๒ ชนิดนี้ดอกกินได้. (๒) ดู ชะเอม เขียนว่า ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-เอ-ออ-อ่าง-มอ-ม้า (๑).ข้าวสาร ๒ น. (๑) ชื่อไม้เถาในสกุล Raphistemma วงศ์ Asclepiadaceae เช่น ข้าวสารดอกใหญ่ [R. pulchellum (Roxb.) Wall.] ข้าวสารดอกเล็ก [R. hooperianum (Blume) Decne.] ทั้ง ๒ ชนิดนี้ดอกกินได้. (๒) ดู ชะเอม (๑).
ข้าวหางช้าง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-หอ-หีบ-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ชอ-ช้าง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวฟ่างหางช้าง. ในวงเล็บ ดู ข้าวฟ่าง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ฟอ-ฟัน-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-งอ-งู ที่ ข้าว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน.ข้าวหางช้าง น. ข้าวฟ่างหางช้าง. (ดู ข้าวฟ่าง ที่ ข้าว).
ขาวใหญ่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-ยอ-หยิง-ไม้-เอก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อส้มโอพันธุ์หนึ่ง ผลคล้ายส้มโอพันธุ์ขาวพวง แต่ขนาดใหญ่กว่า.ขาวใหญ่ น. ชื่อส้มโอพันธุ์หนึ่ง ผลคล้ายส้มโอพันธุ์ขาวพวง แต่ขนาดใหญ่กว่า.
ข้าวใหม่น้อย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-นอ-หนู-ไม้-โท-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไข้ที่เป็นผื่นตามตัวเหมือนมดกัด มีหัวสีขาว เวลาเป็นทําให้ตัวร้อนจัด.ข้าวใหม่น้อย น. ชื่อไข้ที่เป็นผื่นตามตัวเหมือนมดกัด มีหัวสีขาว เวลาเป็นทําให้ตัวร้อนจัด.
ข้าวใหม่ใหญ่ เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-ยอ-หยิง-ไม้-เอก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไข้ชนิดหนึ่ง มีอาการคล้ายไข้ข้าวใหม่น้อย.ข้าวใหม่ใหญ่ น. ชื่อไข้ชนิดหนึ่ง มีอาการคล้ายไข้ข้าวใหม่น้อย.
ข้าวอังกุลี เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-ออ-อ่าง-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู-กอ-ไก่-สะ-หระ-อุ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อีดู กบ เขียนว่า กอ-ไก่-บอ-ไบ-ไม้ ความหมายที่ ๕ (๒).ข้าวอังกุลี ดู กบ ๕ (๒).
ข้าศึก เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สอ-สา-ลา-สะ-หระ-อึ-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ศัตรูของบ้านเมือง, คู่สงคราม, โดยปริยายหมายความว่า ผู้ขัดขวางหรือทําลาย.ข้าศึก น. ศัตรูของบ้านเมือง, คู่สงคราม, โดยปริยายหมายความว่า ผู้ขัดขวางหรือทําลาย.
ข้าหลวง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-วอ-แหวน-งอ-งู ความหมายที่ ดูใน ข้า เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ๑.ข้าหลวง ๑ ดูใน ข้า ๑.
ข้าหลวง เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-วอ-แหวน-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลาทะเลชนิด Scolopsis leucotaenia ในวงศ์ Nemipteridae มีแถบสีขาวเด่นพาดตามยาวใกล้แนวสันหลังข้างละเส้น พบอาศัยอยู่ตามแนวหินปะการัง.ข้าหลวง ๒ น. ชื่อปลาทะเลชนิด Scolopsis leucotaenia ในวงศ์ Nemipteridae มีแถบสีขาวเด่นพาดตามยาวใกล้แนวสันหลังข้างละเส้น พบอาศัยอยู่ตามแนวหินปะการัง.
ข้าหลวงหลังลาย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-วอ-แหวน-งอ-งู-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเฟินอิงอาศัยชนิด Asplenium nidus L. ในวงศ์ Aspleniaceae รูปทรงคล้ายชาม แตกใบอ่อนตรงกลาง.ข้าหลวงหลังลาย น. ชื่อเฟินอิงอาศัยชนิด Asplenium nidus L. ในวงศ์ Aspleniaceae รูปทรงคล้ายชาม แตกใบอ่อนตรงกลาง.
ขำ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อำ ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง มีลักษณะหน้าตาคมชวนให้มอง เช่น งามขํา ดำขำ; ขบขัน เช่น นึกขํา.ขำ ๑ ว. มีลักษณะหน้าตาคมชวนให้มอง เช่น งามขํา ดำขำ; ขบขัน เช่น นึกขํา.
ขำ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อำ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง สิ่งหรือข้อความที่มีนัย ไม่ควรเปิดเผย เช่น แล้วทูลว่านางคันธมาลี ให้ข้านี้นำของมาถวาย เป็นความขำกำชับมามากมาย พลางยอบกายเข้าไปให้ใกล้ชิด. ในวงเล็บ มาจาก คาวี พระราชนิพนธ์ ในรัชกาลที่ ๒ พิมพ์ จ.ศ. ๑๒๔๙.ขำ ๒ น. สิ่งหรือข้อความที่มีนัย ไม่ควรเปิดเผย เช่น แล้วทูลว่านางคันธมาลี ให้ข้านี้นำของมาถวาย เป็นความขำกำชับมามากมาย พลางยอบกายเข้าไปให้ใกล้ชิด. (คาวี).
ข่ำเขียว เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อำ-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-วอ-แหวน ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในบทร้อยกรอง เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง รีบ, ด่วน, เร่ง.ข่ำเขียว (กลอน) ว. รีบ, ด่วน, เร่ง.
ขิก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำนาม หมายถึง เรียกรูปจําลองอวัยวะเพศชาย ใช้เป็นเครื่องรางของขลัง ว่า ไอ้ขิก อ้ายขิก หรือ ปลัดขิก, ขุนเพ็ด ก็เรียก.ขิก (ปาก) น. เรียกรูปจําลองอวัยวะเพศชาย ใช้เป็นเครื่องรางของขลัง ว่า ไอ้ขิก อ้ายขิก หรือ ปลัดขิก, ขุนเพ็ด ก็เรียก.
ขิก ๆ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-กอ-ไก่ ไม้-ยะ-มก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง หัวเราะเสียงอย่างนั้น.ขิก ๆ ว. หัวเราะเสียงอย่างนั้น.
ขิกหัว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-กอ-ไก่-หอ-หีบ-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำกริยา หมายถึง หัวเราะเบา ๆ เช่น พระลออดบ่ได้ ขิกหัว. ในวงเล็บ มาจาก ลิลิตพระลอ แบบเรียน.ขิกหัว (โบ) ก. หัวเราะเบา ๆ เช่น พระลออดบ่ได้ ขิกหัว. (ลอ).
ขิง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Zingiber officinale Roscoe ในวงศ์ Zingiberaceae เหง้ามีกลิ่น รสเผ็ด ใช้ประกอบอาหารและทํายาได้, ขิงแกลง หรือ ขิงแครง ก็เรียก.ขิง น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Zingiber officinale Roscoe ในวงศ์ Zingiberaceae เหง้ามีกลิ่น รสเผ็ด ใช้ประกอบอาหารและทํายาได้, ขิงแกลง หรือ ขิงแครง ก็เรียก.
ขิงก็รา ข่าก็แรง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-งอ-งู-กอ-ไก่-ไม้-ไต่-คู้-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-ไม้-ไต่-คู้-สะ-หระ-แอ-รอ-เรือ-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน หมายถึง ต่างก็จัดจ้านพอ ๆ กัน, ต่างก็มีอารมณ์ร้อนพอ ๆ กัน, ต่างไม่ยอมลดละกัน.ขิงก็รา ข่าก็แรง (สำ) ต่างก็จัดจ้านพอ ๆ กัน, ต่างก็มีอารมณ์ร้อนพอ ๆ กัน, ต่างไม่ยอมลดละกัน.
ขิงแห้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-หอ-หีบ-ไม้-โท-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ขิงชนิดหนึ่งที่ตากแห้ง ใช้เป็นเครื่องยาไทย.ขิงแห้ง น. ขิงชนิดหนึ่งที่ตากแห้ง ใช้เป็นเครื่องยาไทย.
ขิ่ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-ไม้-เอก-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง พยายามทําสิ่งที่ยากอันตนจะต้องทําให้เสร็จ เช่น ท้าวธผู้ข้อนขิ่งทําทาน. ในวงเล็บ มาจาก มหาชาติคำหลวง ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๖๐ กัณฑ์ชูชก.ขิ่ง ก. พยายามทําสิ่งที่ยากอันตนจะต้องทําให้เสร็จ เช่น ท้าวธผู้ข้อนขิ่งทําทาน. (ม. คำหลวง ชูชก).
ขิงแกลง, ขิงแครง ขิงแกลง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-งอ-งู ขิงแครง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-คอ-ควาย-รอ-เรือ-งอ-งู [–แกฺลง, –แคฺรง]ดู ขิง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-งอ-งู.ขิงแกลง, ขิงแครง [–แกฺลง, –แคฺรง] ดู ขิง.
ขิด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อผ้าทอชนิดหนึ่ง มีวิธีทําลวดลายโดยใช้ไม้แผ่นแบนบางปากโค้งให้ปลายหนึ่งแหลมเป็นเครื่องมือสําหรับสะกิดเส้นเครือหรือเส้นยืน เพื่อเก็บยกขึ้นตามรูปลักษณะลวดลายที่ต้องการในแต่ละแถวแต่ละลาย, เขียนเป็น ขิต ก็มี.ขิด น. ชื่อผ้าทอชนิดหนึ่ง มีวิธีทําลวดลายโดยใช้ไม้แผ่นแบนบางปากโค้งให้ปลายหนึ่งแหลมเป็นเครื่องมือสําหรับสะกิดเส้นเครือหรือเส้นยืน เพื่อเก็บยกขึ้นตามรูปลักษณะลวดลายที่ต้องการในแต่ละแถวแต่ละลาย, เขียนเป็น ขิต ก็มี.
ขิปสัทโท เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-ปอ-ปลา-สอ-เสือ-ไม้-หัน-อา-กาด-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-โอ-ทอ-ทะ-หาน[ขิปะ–] ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในราชาศัพท์ เป็นคำกริยา หมายถึง กระแอม. ในวงเล็บ มาจาก จินดามณี เล่ม ๑ - ๒ กับบันทึกเรื่องหนังสือจินดามณีและจินดามณี ฉบับพระเจ้าบรมโกศ ของ พระโหราธิบดี ฉบับโรงพิมพ์ รุ่งวัฒนา พ.ศ. ๒๕๑๒ ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี ขิปิตสทฺท เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อิ-ตอ-เต่า-สอ-เสือ-ทอ-ทะ-หาน-พิน-ทุ-ทอ-ทะ-หาน ว่า เสียงจาม .ขิปสัทโท [ขิปะ–] (ราชา) ก. กระแอม. (จินดามณี). (ป. ขิปิตสทฺท ว่า เสียงจาม).
ขิม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อิ-มอ-ม้า เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเครื่องดนตรีจีนชนิดหนึ่ง รูปคล้ายพระจันทร์ครึ่งซีก ใช้ตี.ขิม น. ชื่อเครื่องดนตรีจีนชนิดหนึ่ง รูปคล้ายพระจันทร์ครึ่งซีก ใช้ตี.
ขี่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก เป็นคำกริยา หมายถึง นั่งเอาขาคร่อม, โดยปริยายหมายถึงนั่งไปในยานพาหนะ.ขี่ ก. นั่งเอาขาคร่อม, โดยปริยายหมายถึงนั่งไปในยานพาหนะ.
ขี่ช้างจับตั๊กแตน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก-ชอ-ช้าง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู-จอ-จาน-ไม้-หัน-อา-กาด-บอ-ไบ-ไม้-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-ไม้-ตรี-กอ-ไก่-สะ-หระ-แอ-ตอ-เต่า-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ลงทุนมากแต่ได้ผลนิดหน่อย.ขี่ช้างจับตั๊กแตน (สำ) ก. ลงทุนมากแต่ได้ผลนิดหน่อย.
ขี่ม้าตีคลี เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก-มอ-ม้า-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อี-คอ-ควาย-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อี เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อท่ารำท่าหนึ่ง.ขี่ม้าตีคลี น. ชื่อท่ารำท่าหนึ่ง.
ขี่ม้าเลียบค่าย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก-มอ-ม้า-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-บอ-ไบ-ไม้-คอ-ควาย-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อท่ารำท่าหนึ่ง.ขี่ม้าเลียบค่าย น. ชื่อท่ารำท่าหนึ่ง.
ขี่ม้าส่งเมือง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก-มอ-ม้า-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-สอ-เสือ-ไม้-เอก-งอ-งู-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อการเล่นของเด็กอย่างหนึ่ง ฝ่ายแพ้ต้องให้ฝ่ายชนะขี่หลังไปส่งถึงที่ฝ่ายชนะ.ขี่ม้าส่งเมือง น. ชื่อการเล่นของเด็กอย่างหนึ่ง ฝ่ายแพ้ต้องให้ฝ่ายชนะขี่หลังไปส่งถึงที่ฝ่ายชนะ.
ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท เป็นคำกริยา หมายถึง กิริยาที่ถ่ายกากอาหารออกทางทวารหนัก, ถ่ายอุจจาระ, ราชาศัพท์ว่า ลงพระบังคนหนัก. เป็นคำนาม หมายถึง กากอาหารที่ร่างกายไม่ต้องการแล้วขับถ่ายออกทางทวารหนัก, อุจจาระ, สิ่งที่ร่างกายขับถ่ายออกมาเกรอะกรังอยู่ เช่น ขี้ไคล ขี้รังแค ขี้หู ขี้ตา, โดยปริยายหมายความถึงสิ่งที่ไม่ต้องการ เช่น ขี้ตะกั่ว, เศษหรือกากที่ออกมาจากสิ่งนั้น ๆ เช่น ขี้กบ ขี้เลื่อย. เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ใช้ประกอบหน้าคําที่แสดงความหมายในทางที่ไม่ดี เช่น ขี้เกียจ ขี้เหนียว, หรือมักเป็นเช่นนั้น เช่น ขี้หัวเราะ ขี้ขอ.ขี้ ก. กิริยาที่ถ่ายกากอาหารออกทางทวารหนัก, ถ่ายอุจจาระ, ราชาศัพท์ว่า ลงพระบังคนหนัก. น. กากอาหารที่ร่างกายไม่ต้องการแล้วขับถ่ายออกทางทวารหนัก, อุจจาระ, สิ่งที่ร่างกายขับถ่ายออกมาเกรอะกรังอยู่ เช่น ขี้ไคล ขี้รังแค ขี้หู ขี้ตา, โดยปริยายหมายความถึงสิ่งที่ไม่ต้องการ เช่น ขี้ตะกั่ว, เศษหรือกากที่ออกมาจากสิ่งนั้น ๆ เช่น ขี้กบ ขี้เลื่อย. ว. ใช้ประกอบหน้าคําที่แสดงความหมายในทางที่ไม่ดี เช่น ขี้เกียจ ขี้เหนียว, หรือมักเป็นเช่นนั้น เช่น ขี้หัวเราะ ขี้ขอ.
ขี้กบ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-บอ-ไบ-ไม้ เป็นคำนาม หมายถึง เศษไม้ที่ออกมาด้วยการไสกบ.ขี้กบ น. เศษไม้ที่ออกมาด้วยการไสกบ.
ขี้กระทาเกลือ, ขี้ทา ขี้กระทาเกลือ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง ขี้ทา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ขี้เกลืออันตกกระฉาบทาไปตามพื้นดิน หรือพื้นที่มีเกลือแห้งเกรอะอยู่เป็นกระ.ขี้กระทาเกลือ, ขี้ทา น. ขี้เกลืออันตกกระฉาบทาไปตามพื้นดิน หรือพื้นที่มีเกลือแห้งเกรอะอยู่เป็นกระ.
ขี้กลาก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อโรคผิวหนังอย่างหนึ่ง มีหลายชนิด เกิดจากเชื้อรา ขึ้นเป็นวง มีอาการคัน, กลาก ก็ว่า.ขี้กลาก น. ชื่อโรคผิวหนังอย่างหนึ่ง มีหลายชนิด เกิดจากเชื้อรา ขึ้นเป็นวง มีอาการคัน, กลาก ก็ว่า.
ขี้ก้อนใหญ่ให้เด็กเห็น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-ยอ-หยิง-ไม้-เอก-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ดอ-เด็ก-ไม้-ไต่-คู้-กอ-ไก่-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-ไม้-ไต่-คู้-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ทําสิ่งที่ไม่สมควรให้ผู้น้อยเห็น.ขี้ก้อนใหญ่ให้เด็กเห็น (สำ) ก. ทําสิ่งที่ไม่สมควรให้ผู้น้อยเห็น.
ขี้กะโล้โท้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-โอ-ลอ-ลิง-ไม้-โท-สะ-หระ-โอ-ทอ-ทะ-หาน-ไม้-โท ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่ดี, ไม่มีคุณภาพ, เอาเรื่องเอาราวไม่ได้.ขี้กะโล้โท้ (ปาก) ว. ไม่ดี, ไม่มีคุณภาพ, เอาเรื่องเอาราวไม่ได้.
ขี้ก้าง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ขี้ดีบุกที่ถลุงแล้วเอาไปถลุงอีก. เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ผอมจนเห็นซี่โครงเป็นซี่ ๆ, ผอมเนื้อน้อย.ขี้ก้าง ๑ น. ขี้ดีบุกที่ถลุงแล้วเอาไปถลุงอีก. ว. ผอมจนเห็นซี่โครงเป็นซี่ ๆ, ผอมเนื้อน้อย.
ขี้เกลือ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง คราบเหงื่อที่แห้งกรังจนขึ้นขาว.ขี้เกลือ น. คราบเหงื่อที่แห้งกรังจนขึ้นขาว.
ขี้เกลื้อน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อโรคผิวหนังเกิดจากเชื้อรา Malassezia furfur ขึ้นเป็นดวงขาว ๆ อาจมีอาการคัน, เกลื้อน ก็ว่า.ขี้เกลื้อน น. ชื่อโรคผิวหนังเกิดจากเชื้อรา Malassezia furfur ขึ้นเป็นดวงขาว ๆ อาจมีอาการคัน, เกลื้อน ก็ว่า.
ขี้ข้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ขอ-ไข่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ทาส, ไพร่.ขี้ข้า น. ทาส, ไพร่.
ขี้ครอก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-รอ-เรือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ลูกของขี้ข้า, ทาสโดยกําเนิด.ขี้ครอก ๑ น. ลูกของขี้ข้า, ทาสโดยกําเนิด.
ขี้คร้าน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-รอ-เรือ-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง เชื่อว่าเป็นเช่นนั้น เช่น พอยอเข้าหน่อยขี้คร้านจะทำให้ทุกอย่าง.ขี้คร้าน ก. เชื่อว่าเป็นเช่นนั้น เช่น พอยอเข้าหน่อยขี้คร้านจะทำให้ทุกอย่าง.
ขี้คุก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-สะ-หระ-อุ-กอ-ไก่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เคยต้องโทษจําคุกมาแล้ว.ขี้คุก ว. เคยต้องโทษจําคุกมาแล้ว.
ขี้เค้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-คอ-ควาย-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ขี้ข้า.ขี้เค้า น. ขี้ข้า.
ขี้ไคล เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-คอ-ควาย-ลอ-ลิง ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำนาม หมายถึง เหงื่อที่ปนกับฝุ่นละอองติดกรังอยู่กับหนังกำพร้า, ไคล ก็ว่า.ขี้ไคล (ปาก) น. เหงื่อที่ปนกับฝุ่นละอองติดกรังอยู่กับหนังกำพร้า, ไคล ก็ว่า.
ขี้จาบ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-จอ-จาน-สะ-หระ-อา-บอ-ไบ-ไม้ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง หยาบคาย เช่น ชาติอ้ายขี้จาบปราบเพื่อนบ้าน. ในวงเล็บ มาจาก บทละครชุดเบ็ดเตล็ดในเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ ในรัชกาล ที่ ๑ ที่ ๒ ที่ ๔ ที่ ๕ และพระบวรราชนิพนธ์ ในกรมพระราชวังบวร มหาศักดิพลเสพย์ ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๕๘.ขี้จาบ (ปาก) ว. หยาบคาย เช่น ชาติอ้ายขี้จาบปราบเพื่อนบ้าน. (รามเกียรติ์ พลเสพย์).
ขี้ซ้าย, ขี้ไซ้ ขี้ซ้าย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ซอ-โซ่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก ขี้ไซ้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ซอ-โซ่-ไม้-โท ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ที่เลวกว่า (ใช้ในความปฏิเสธ) เช่น ไม่ได้ขี้ไซ้ของเขา.ขี้ซ้าย, ขี้ไซ้ (ปาก) ว. ที่เลวกว่า (ใช้ในความปฏิเสธ) เช่น ไม่ได้ขี้ไซ้ของเขา.
ขี้เซา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ซอ-โซ่-สะ-หระ-อา เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง นอนปลุกให้ตื่นยาก.ขี้เซา ว. นอนปลุกให้ตื่นยาก.
ขี้เดือด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ขี้เมฆตามริมขอบฟ้าวิ่งเดือดพลุ่งขึ้นข้างบนซึ่งนัยว่าจะเกิดพายุ.ขี้เดือด น. ขี้เมฆตามริมขอบฟ้าวิ่งเดือดพลุ่งขึ้นข้างบนซึ่งนัยว่าจะเกิดพายุ.
ขี้แดด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ตะไคร่ที่จับบนผิวโคลนสีเขียว ๆ.ขี้แดด น. ตะไคร่ที่จับบนผิวโคลนสีเขียว ๆ.
ขี้ตา, ขี้ตาเล็น ขี้ตา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา ขี้ตาเล็น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-ไม้-ไต่-คู้-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เล็กมาก.ขี้ตา, ขี้ตาเล็น (ปาก) ว. เล็กมาก.
ขี้ตืด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อือ-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ตระหนี่, ขี้เหนียว ก็ว่า.ขี้ตืด (ปาก) ว. ตระหนี่, ขี้เหนียว ก็ว่า.
ขี้เต่า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ตอ-เต่า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง เมือกเหงื่อไคลที่ติดอยู่ตามรักแร้ มีกลิ่นเหม็น.ขี้เต่า น. เมือกเหงื่อไคลที่ติดอยู่ตามรักแร้ มีกลิ่นเหม็น.
ขี้แต้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-ตอ-เต่า-ไม้-โท เป็นคำนาม หมายถึง ดินที่แห้งแข็งเป็นตะปุ่มตะป่ำอยู่ตามทุ่งนา มักอูดขึ้นมาจากรอยกีบเท้าวัวเท้าควาย เรียกว่า หัวขี้แต้.ขี้แต้ น. ดินที่แห้งแข็งเป็นตะปุ่มตะป่ำอยู่ตามทุ่งนา มักอูดขึ้นมาจากรอยกีบเท้าวัวเท้าควาย เรียกว่า หัวขี้แต้.
ขี้ไต้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ตอ-เต่า-ไม้-โท ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ส่วนของไต้ที่ใช้เป็นเชื้อไฟหรือส่วนของไต้ที่จุดและเขี่ยให้ร่วงหล่นลง.ขี้ไต้ ๑ น. ส่วนของไต้ที่ใช้เป็นเชื้อไฟหรือส่วนของไต้ที่จุดและเขี่ยให้ร่วงหล่นลง.
ขี้ถัง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ถอ-ถุง-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เลวทราม เช่น จงหลีกเลี่ยงเสียให้พ้นคนขี้ถัง. ในวงเล็บ มาจาก ประชุมสุภาษิตสุนทรภู่ ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ.ขี้ถัง (ปาก) ว. เลวทราม เช่น จงหลีกเลี่ยงเสียให้พ้นคนขี้ถัง. (สุภาษิตสุนทรภู่).
ขี้เถ้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ถอ-ถุง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง เถ้า.ขี้เถ้า น. เถ้า.
ขี้ไถ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ถอ-ถุง ความหมายที่ ดู มูล เขียนว่า มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-ลอ-ลิง ความหมายที่ ๓.ขี้ไถ ๑ ดู มูล ๓.
ขี้ทูด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อโรคเรื้อนชนิดทําให้มือกุดเท้ากุด.ขี้ทูด น. ชื่อโรคเรื้อนชนิดทําให้มือกุดเท้ากุด.
ขี้เท่อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-ไม้-เอก-ออ-อ่าง เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่คม, ไม่ฉลาด, เซ่อ. เป็นคำนาม หมายถึง ความโง่ เช่น ขยายขี้เท่อ.ขี้เท่อ ว. ไม่คม, ไม่ฉลาด, เซ่อ. น. ความโง่ เช่น ขยายขี้เท่อ.
ขี้เทา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ขี้ที่ค้างอยู่ในลําไส้เด็กที่คลอดใหม่.ขี้เทา น. ขี้ที่ค้างอยู่ในลําไส้เด็กที่คลอดใหม่.
ขี้เทือก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ที่ดินที่ไถและคราดเป็นต้นแล้วทำให้เป็นโคลนเป็นตมเพื่อตกกล้า เช่น ทําขี้เทือกตกกล้า, เทือก ก็ว่า.ขี้เทือก น. ที่ดินที่ไถและคราดเป็นต้นแล้วทำให้เป็นโคลนเป็นตมเพื่อตกกล้า เช่น ทําขี้เทือกตกกล้า, เทือก ก็ว่า.
ขี้ปะติ๋ว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อะ-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อิ-ไม้-จัด-ตะ-วา-วอ-แหวน เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เล็กน้อย, ไม่สําคัญ.ขี้ปะติ๋ว ว. เล็กน้อย, ไม่สําคัญ.
ขี้ปาก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง คําที่เอาอย่างเขามาพูด; คนสําหรับเขาล้อด่าว่าและติเตียน.ขี้ปาก น. คําที่เอาอย่างเขามาพูด; คนสําหรับเขาล้อด่าว่าและติเตียน.
ขี้เป้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ไม้-โท เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่ได้เรื่อง เช่น คนขี้เป้ ของขี้เป้.ขี้เป้ ว. ไม่ได้เรื่อง เช่น คนขี้เป้ ของขี้เป้.
ขี้เป็ด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อทรายหรือดินร่วนสีดําคล้ายขี้เป็ด.ขี้เป็ด น. ชื่อทรายหรือดินร่วนสีดําคล้ายขี้เป็ด.
ขี้ผง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ผอ-ผึ้ง-งอ-งู เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เล็กน้อย, ไม่สําคัญ.ขี้ผง ว. เล็กน้อย, ไม่สําคัญ.
ขี้ผึ้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ผอ-ผึ้ง-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง รังผึ้งที่เอามาหุงใช้ในการต่าง ๆ เช่น ทําเทียน ทำสีผึ้ง.ขี้ผึ้ง ๑ น. รังผึ้งที่เอามาหุงใช้ในการต่าง ๆ เช่น ทําเทียน ทำสีผึ้ง.
ขี้ฝิ่น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ฝอ-ฝา-สะ-หระ-อิ-ไม้-เอก-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง กากของฝิ่นที่สูบแล้ว, คนติดฝิ่น, ขี้ยา ก็เรียก.ขี้ฝิ่น น. กากของฝิ่นที่สูบแล้ว, คนติดฝิ่น, ขี้ยา ก็เรียก.
ขี้แพ้ชวนตี เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-พอ-พาน-ไม้-โท-ชอ-ช้าง-วอ-แหวน-นอ-หนู-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อี ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง แพ้ตามกติกาแล้วยังไม่ยอมรับว่าแพ้จะเอาชนะด้วยกําลัง, แพ้แล้วพาล.ขี้แพ้ชวนตี (สำ) ก. แพ้ตามกติกาแล้วยังไม่ยอมรับว่าแพ้จะเอาชนะด้วยกําลัง, แพ้แล้วพาล.
ขี้ม้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-มอ-ม้า-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เรียกสีกากีแกมเขียวว่า สีขี้ม้า.ขี้ม้า ๑ ว. เรียกสีกากีแกมเขียวว่า สีขี้ม้า.
ขี้มูก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง นํ้าเมือกที่ไหลออกทางจมูก.ขี้มูก น. นํ้าเมือกที่ไหลออกทางจมูก.
ขี้เมฆ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-มอ-ม้า-คอ-ระ-คัง ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำนาม หมายถึง เมฆ.ขี้เมฆ (ปาก) น. เมฆ.
ขี้แมลงวัน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-มอ-ม้า-ลอ-ลิง-งอ-งู-วอ-แหวน-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง จุดดําเล็ก ๆ ที่ขึ้นตามร่างกาย, ราชาศัพท์ว่า พระปิลกะ.ขี้แมลงวัน น. จุดดําเล็ก ๆ ที่ขึ้นตามร่างกาย, ราชาศัพท์ว่า พระปิลกะ.
ขี้แมว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-มอ-ม้า-วอ-แหวน ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมอย่างหนึ่งในพวกจันอับ.ขี้แมว ๑ น. ชื่อขนมอย่างหนึ่งในพวกจันอับ.
ขี้ไม่ให้หมากิน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-ไม้-โท-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ขี้เหนียว, ตระหนี่เหนียวแน่น.ขี้ไม่ให้หมากิน (สำ) ก. ขี้เหนียว, ตระหนี่เหนียวแน่น.
ขี้ยา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง กากของฝิ่นที่สูบแล้ว, คนติดฝิ่น, ขี้ฝิ่น ก็เรียก. เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ติดฝิ่น.ขี้ยา น. กากของฝิ่นที่สูบแล้ว, คนติดฝิ่น, ขี้ฝิ่น ก็เรียก. ว. ติดฝิ่น.
ขี้แย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-ยอ-ยัก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง มักร้องไห้บ่อย ๆ, ใจน้อย.ขี้แย ว. มักร้องไห้บ่อย ๆ, ใจน้อย.
ขี้รังแค เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-รอ-เรือ-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู-สะ-หระ-แอ-คอ-ควาย เป็นคำนาม หมายถึง ขุยหนังหัว มีลักษณะเป็นผง ๆ สีขาว, ขี้ลม หรือ รังแค ก็เรียก.ขี้รังแค น. ขุยหนังหัว มีลักษณะเป็นผง ๆ สีขาว, ขี้ลม หรือ รังแค ก็เรียก.
ขี้ราดโทษล่อง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-โอ-ทอ-ทะ-หาน-สอ-รือ-สี-ลอ-ลิง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ทําผิดเอง แล้วกลับโทษผู้อื่น.ขี้ราดโทษล่อง (สำ) ก. ทําผิดเอง แล้วกลับโทษผู้อื่น.
ขี้ริ้ว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-รอ-เรือ-สะ-หระ-อิ-ไม้-โท-วอ-แหวน เป็นคำนาม หมายถึง เรียกผ้าเก่าที่ใช้เช็ดถูเป็นต้น. เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่สวย, ไม่งาม, บางทีใช้เข้าคู่กับคำ ขี้เหร่ เป็น ขี้ริ้วขี้เหร่.ขี้ริ้ว น. เรียกผ้าเก่าที่ใช้เช็ดถูเป็นต้น. ว. ไม่สวย, ไม่งาม, บางทีใช้เข้าคู่กับคำ ขี้เหร่ เป็น ขี้ริ้วขี้เหร่.
ขี้เรื้อน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-รอ-เรือ-สะ-หระ-อือ-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง เรื้อน. ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่มีคุณค่า เช่น คนขี้เรื้อน ของขี้เรื้อน.ขี้เรื้อน น. เรื้อน. (ปาก) ว. ไม่มีคุณค่า เช่น คนขี้เรื้อน ของขี้เรื้อน.
ขี้เรื้อนกวาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-รอ-เรือ-สะ-หระ-อือ-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู-กอ-ไก่-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อโรคผิวหนังเรื้อรังชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นผื่นคัน ทําให้ผิวหนังหนา หยาบ และอาจแตกมีนํ้าเหลืองไหลหรือตกสะเก็ดในระยะหลัง มักเป็นตามบริเวณข้อเท้า หัวเข่า หรือบริเวณที่ที่มือเอื้อมไปเกาถึง.ขี้เรื้อนกวาง น. ชื่อโรคผิวหนังเรื้อรังชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นผื่นคัน ทําให้ผิวหนังหนา หยาบ และอาจแตกมีนํ้าเหลืองไหลหรือตกสะเก็ดในระยะหลัง มักเป็นตามบริเวณข้อเท้า หัวเข่า หรือบริเวณที่ที่มือเอื้อมไปเกาถึง.
ขี้ลม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ลอ-ลิง-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ขุยหนังหัว มีลักษณะเป็นผง ๆ สีขาว, ขี้รังแค หรือ รังแค ก็เรียก.ขี้ลม ๑ น. ขุยหนังหัว มีลักษณะเป็นผง ๆ สีขาว, ขี้รังแค หรือ รังแค ก็เรียก.
ขี้ลอก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ลอ-ลิง-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำนาม หมายถึง ดินที่ลอกขึ้นมาจากท้องร่อง.ขี้ลอก (ปาก) น. ดินที่ลอกขึ้นมาจากท้องร่อง.
ขี้ลีบ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อี-บอ-ไบ-ไม้ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำนาม หมายถึง ข้าวลีบ เช่น ชาวนาคัดเอาขี้ลีบออก.ขี้ลีบ (ปาก) น. ข้าวลีบ เช่น ชาวนาคัดเอาขี้ลีบออก.
ขี้เล็บ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-ไม้-ไต่-คู้-บอ-ไบ-ไม้ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ใช้เปรียบของที่เล็กน้อย.ขี้เล็บ (ปาก) ว. ใช้เปรียบของที่เล็กน้อย.
ขี้โล้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-โอ-ลอ-ลิง-ไม้-โท เป็นคำนาม หมายถึง เรียกน้ำมันที่เป็นขี้ตะกอนว่า น้ำมันขี้โล้; กะทิที่เคี่ยวจนเป็นน้ำมันใช้ทำอาหารบางอย่าง.ขี้โล้ น. เรียกน้ำมันที่เป็นขี้ตะกอนว่า น้ำมันขี้โล้; กะทิที่เคี่ยวจนเป็นน้ำมันใช้ทำอาหารบางอย่าง.
ขี้หดตดหาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-ดอ-เด็ก-ตอ-เต่า-ดอ-เด็ก-หอ-หีบ-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ใช้เป็นสำนวนประกอบคำ กลัว ว่า กลัวจนขี้หดตดหาย หมายความว่า กลัวมาก.ขี้หดตดหาย (ปาก) ว. ใช้เป็นสำนวนประกอบคำ กลัว ว่า กลัวจนขี้หดตดหาย หมายความว่า กลัวมาก.
ขี้หมา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ก้อนขี้หมา, หัวขี้หมา ก็เรียก. ในวงเล็บ ดู ก้อนขี้หมา ที่ก้อน เขียนว่า กอ-ไก่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก-กอ-ไก่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู . ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่มีคุณค่า, ไร้สาระ, เช่น เรื่องขี้หมา ของขี้หมา.ขี้หมา น. ก้อนขี้หมา, หัวขี้หมา ก็เรียก. (ดู ก้อนขี้หมา ที่ก้อน). (ปาก) ว. ไม่มีคุณค่า, ไร้สาระ, เช่น เรื่องขี้หมา ของขี้หมา.
ขี้หมูขี้หมา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไร้สาระ, ไม่สำคัญ, ไม่มีค่า, ไม่มีราคา.ขี้หมูขี้หมา (ปาก) ว. ไร้สาระ, ไม่สำคัญ, ไม่มีค่า, ไม่มีราคา.
ขี้หมูราขี้หมาแห้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-แอ-หอ-หีบ-ไม้-โท-งอ-งู เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไร้สาระ, ไร้ประโยชน์, เช่น เรื่องขี้หมูราขี้หมาแห้ง.ขี้หมูราขี้หมาแห้ง ว. ไร้สาระ, ไร้ประโยชน์, เช่น เรื่องขี้หมูราขี้หมาแห้ง.
ขี้เหนียว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-นอ-หนู-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-วอ-แหวน เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ตระหนี่, ขี้ตืด ก็ว่า.ขี้เหนียว ว. ตระหนี่, ขี้ตืด ก็ว่า.
ขี้เหร่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-รอ-เรือ-ไม้-เอก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่สวย, ไม่งาม, บางทีใช้เข้าคู่กับคำ ขี้ริ้ว เป็น ขี้ริ้วขี้เหร่.ขี้เหร่ ว. ไม่สวย, ไม่งาม, บางทีใช้เข้าคู่กับคำ ขี้ริ้ว เป็น ขี้ริ้วขี้เหร่.
ขี้ใหม่หมาหอม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-เอก-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา-หอ-หีบ-ออ-อ่าง-มอ-ม้า ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำกริยา หมายถึง เห่อของใหม่.ขี้ใหม่หมาหอม (ปาก) ก. เห่อของใหม่.
ขี้กา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้เถาเนื้ออ่อนหลายชนิดหลายสกุลในวงศ์ Cucurbitaceae ผลกลมขนาดผลมะนาวถึงผลส้มเกลี้ยง สุกสีแดง เมล็ดสีเขียวแก่ มีเยื่อเป็นเมือก ๆ หุ้ม และมีรสขม เช่น ขี้กาแดง หรือ กระดึงช้างเผือก (Trichosanthes tricuspidata Lour.).ขี้กา น. ชื่อไม้เถาเนื้ออ่อนหลายชนิดหลายสกุลในวงศ์ Cucurbitaceae ผลกลมขนาดผลมะนาวถึงผลส้มเกลี้ยง สุกสีแดง เมล็ดสีเขียวแก่ มีเยื่อเป็นเมือก ๆ หุ้ม และมีรสขม เช่น ขี้กาแดง หรือ กระดึงช้างเผือก (Trichosanthes tricuspidata Lour.).
ขี้ก้าง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ดูใน ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท.ขี้ก้าง ๑ ดูใน ขี้.
ขี้ก้าง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ดู ก้าง เขียนว่า กอ-ไก่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ ๒.ขี้ก้าง ๒ ดู ก้าง ๒.
ขี้กาดง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก-งอ-งูดู กระดอม เขียนว่า กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ดอ-เด็ก-ออ-อ่าง-มอ-ม้า.ขี้กาดง ดู กระดอม.
ขี้กาแดง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้เถาเนื้ออ่อนชนิด Trichosanthes tricuspidata Lour. ในวงศ์ Cucurbitaceae เถาเป็นเหลี่ยม มีมือเกาะแยกเป็น ๓ แฉก ใบใหญ่มน บางทีเป็น ๕ เหลี่ยม กลีบเลี้ยงสีแดง กลีบดอกสีขาวหรือขาวอมชมพู ผลกลมใหญ่ขนาดผลส้ม สุกสีแดง เมล็ดเป็นพิษเบื่อเมา, กระดึงช้างเผือก ก็เรียก.ขี้กาแดง น. ชื่อไม้เถาเนื้ออ่อนชนิด Trichosanthes tricuspidata Lour. ในวงศ์ Cucurbitaceae เถาเป็นเหลี่ยม มีมือเกาะแยกเป็น ๓ แฉก ใบใหญ่มน บางทีเป็น ๕ เหลี่ยม กลีบเลี้ยงสีแดง กลีบดอกสีขาวหรือขาวอมชมพู ผลกลมใหญ่ขนาดผลส้ม สุกสีแดง เมล็ดเป็นพิษเบื่อเมา, กระดึงช้างเผือก ก็เรียก.
ขี้กาเหลี่ยม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก-ยอ-ยัก-มอ-ม้าดู กระดอม เขียนว่า กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ดอ-เด็ก-ออ-อ่าง-มอ-ม้า.ขี้กาเหลี่ยม ดู กระดอม.
ขี้กุ่ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-กอ-ไก่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ เป็นคำนาม หมายถึง จิ้งโกร่ง. ในวงเล็บ ดู จิ้งโกร่ง เขียนว่า จอ-จาน-สะ-หระ-อิ-ไม้-โท-งอ-งู-สะ-หระ-โอ-กอ-ไก่-รอ-เรือ-ไม้-เอก-งอ-งู.ขี้กุ่ง (ถิ่น–พายัพ) น. จิ้งโกร่ง. (ดู จิ้งโกร่ง).
ขี้ขม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ขอ-ไข่-มอ-ม้า เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Osteochilus hasselti ในวงศ์ Cyprinidae เกล็ดข้างตัวมีจุดสีดําจนเห็นเรียงกันเป็นลายตามยาว ๖–๘ เส้น ที่โคนครีบหางมีจุดสีดําใหญ่ ครีบต่าง ๆ สีแดงส้ม เฉพาะครีบอกสีเขียวอ่อน พบทั้งในแหล่งนํ้านิ่งและนํ้าไหลทั่วทุกภาคของประเทศไทย ขนาดยาวได้ถึง ๓๐ เซนติเมตร, ซ่าสร้อยนกเขา นกเขา หรือ พรหมหัวเหม็น ก็เรียก.ขี้ขม น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Osteochilus hasselti ในวงศ์ Cyprinidae เกล็ดข้างตัวมีจุดสีดําจนเห็นเรียงกันเป็นลายตามยาว ๖–๘ เส้น ที่โคนครีบหางมีจุดสีดําใหญ่ ครีบต่าง ๆ สีแดงส้ม เฉพาะครีบอกสีเขียวอ่อน พบทั้งในแหล่งนํ้านิ่งและนํ้าไหลทั่วทุกภาคของประเทศไทย ขนาดยาวได้ถึง ๓๐ เซนติเมตร, ซ่าสร้อยนกเขา นกเขา หรือ พรหมหัวเหม็น ก็เรียก.
ขี้ขวง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ขอ-ไข่-วอ-แหวน-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ผักขี้ขวง. ในวงเล็บ ดู ขวง เขียนว่า ขอ-ไข่-วอ-แหวน-งอ-งู ความหมายที่ ๑.ขี้ขวง น. ผักขี้ขวง. (ดู ขวง ๑).
ขี้ขุย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ยอ-ยักดู ขี้ควาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก.ขี้ขุย ดู ขี้ควาย.
ขี้เข็บ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-บอ-ไบ-ไม้ดู ตะเข็บ เขียนว่า ตอ-เต่า-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-บอ-ไบ-ไม้ ความหมายที่ ๑.ขี้เข็บ ดู ตะเข็บ ๑.
ขี้ครอก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-รอ-เรือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ ดูใน ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท.ขี้ครอก ๑ ดูใน ขี้.
ขี้ครอก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-รอ-เรือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Urena lobata L. ในวงศ์ Malvaceae ดอกสีชมพู ผลมีขนปลายเงี่ยงคลุม. (๒) ดู กระชับ เขียนว่า กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ชอ-ช้าง-ไม้-หัน-อา-กาด-บอ-ไบ-ไม้ ความหมายที่ ๑.ขี้ครอก ๒ น. (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Urena lobata L. ในวงศ์ Malvaceae ดอกสีชมพู ผลมีขนปลายเงี่ยงคลุม. (๒) ดู กระชับ ๑.
ขี้ครั่ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-รอ-เรือ-ไม้-หัน-อา-กาด-ไม้-เอก-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง สารซึ่งตัวครั่งผลิตออกมาหุ้มลําตัว ประกอบด้วยชันเป็นส่วนใหญ่ ไข และสารสีแดง.ขี้ครั่ง น. สารซึ่งตัวครั่งผลิตออกมาหุ้มลําตัว ประกอบด้วยชันเป็นส่วนใหญ่ ไข และสารสีแดง.
ขี้ควาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-คอ-ควาย-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลาทะเลชนิด Polycaulus uranoscopus ในวงศ์ Synanceiidae ตัวแบนข้างเล็กน้อย หัวสั้น ปากกว้างเชิดขึ้น ลําตัวมีรอยด่างสีนํ้าตาล มักมีจุดขาวประปราย ขอบครีบเป็นสีดําคลํ้า เงี่ยงมีพิษ ซ่อนตัวอยู่ตามซอกหินหรือพื้นท้องทะเล, ขี้ขุย ก็เรียก.ขี้ควาย น. ชื่อปลาทะเลชนิด Polycaulus uranoscopus ในวงศ์ Synanceiidae ตัวแบนข้างเล็กน้อย หัวสั้น ปากกว้างเชิดขึ้น ลําตัวมีรอยด่างสีนํ้าตาล มักมีจุดขาวประปราย ขอบครีบเป็นสีดําคลํ้า เงี่ยงมีพิษ ซ่อนตัวอยู่ตามซอกหินหรือพื้นท้องทะเล, ขี้ขุย ก็เรียก.
ขี้โครง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-โอ-คอ-ควาย-รอ-เรือ-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำนาม หมายถึง ซี่โครง.ขี้โครง (ปาก) น. ซี่โครง.
ขีณะ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-นอ-เนน-สะ-หระ-อะ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้เฉพาะในหนังสือ ไม่ใช่คำพูดทั่วไป เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง สิ้นไป เช่น ถั่นคํ่าขีณะแล้ว. ในวงเล็บ มาจาก มหาชาติคำหลวง ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๖๐ ทานกัณฑ์ ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี .ขีณะ (แบบ) ว. สิ้นไป เช่น ถั่นคํ่าขีณะแล้ว. (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์). (ป.).
ขีณาสพ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-นอ-เนน-สะ-หระ-อา-สอ-เสือ-พอ-พาน[ขีนาสบ] ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้เฉพาะในหนังสือ ไม่ใช่คำพูดทั่วไป เป็นคำนาม หมายถึง พระผู้สิ้นอาสวะ, พระอรหันต์. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี ขีณ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-นอ-เนน + อาสว เขียนว่า ออ-อ่าง-สะ-หระ-อา-สอ-เสือ-วอ-แหวน .ขีณาสพ [ขีนาสบ] (แบบ) น. พระผู้สิ้นอาสวะ, พระอรหันต์. (ป. ขีณ + อาสว).
ขีด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง ใช้ของแหลมหรือมีดเป็นต้นทําให้เป็นเส้นหรือรอยยาว. เป็นคำนาม หมายถึง แนวเส้น; ระดับ เช่น เกินขีด, ขีดขั้น ก็ว่า; ลักษณนามเรียกสิ่งที่เป็นเส้นหรือรอยยาวปรากฏอยู่บนพื้นสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น มีรอย ๓ ขีด; ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก หมายถึง เรียกเครื่องหมายแสดงระดับชั้นของข้าราชการพลเรือน เช่น ข้าราชการชั้นตรีที่บ่ามีขีดใหญ่ ๑ ขีด; เรียกน้ำหนัก ๑ ใน ๑๐ ของกิโลกรัมว่า ขีดหนึ่ง.ขีด ก. ใช้ของแหลมหรือมีดเป็นต้นทําให้เป็นเส้นหรือรอยยาว. น. แนวเส้น; ระดับ เช่น เกินขีด, ขีดขั้น ก็ว่า; ลักษณนามเรียกสิ่งที่เป็นเส้นหรือรอยยาวปรากฏอยู่บนพื้นสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น มีรอย ๓ ขีด; (ปาก) เรียกเครื่องหมายแสดงระดับชั้นของข้าราชการพลเรือน เช่น ข้าราชการชั้นตรีที่บ่ามีขีดใหญ่ ๑ ขีด; เรียกน้ำหนัก ๑ ใน ๑๐ ของกิโลกรัมว่า ขีดหนึ่ง.
ขีดขั้น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก-ขอ-ไข่-ไม้-หัน-อา-กาด-ไม้-โท-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง ระดับแห่งความรู้ความสามารถเป็นต้น เช่น ขีดขั้นแห่งสติปัญญา.ขีดขั้น น. ระดับแห่งความรู้ความสามารถเป็นต้น เช่น ขีดขั้นแห่งสติปัญญา.
ขีดคร่อม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-รอ-เรือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-มอ-ม้า ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำกริยา หมายถึง ขีดเส้นขนานคู่ขวางไว้ข้างด้านหน้าเช็ค. ในวงเล็บ ดู เช็คขีดคร่อม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ชอ-ช้าง-ไม้-ไต่-คู้-คอ-ควาย-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-รอ-เรือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-มอ-ม้า.ขีดคร่อม (กฎ) ก. ขีดเส้นขนานคู่ขวางไว้ข้างด้านหน้าเช็ค. (ดู เช็คขีดคร่อม).
ขีดคั่น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-ไม้-หัน-อา-กาด-ไม้-เอก-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ขีดกั้นไว้, กำหนดไว้โดยเฉพาะ เช่น อ่านหนังสือไปถึงไหนแล้ว ให้ทำเครื่องหมายขีดคั่นไว้.ขีดคั่น ก. ขีดกั้นไว้, กำหนดไว้โดยเฉพาะ เช่น อ่านหนังสือไปถึงไหนแล้ว ให้ทำเครื่องหมายขีดคั่นไว้.
ขีดฆ่า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก-คอ-ระ-คัง-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำกริยา หมายถึง ขีดเส้นตัดข้อความในเอกสารออกและลงลายมือชื่อกำกับเพื่อแก้ไขเพิ่มเติม หรือยกเลิกข้อความนั้น; ตามประมวลรัษฎากร หมายความว่า การกระทำเพื่อมิให้ใช้แสตมป์ได้อีกโดยขีดเส้นคร่อมฆ่าแสตมป์ที่ปิดทับกระดาษและลงวันเดือนปีที่ขีดฆ่าไว้ด้วย.ขีดฆ่า (กฎ) ก. ขีดเส้นตัดข้อความในเอกสารออกและลงลายมือชื่อกำกับเพื่อแก้ไขเพิ่มเติม หรือยกเลิกข้อความนั้น; ตามประมวลรัษฎากร หมายความว่า การกระทำเพื่อมิให้ใช้แสตมป์ได้อีกโดยขีดเส้นคร่อมฆ่าแสตมป์ที่ปิดทับกระดาษและลงวันเดือนปีที่ขีดฆ่าไว้ด้วย.
ขีดเส้นตาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-สอ-เสือ-ไม้-โท-นอ-หนู-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำกริยา หมายถึง กำหนดเวลาสุดท้ายให้.ขีดเส้นตาย ก. กำหนดเวลาสุดท้ายให้.
ขีดเส้นใต้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-สอ-เสือ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-ตอ-เต่า-ไม้-โท เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อหนึ่งของเครื่องหมายสัญประกาศ. ในวงเล็บ ดู สัญประกาศ เขียนว่า สอ-เสือ-ไม้-หัน-อา-กาด-ยอ-หยิง-ปอ-ปลา-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-สอ-สา-ลา.ขีดเส้นใต้ น. ชื่อหนึ่งของเครื่องหมายสัญประกาศ. (ดู สัญประกาศ).
ขี้ตด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ตอ-เต่า-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง แมลงตด. ในวงเล็บ ดู ตด เขียนว่า ตอ-เต่า-ดอ-เด็ก ความหมายที่ ๒.ขี้ตด (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. แมลงตด. (ดู ตด ๒).
ขี้ตังนี เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู-นอ-หนู-สะ-หระ-อีดู ชันโรง เขียนว่า ชอ-ช้าง-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู-สะ-หระ-โอ-รอ-เรือ-งอ-งู.ขี้ตังนี ดู ชันโรง.
ขี้ติ้ว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อิ-ไม้-โท-วอ-แหวนดู ติ้ว เขียนว่า ตอ-เต่า-สะ-หระ-อิ-ไม้-โท-วอ-แหวน ความหมายที่ ๑.ขี้ติ้ว ดู ติ้ว ๑.
ขี้ไต้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ตอ-เต่า-ไม้-โท ความหมายที่ ดูใน ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท.ขี้ไต้ ๑ ดูใน ขี้.
ขี้ไต้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ตอ-เต่า-ไม้-โท ความหมายที่ ดู กะล่อน เขียนว่า กอ-ไก่-สะ-หระ-อะ-ลอ-ลิง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-นอ-หนู ความหมายที่ ๑.ขี้ไต้ ๒ ดู กะล่อน ๑.
ขี้ไถ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ถอ-ถุง ความหมายที่ ดู มูล เขียนว่า มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-ลอ-ลิง ความหมายที่ ๓.ขี้ไถ ๑ ดู มูล ๓.
ขี้ไถ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ถอ-ถุง ความหมายที่ ดู มูลไถ เขียนว่า มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-ลอ-ลิง-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ถอ-ถุง.ขี้ไถ ๒ ดู มูลไถ.
ขี้นก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-นอ-หนู-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อฝรั่งพันธุ์หนึ่ง ผลเล็ก ไส้แดง. (๒) ชื่อพริกขี้หนูพันธุ์หนึ่ง รสเผ็ดร้อนกว่าพริกขี้หนูธรรมดา.ขี้นก น. (๑) ชื่อฝรั่งพันธุ์หนึ่ง ผลเล็ก ไส้แดง. (๒) ชื่อพริกขี้หนูพันธุ์หนึ่ง รสเผ็ดร้อนกว่าพริกขี้หนูธรรมดา.
ขีปนาวุธ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ปอ-ปลา-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-สะ-หระ-อุ-ทอ-ทง[ขีปะ–] เป็นคำนาม หมายถึง อาวุธซึ่งถูกส่งออกไปจากผิวพิภพเพื่อใช้ประหัตประหารหรือทําลายในการสงคราม โดยมีการบังคับวิถีในตัวเองเพื่อนําไปสู่เป้าหมาย การบังคับวิถีนี้บังคับเฉพาะตอนขึ้นเท่านั้น มีหลายชนิด เช่น ขีปนาวุธข้ามทวีป. ในวงเล็บ มาจากภาษาอังกฤษ ballistic เขียนว่า บี-เอ-แอล-แอล-ไอ-เอส-ที-ไอ-ซี missile เขียนว่า เอ็ม-ไอ-เอส-เอส-ไอ-แอล-อี .ขีปนาวุธ [ขีปะ–] น. อาวุธซึ่งถูกส่งออกไปจากผิวพิภพเพื่อใช้ประหัตประหารหรือทําลายในการสงคราม โดยมีการบังคับวิถีในตัวเองเพื่อนําไปสู่เป้าหมาย การบังคับวิถีนี้บังคับเฉพาะตอนขึ้นเท่านั้น มีหลายชนิด เช่น ขีปนาวุธข้ามทวีป. (อ. ballistic missile).
ขี้ผึ้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ผอ-ผึ้ง-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-งอ-งู ความหมายที่ ดูใน ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท.ขี้ผึ้ง ๑ ดูใน ขี้.
ขี้ผึ้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ผอ-ผึ้ง-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-งอ-งู ความหมายที่ ดู เต่าเหลือง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ตอ-เต่า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-งอ-งู ที่ เต่า เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ตอ-เต่า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ๑.ขี้ผึ้ง ๒ ดู เต่าเหลือง ที่ เต่า ๑.
ขี้มอด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-มอ-ม้า-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ต้นขนาดเล็ก ๒ ชนิด ในวงศ์ Leguminosae คือ ชนิด Dalbergia lanceolaria L.f. var. lakhonensis (Gagnep.) Niyomdham ดอกสีขาวหรือขาวแกมม่วงน้ำเงิน และชนิด Derris robusta Benth. ดอกสีชมพูถึงม่วงอ่อน เนื้อไม้ฟ่าม ใช้ทําหีบหรือลัง.ขี้มอด น. ชื่อไม้ต้นขนาดเล็ก ๒ ชนิด ในวงศ์ Leguminosae คือ ชนิด Dalbergia lanceolaria L.f. var. lakhonensis (Gagnep.) Niyomdham ดอกสีขาวหรือขาวแกมม่วงน้ำเงิน และชนิด Derris robusta Benth. ดอกสีชมพูถึงม่วงอ่อน เนื้อไม้ฟ่าม ใช้ทําหีบหรือลัง.
ขี้ม้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-มอ-ม้า-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ดูใน ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท.ขี้ม้า ๑ ดูใน ขี้.
ขี้ม้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-มอ-ม้า-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อส้มพันธุ์หนึ่งของชนิด Citrus reticulata Blanco.ขี้ม้า ๒ น. ชื่อส้มพันธุ์หนึ่งของชนิด Citrus reticulata Blanco.
ขี้มิ่น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-มอ-ม้า-สะ-หระ-อิ-ไม้-เอก-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน และภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง ขมิ้น. ในวงเล็บ ดู ขมิ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-มอ-ม้า-สะ-หระ-อิ-ไม้-โท-นอ-หนู ความหมายที่ ๑.ขี้มิ่น (ถิ่น–อีสาน, ปักษ์ใต้) น. ขมิ้น. (ดู ขมิ้น ๑).
ขี้แมว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-มอ-ม้า-วอ-แหวน ความหมายที่ ดูใน ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท.ขี้แมว ๑ ดูใน ขี้.
ขี้แมว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-มอ-ม้า-วอ-แหวน ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อมะขามพันธุ์ฝักเล็ก. ในวงเล็บ ดู มะขาม เขียนว่า มอ-ม้า-สะ-หระ-อะ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า.ขี้แมว ๒ น. ชื่อมะขามพันธุ์ฝักเล็ก. (ดู มะขาม).
ขี้ยอก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ยอ-ยัก-ออ-อ่าง-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Mystacoleucus marginatus ในวงศ์ Cyprinidae รูปร่างทั่วไปคล้ายปลาตะเพียน เว้นแต่มีหนามแข็งยื่นจากต้นครีบหลังออกไปข้างหน้า, ชื่อนี้เรียกกันเฉพาะในเขตแม่นํ้าปิงเท่านั้น ในเขตแม่นํ้าน่านเรียก หนามไผ่, ปักษ์ใต้เรียก หญ้า.ขี้ยอก น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Mystacoleucus marginatus ในวงศ์ Cyprinidae รูปร่างทั่วไปคล้ายปลาตะเพียน เว้นแต่มีหนามแข็งยื่นจากต้นครีบหลังออกไปข้างหน้า, ชื่อนี้เรียกกันเฉพาะในเขตแม่นํ้าปิงเท่านั้น ในเขตแม่นํ้าน่านเรียก หนามไผ่, ปักษ์ใต้เรียก หญ้า.
ขีระ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้เฉพาะในหนังสือ ไม่ใช่คำพูดทั่วไป เป็นคำนาม หมายถึง นํ้านม. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี .ขีระ (แบบ) น. นํ้านม. (ป.).
ขี้แรด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-รอ-เรือ-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง ต้นข่อยนํ้า. ในวงเล็บ ดู ข่อยนํ้า ที่ข่อย เขียนว่า ขอ-ไข่-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก-นอ-หนู-นิก-คะ-หิด-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อี-ไม้-เอก-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก .ขี้แรด (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. ต้นข่อยนํ้า. (ดู ข่อยนํ้า ที่ข่อย).
ขี้แรดล้อมปรวด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-แอ-รอ-เรือ-ดอ-เด็ก-ลอ-ลิง-ไม้-โท-ออ-อ่าง-มอ-ม้า-ปอ-ปลา-รอ-เรือ-วอ-แหวน-ดอ-เด็กดู ล้อมปรวด เขียนว่า ลอ-ลิง-ไม้-โท-ออ-อ่าง-มอ-ม้า-ปอ-ปลา-รอ-เรือ-วอ-แหวน-ดอ-เด็ก.ขี้แรดล้อมปรวด ดู ล้อมปรวด.
ขี้ลม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ลอ-ลิง-มอ-ม้า ความหมายที่ ดูใน ขี้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท.ขี้ลม ๑ ดูใน ขี้.
ขี้ลม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ลอ-ลิง-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อผักที่ขึ้นปกคลุมตามต้นไม้ชายทะเล มีสีเหลืองคล้ายฝอยทอง. ในวงเล็บ มาจาก พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๔๙๓.ขี้ลม ๒ น. ชื่อผักที่ขึ้นปกคลุมตามต้นไม้ชายทะเล มีสีเหลืองคล้ายฝอยทอง. (พจน. ๒๔๙๓).
ขี้สูด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สอ-เสือ-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน ดู ชันโรง เขียนว่า ชอ-ช้าง-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู-สะ-หระ-โอ-รอ-เรือ-งอ-งู.ขี้สูด (ถิ่น–อีสาน) ดู ชันโรง.
ขี้หนอน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-นอ-หนู-ออ-อ่าง-นอ-หนู[–หฺนอน] เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Zollingeria dongnaiensis Pierre ในวงศ์ Sapindaceae ขึ้นตามป่าโปร่งที่ตํ่า ผลมี ๓ ครีบ. (๒) ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด Scleropyrum wallichianum (Wight et Arn.) Arn. ในวงศ์ Santalaceae ลําต้นมีหนามแข็ง ใบอ่อนและดอกเป็นพิษอย่างแรง. (๓) ดู สําเภา เขียนว่า สอ-เสือ-นิก-คะ-หิด-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-พอ-สำ-เพา-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ๒.ขี้หนอน [–หฺนอน] น. (๑) ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Zollingeria dongnaiensis Pierre ในวงศ์ Sapindaceae ขึ้นตามป่าโปร่งที่ตํ่า ผลมี ๓ ครีบ. (๒) ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด Scleropyrum wallichianum (Wight et Arn.) Arn. ในวงศ์ Santalaceae ลําต้นมีหนามแข็ง ใบอ่อนและดอกเป็นพิษอย่างแรง. (๓) ดู สําเภา ๒.
ขี้หน้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง หน้า (ใช้ในความหมั่นไส้ รังเกียจ หรือ ดูหมิ่น) เช่น เกลียดขี้หน้า ขายขี้หน้า.ขี้หน้า น. หน้า (ใช้ในความหมั่นไส้ รังเกียจ หรือ ดูหมิ่น) เช่น เกลียดขี้หน้า ขายขี้หน้า.
ขี้หนู เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-นอ-หนู-สะ-หระ-อู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อพริกชนิด Capsicum frutescens L. ในวงศ์ Solanaceae เม็ดเล็ก, พริกแกว ก็เรียก. (๒) ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Coleus parvifolius Benth. ในวงศ์ Labiatae หัวกินได้ เรียกว่า มันขี้หนู.ขี้หนู ๑ น. (๑) ชื่อพริกชนิด Capsicum frutescens L. ในวงศ์ Solanaceae เม็ดเล็ก, พริกแกว ก็เรียก. (๒) ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Coleus parvifolius Benth. ในวงศ์ Labiatae หัวกินได้ เรียกว่า มันขี้หนู.
ขี้หนู เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-หอ-หีบ-นอ-หนู-สะ-หระ-อู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำจากแป้งข้าวเจ้าโม่ทับน้ำ ยีให้ร่วนแล้วนึ่งให้สุก ใส่น้ำเชื่อม เคล้าให้ฟูเป็นเม็ดเล็ก ๆ คล้ายเม็ดทราย โรยด้วยมะพร้าวทึนทึกขูด, ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในราชาศัพท์ หมายถึง ขนมทราย.ขี้หนู ๒ น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำจากแป้งข้าวเจ้าโม่ทับน้ำ ยีให้ร่วนแล้วนึ่งให้สุก ใส่น้ำเชื่อม เคล้าให้ฟูเป็นเม็ดเล็ก ๆ คล้ายเม็ดทราย โรยด้วยมะพร้าวทึนทึกขูด, (ราชา) ขนมทราย.
ขี้เหล็ก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-ไม้-ไต่-คู้-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ชนิด Cassia siamea Lam. ในวงศ์ Leguminosae มักขึ้นตามริมนํ้าหรือป่าชื้น ดอกเหลืองดกเป็นช่อใหญ่ เนื้อไม้สีนํ้าตาลแก่หรือบางทีเกือบดํา มีลายเป็นเส้นสีแก่หรือสีอ่อนกว่าพื้น แข็ง เหนียว และหนักมาก ใช้ทําเครื่องเรือนและเครื่องใช้ต่าง ๆ ใบอ่อนและดอกกินได้.ขี้เหล็ก น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ชนิด Cassia siamea Lam. ในวงศ์ Leguminosae มักขึ้นตามริมนํ้าหรือป่าชื้น ดอกเหลืองดกเป็นช่อใหญ่ เนื้อไม้สีนํ้าตาลแก่หรือบางทีเกือบดํา มีลายเป็นเส้นสีแก่หรือสีอ่อนกว่าพื้น แข็ง เหนียว และหนักมาก ใช้ทําเครื่องเรือนและเครื่องใช้ต่าง ๆ ใบอ่อนและดอกกินได้.
ขี้อ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ออ-อ่าง-ไม้-โท-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้พุ่มหลายชนิดในสกุล Helicteres วงศ์ Sterculiaceae ลูกเป็นขน ๆ. (๒) ดู กระชับ เขียนว่า กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ชอ-ช้าง-ไม้-หัน-อา-กาด-บอ-ไบ-ไม้ ความหมายที่ ๑.ขี้อ้น น. (๑) ชื่อไม้พุ่มหลายชนิดในสกุล Helicteres วงศ์ Sterculiaceae ลูกเป็นขน ๆ. (๒) ดู กระชับ ๑.
ขี้อ้าย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ออ-อ่าง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Terminalia triptera Stapf. ในวงศ์ Combretaceae เปลือกชั้นในสีแสด รสฝาด ใช้เคี้ยวกับหมาก, กําจาย ก็เรียก, จันทบุรีเรียก หอมกราย. (๒) ชื่อไม้ต้น ๓ ชนิดในสกุล Walsura วงศ์ Meliaceae คือ ชนิด W. robusta Roxb., W. trichostemon Miq. และ W. villosa Wall.ขี้อ้าย น. (๑) ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด Terminalia triptera Stapf. ในวงศ์ Combretaceae เปลือกชั้นในสีแสด รสฝาด ใช้เคี้ยวกับหมาก, กําจาย ก็เรียก, จันทบุรีเรียก หอมกราย. (๒) ชื่อไม้ต้น ๓ ชนิดในสกุล Walsura วงศ์ Meliaceae คือ ชนิด W. robusta Roxb., W. trichostemon Miq. และ W. villosa Wall.
ขึง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง ทําให้ตึง เช่น ขึงเชือก ขึงจอภาพยนตร์, ผูกสิ่งเป็นเส้นให้ยาวเหยียดออกไปเป็นราว เช่น ขึงราว, โดยปริยายหมายถึงอาการคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น หน้าขึง.ขึง ก. ทําให้ตึง เช่น ขึงเชือก ขึงจอภาพยนตร์, ผูกสิ่งเป็นเส้นให้ยาวเหยียดออกไปเป็นราว เช่น ขึงราว, โดยปริยายหมายถึงอาการคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น หน้าขึง.
ขึงขัง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-งอ-งู-ขอ-ไข่-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ผึ่งผาย, เอาจริงเอาจัง, แข็งแรง.ขึงขัง ว. ผึ่งผาย, เอาจริงเอาจัง, แข็งแรง.
ขึงตา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-งอ-งู-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา เป็นคำกริยา หมายถึง จ้องดูอย่างเขม็งด้วยอาการโกรธ หรือด้วยประสงค์จะห้าม.ขึงตา ก. จ้องดูอย่างเขม็งด้วยอาการโกรธ หรือด้วยประสงค์จะห้าม.
ขึงพืด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-งอ-งู-พอ-พาน-สะ-หระ-อือ-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง จับให้นอนเหยียดยาวกางแขนกางขา.ขึงพืด ก. จับให้นอนเหยียดยาวกางแขนกางขา.
ขึงอูด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-งอ-งู-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง นอนหงายเหยียดตรง แล้วใช้ผ้าที่ขมวดปมหัวท้ายคลุมศีรษะด้านหนึ่ง อีกด้านหนึ่งใช้ปลายเท้ายันผ้าให้ตึงเพื่อกันยุงเป็นต้น.ขึงอูด ก. นอนหงายเหยียดตรง แล้วใช้ผ้าที่ขมวดปมหัวท้ายคลุมศีรษะด้านหนึ่ง อีกด้านหนึ่งใช้ปลายเท้ายันผ้าให้ตึงเพื่อกันยุงเป็นต้น.
ขึ้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง แค้น, เคือง, โกรธ, มักใช้เข้าคู่กับคําอื่น เช่น โกรธขึ้ง ขึ้งโกรธ ขึ้งเคียด.ขึ้ง ก. แค้น, เคือง, โกรธ, มักใช้เข้าคู่กับคําอื่น เช่น โกรธขึ้ง ขึ้งโกรธ ขึ้งเคียด.
ขึ้งโกรธ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-งอ-งู-สะ-หระ-โอ-กอ-ไก่-รอ-เรือ-ทอ-ทง เป็นคำกริยา หมายถึง โกรธเอาจริงเอาจัง, โกรธมาก, โกรธขึ้ง ก็ว่า.ขึ้งโกรธ ก. โกรธเอาจริงเอาจัง, โกรธมาก, โกรธขึ้ง ก็ว่า.
ขึ้งเคียด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-งอ-งู-สะ-หระ-เอ-คอ-ควาย-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง โกรธอย่างชิงชัง.ขึ้งเคียด ก. โกรธอย่างชิงชัง.
ขึ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง ไปสู่เบื้องบน เบื้องสูง หรือ เบื้องหน้า, ไปสู่เบื้องที่ถือว่าตรงข้ามกับลง; เพิ่มหรือทําให้เพิ่ม เช่น ขึ้นราคา ขึ้นภาษี ราคาขึ้น ภาษีขึ้น; เริ่ม เช่น ขึ้นหนุ่ม ขึ้นบรรทัดใหม่; เอาเข้าไว้เป็นหลักฐาน เช่น ขึ้นทะเบียน ขึ้นทําเนียบ; เอ่ยคําหยาบออกมาด้วยความโกรธ เช่น ขึ้นมึง ขึ้นกู; เกิด, มี, เช่น ฝีขึ้น สนิมขึ้น; นิยมนับถือ, เลื่อมใส, เช่น อาจารย์คนนี้มีคนขึ้นมาก; อยู่ในสังกัด เช่น กรมศิลปากรขึ้นกับกระทรวงศึกษาธิการ; อืดพอง เช่น ศพขึ้น ท้องขึ้น; ฟู เช่น ขนมขึ้น; แรกปรากฏจากขอบฟ้า เช่น ตะวันขึ้น; งอก เช่น ต้นไม้ขึ้น; มีโชค จะทําอะไรก็ประสบผล เช่น มือขึ้น ชะตาขึ้น; ก่ง เช่น ขึ้นธนู; ขึง เช่น ขึ้นกลอง ขึ้นฆ้อง; เริ่มเดินเป็นครั้งแรก เช่น ขึ้นขุน ขึ้นโคน; ทําให้เป็นรูปร่าง เช่น ขึ้นรูป ขึ้นกระบุง; เอาเช็คเป็นต้นไปขอรับเป็นตัวเงินจากธนาคาร เรียกว่า ขึ้นเงิน; เอาเข้าเก็บไว้ เช่น ขึ้นคลัง; ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก หมายถึง แล่นไปตามทางจากใต้ไปเหนือ เช่น รถขึ้น ขาขึ้น. เป็นคำนาม หมายถึง ข้างขึ้น เช่น ขึ้นคํ่าหนึ่ง ขึ้น ๒ คํ่า.ขึ้น ๑ ก. ไปสู่เบื้องบน เบื้องสูง หรือ เบื้องหน้า, ไปสู่เบื้องที่ถือว่าตรงข้ามกับลง; เพิ่มหรือทําให้เพิ่ม เช่น ขึ้นราคา ขึ้นภาษี ราคาขึ้น ภาษีขึ้น; เริ่ม เช่น ขึ้นหนุ่ม ขึ้นบรรทัดใหม่; เอาเข้าไว้เป็นหลักฐาน เช่น ขึ้นทะเบียน ขึ้นทําเนียบ; เอ่ยคําหยาบออกมาด้วยความโกรธ เช่น ขึ้นมึง ขึ้นกู; เกิด, มี, เช่น ฝีขึ้น สนิมขึ้น; นิยมนับถือ, เลื่อมใส, เช่น อาจารย์คนนี้มีคนขึ้นมาก; อยู่ในสังกัด เช่น กรมศิลปากรขึ้นกับกระทรวงศึกษาธิการ; อืดพอง เช่น ศพขึ้น ท้องขึ้น; ฟู เช่น ขนมขึ้น; แรกปรากฏจากขอบฟ้า เช่น ตะวันขึ้น; งอก เช่น ต้นไม้ขึ้น; มีโชค จะทําอะไรก็ประสบผล เช่น มือขึ้น ชะตาขึ้น; ก่ง เช่น ขึ้นธนู; ขึง เช่น ขึ้นกลอง ขึ้นฆ้อง; เริ่มเดินเป็นครั้งแรก เช่น ขึ้นขุน ขึ้นโคน; ทําให้เป็นรูปร่าง เช่น ขึ้นรูป ขึ้นกระบุง; เอาเช็คเป็นต้นไปขอรับเป็นตัวเงินจากธนาคาร เรียกว่า ขึ้นเงิน; เอาเข้าเก็บไว้ เช่น ขึ้นคลัง; (ปาก) แล่นไปตามทางจากใต้ไปเหนือ เช่น รถขึ้น ขาขึ้น. น. ข้างขึ้น เช่น ขึ้นคํ่าหนึ่ง ขึ้น ๒ คํ่า.
ขึ้นเขียง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำกริยา หมายถึง ตกอยู่ในภาวะที่แทบไม่มีทางจะต่อสู้หรือเอาชนะหรือหลีกเลี่ยงได้เลย.ขึ้นเขียง (ปาก)ก. ตกอยู่ในภาวะที่แทบไม่มีทางจะต่อสู้หรือเอาชนะหรือหลีกเลี่ยงได้เลย.
ขึ้นครู เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-คอ-ควาย-รอ-เรือ-สะ-หระ-อู เป็นคำกริยา หมายถึง ทําพิธีคํานับครูที่ประสาทวิชาให้เมื่อแรกเรียน.ขึ้นครู ก. ทําพิธีคํานับครูที่ประสาทวิชาให้เมื่อแรกเรียน.
ขึ้นคาน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-คอ-ควาย-สะ-หระ-อา-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง มีฝีมือในทางใดทางหนึ่งจนไม่มีคู่แข่งขัน; ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก หมายถึง โดยปริยายหมายถึงหญิงโสดที่มีอายุแต่ยังไม่มีสามี.ขึ้นคาน ก. มีฝีมือในทางใดทางหนึ่งจนไม่มีคู่แข่งขัน; (ปาก) โดยปริยายหมายถึงหญิงโสดที่มีอายุแต่ยังไม่มีสามี.
ขึ้นใจ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-จอ-จาน เป็นคำกริยา หมายถึง เจนใจ, จําได้แม่นยํา.ขึ้นใจ ก. เจนใจ, จําได้แม่นยํา.
ขึ้นชื่อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง ลือชื่อ, เอ่ยถึงบ่อย ๆ; ยกขึ้นมาอ้าง เช่น อย่ามาขึ้นชื่อฉัน.ขึ้นชื่อ ก. ลือชื่อ, เอ่ยถึงบ่อย ๆ; ยกขึ้นมาอ้าง เช่น อย่ามาขึ้นชื่อฉัน.
ขึ้นซัง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ซอ-โซ่-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง เข้าอยู่ในที่ซึ่งไม่มีใครจะทําอันตรายได้แล้ว, นั่งซัง ก็ว่า.ขึ้นซัง ก. เข้าอยู่ในที่ซึ่งไม่มีใครจะทําอันตรายได้แล้ว, นั่งซัง ก็ว่า.
ขึ้นต้นไม้สุดยอด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ตอ-เต่า-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-มอ-ม้า-ไม้-โท-สอ-เสือ-สะ-หระ-อุ-ดอ-เด็ก-ยอ-ยัก-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ขึ้นถึงตําแหน่งสูงสุดแล้ว.ขึ้นต้นไม้สุดยอด (สำ) ก. ขึ้นถึงตําแหน่งสูงสุดแล้ว.
ขึ้นโต๊ะ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-โอ-ตอ-เต่า-ไม้-ตรี-สะ-หระ-อะ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เรียกลักษณะของสิ่งที่ดีมีราคา, ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก หมายถึง เรียกลักษณะของสิ่งที่ไม่มีราคาแต่ยกย่องให้เป็นสิ่งที่มีราคา.ขึ้นโต๊ะ ว. เรียกลักษณะของสิ่งที่ดีมีราคา, (ปาก) เรียกลักษณะของสิ่งที่ไม่มีราคาแต่ยกย่องให้เป็นสิ่งที่มีราคา.
ขึ้นทะเบียนทหาร เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-เอ-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-นอ-หนู-ทอ-ทะ-หาน-หอ-หีบ-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ เป็นคำกริยา หมายถึง แสดงตนเพื่อลงบัญชีทหารกองเกินเมื่อมีอายุย่างเข้า ๑๘ ปี, ผู้ที่ได้ลงบัญชีทหารกองเกินแล้ว ถือว่าเป็นทหารกองเกิน.ขึ้นทะเบียนทหาร ก. แสดงตนเพื่อลงบัญชีทหารกองเกินเมื่อมีอายุย่างเข้า ๑๘ ปี, ผู้ที่ได้ลงบัญชีทหารกองเกินแล้ว ถือว่าเป็นทหารกองเกิน.
ขึ้นนวล เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-นอ-หนู-วอ-แหวน-ลอ-ลิง เป็นคำกริยา หมายถึง เกิดละอองสีขาวบนผิวผลไม้หรือใบไม้บางชนิดแสดงว่าแก่จัด เช่น ใบตองขึ้นนวล มะม่วงขึ้นนวล ฟักขึ้นนวล.ขึ้นนวล ก. เกิดละอองสีขาวบนผิวผลไม้หรือใบไม้บางชนิดแสดงว่าแก่จัด เช่น ใบตองขึ้นนวล มะม่วงขึ้นนวล ฟักขึ้นนวล.
ขึ้นปาก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่ เป็นคำกริยา หมายถึง เจนปาก, คล่องปาก.ขึ้นปาก ก. เจนปาก, คล่องปาก.
ขึ้นพลับพลา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-พอ-พาน-ลอ-ลิง-ไม้-หัน-อา-กาด-บอ-ไบ-ไม้-พอ-พาน-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง.ขึ้นพลับพลา น. ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง.
ขึ้นไม้ขึ้นมือ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-มอ-ม้า-ไม้-โท-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-มอ-ม้า-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง ชี้หน้าในเวลาโกรธ เช่น มาขึ้นไม้ขึ้นมืออยู่หรบหรบ. ในวงเล็บ มาจาก หนังสือบทเสภา เรื่องขุนช้างขุนแผน ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๖๐-๖๑.ขึ้นไม้ขึ้นมือ ก. ชี้หน้าในเวลาโกรธ เช่น มาขึ้นไม้ขึ้นมืออยู่หรบหรบ. (ขุนช้างขุนแผน).
ขึ้นระวาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง เข้าทําเนียบ, เข้าประจําการ, (ใช้แก่พาหนะของหลวง คือ ม้า ช้าง รถ และเรือ).ขึ้นระวาง ก. เข้าทําเนียบ, เข้าประจําการ, (ใช้แก่พาหนะของหลวง คือ ม้า ช้าง รถ และเรือ).
ขึ้นร้าน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-รอ-เรือ-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง วิธีนับคะแนนในการเล่นหมากเก็บ โดยเอาตัวหมากทั้งหมดวางบนหลังมือ กระดกมือให้หมากลอยขึ้นแล้วหงายมือรับอย่างรวดเร็ว.ขึ้นร้าน น. วิธีนับคะแนนในการเล่นหมากเก็บ โดยเอาตัวหมากทั้งหมดวางบนหลังมือ กระดกมือให้หมากลอยขึ้นแล้วหงายมือรับอย่างรวดเร็ว.
ขึ้นสนิม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สอ-เสือ-นอ-หนู-สะ-หระ-อิ-มอ-ม้า เป็นคำกริยา หมายถึง ฝืด, ไม่คล่อง, เช่น ความรู้ขึ้นสนิมหมดแล้ว.ขึ้นสนิม ก. ฝืด, ไม่คล่อง, เช่น ความรู้ขึ้นสนิมหมดแล้ว.
ขึ้นสมอง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สอ-เสือ-มอ-ม้า-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง นิยมมาก เช่น เขาชอบกีฬาจนขึ้นสมอง.ขึ้นสมอง ก. นิยมมาก เช่น เขาชอบกีฬาจนขึ้นสมอง.
ขึ้นสาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สอ-เสือ-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำกริยา หมายถึง เทียบเสียงเครื่องดนตรีที่มีสาย.ขึ้นสาย ก. เทียบเสียงเครื่องดนตรีที่มีสาย.
ขึ้นเสียง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-สอ-เสือ-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง ออกเสียงดังด้วยความโกรธ; เทียบเสียงเครื่องดนตรี.ขึ้นเสียง ก. ออกเสียงดังด้วยความโกรธ; เทียบเสียงเครื่องดนตรี.
ขึ้นหน้าขึ้นตา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-หอ-หีบ-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา เป็นคำกริยา หมายถึง มีชื่อเสียง, เด่น.ขึ้นหน้าขึ้นตา ก. มีชื่อเสียง, เด่น.
ขึ้นหม้อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ไม้-โท-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง เรียกข้าวที่หุงแล้วพองตัวมากกว่าข้าวธรรมดาว่า ข้าวขึ้นหม้อ. เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง โดยปริยายหมายความว่า มีผลประโยชน์รวดเร็วมากผิดปรกติ, โดดเด่น, เป็นที่โปรดปราน, โชคดี.ขึ้นหม้อ น. เรียกข้าวที่หุงแล้วพองตัวมากกว่าข้าวธรรมดาว่า ข้าวขึ้นหม้อ. ว. โดยปริยายหมายความว่า มีผลประโยชน์รวดเร็วมากผิดปรกติ, โดดเด่น, เป็นที่โปรดปราน, โชคดี.
ขึ้นหา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-หอ-หีบ-สะ-หระ-อา เป็นคำกริยา หมายถึง ลอบขึ้นห้องหญิงเพื่อการชู้สาว.ขึ้นหา ก. ลอบขึ้นห้องหญิงเพื่อการชู้สาว.
ขึ้นหิ้ง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-หอ-หีบ-สะ-หระ-อิ-ไม้-โท-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำกริยา หมายถึง เก็บไว้โดยไม่ได้ใช้ประโยชน์; ขึ้นคาน.ขึ้นหิ้ง (ปาก) ก. เก็บไว้โดยไม่ได้ใช้ประโยชน์; ขึ้นคาน.
ขึ้นเหนือล่องใต้ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-นอ-หนู-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-ลอ-ลิง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-งอ-งู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-ตอ-เต่า-ไม้-โท เป็นคำกริยา หมายถึง เดินทางไกลไปยังที่ต่าง ๆ โดยมักไปเป็นประจํา.ขึ้นเหนือล่องใต้ ก. เดินทางไกลไปยังที่ต่าง ๆ โดยมักไปเป็นประจํา.
ขึ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ใช้ประกอบคําอื่นเพื่อเน้นความให้เด่นหรือให้ชัดแจ้งกว่าเดิม เช่น เกิดขึ้น เป็นขึ้น สวยขึ้น สูงขึ้น; เป็นคําประกอบท้าย หมายความว่า มากกว่าเดิม เช่น ดีขึ้น เร็วขึ้น อ้วนขึ้น; เป็นไปตามคําที่ยอหรือยุเป็นต้น เช่น ยกขึ้น ยุขึ้น หนุนขึ้น; ดูสวยกว่าตัวจริง เช่น แต่งตัวขึ้น ถ่ายรูปขึ้น; มีเหตุผลสมควร เช่น ฟังขึ้น, ถ้าใช้ในความปฏิเสธ เช่น เถียงไม่ขึ้น หมายความว่า เถียงไม่ชนะ.ขึ้น ๒ ว. ใช้ประกอบคําอื่นเพื่อเน้นความให้เด่นหรือให้ชัดแจ้งกว่าเดิม เช่น เกิดขึ้น เป็นขึ้น สวยขึ้น สูงขึ้น; เป็นคําประกอบท้าย หมายความว่า มากกว่าเดิม เช่น ดีขึ้น เร็วขึ้น อ้วนขึ้น; เป็นไปตามคําที่ยอหรือยุเป็นต้น เช่น ยกขึ้น ยุขึ้น หนุนขึ้น; ดูสวยกว่าตัวจริง เช่น แต่งตัวขึ้น ถ่ายรูปขึ้น; มีเหตุผลสมควร เช่น ฟังขึ้น, ถ้าใช้ในความปฏิเสธ เช่น เถียงไม่ขึ้น หมายความว่า เถียงไม่ชนะ.
ขึ้นชื่อว่า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-วอ-แหวน-ไม้-เอก-สะ-หระ-อาใช้เป็นคําประกอบหน้านามที่เป็นประธานหรือใช้ขึ้นต้นข้อความ เช่น ขึ้นชื่อว่าคนพาลละก็ต้องหลีกให้ห่างไกล.ขึ้นชื่อว่า ใช้เป็นคําประกอบหน้านามที่เป็นประธานหรือใช้ขึ้นต้นข้อความ เช่น ขึ้นชื่อว่าคนพาลละก็ต้องหลีกให้ห่างไกล.
ขึ้นฉ่าย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-ฉอ-ฉิ่ง-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Apium graveolens L. ในวงศ์ Umbelliferae ใบคล้ายผักชีแต่โตกว่า กลิ่นฉุน เป็นพรรณไม้ที่นําเข้ามาปลูกเพื่อเป็นอาหาร.ขึ้นฉ่าย น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Apium graveolens L. ในวงศ์ Umbelliferae ใบคล้ายผักชีแต่โตกว่า กลิ่นฉุน เป็นพรรณไม้ที่นําเข้ามาปลูกเพื่อเป็นอาหาร.
ขืน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ยั้งไว้หรือบังคับไว้ไม่ให้เป็นไปตาม เช่น ขืนตัว ขืนเรือ; ไม่ควรทําแต่ยังกล้าทํา เช่น ขืนกิน ขืนสู้, ไม่ยอมทําตาม เช่น ขืนคําสั่ง.ขืน ก. ยั้งไว้หรือบังคับไว้ไม่ให้เป็นไปตาม เช่น ขืนตัว ขืนเรือ; ไม่ควรทําแต่ยังกล้าทํา เช่น ขืนกิน ขืนสู้, ไม่ยอมทําตาม เช่น ขืนคําสั่ง.
ขืนใจ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-จอ-จาน เป็นคำกริยา หมายถึง บังคับให้ยอมทําตาม เช่น ขืนใจเด็กให้กินยา; ข่มขืน.ขืนใจ ก. บังคับให้ยอมทําตาม เช่น ขืนใจเด็กให้กินยา; ข่มขืน.
ขื่น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง รสฝาดเฝื่อนชวนให้คลื่นไส้ ไม่ชวนกิน; ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคพายัพ หมายถึง ฉุน.ขื่น ๑ ว. รสฝาดเฝื่อนชวนให้คลื่นไส้ ไม่ชวนกิน; (ถิ่น–พายัพ) ฉุน.
ขื่นขม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-นอ-หนู-ขอ-ไข่-มอ-ม้า เป็นคำกริยา หมายถึง รู้สึกชํ้าใจแต่ฝืนไว้ เพราะไม่สามารถแสดงออกมาได้, ขมขื่น ก็ใช้.ขื่นขม ก. รู้สึกชํ้าใจแต่ฝืนไว้ เพราะไม่สามารถแสดงออกมาได้, ขมขื่น ก็ใช้.
ขื่น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง มะเขือขื่น. ในวงเล็บ ดู มะเขือ เขียนว่า มอ-ม้า-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง.ขื่น ๒ น. มะเขือขื่น. (ดู มะเขือ).
ขื่อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้เครื่องบนสําหรับยึดหัวเสาด้านขวาง; เครื่องจองจํานักโทษ ทําด้วยไม้มีช่องสําหรับสอดมือหรือเท้าแล้วมีลิ่มตอกกำกับกันขื่อหลุด; เรียกกระดูกเชิงกรานที่ขวางอยู่ด้านหน้า.ขื่อ น. ชื่อไม้เครื่องบนสําหรับยึดหัวเสาด้านขวาง; เครื่องจองจํานักโทษ ทําด้วยไม้มีช่องสําหรับสอดมือหรือเท้าแล้วมีลิ่มตอกกำกับกันขื่อหลุด; เรียกกระดูกเชิงกรานที่ขวางอยู่ด้านหน้า.
ขื่อกะละปังหา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-สะ-หระ-อะ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อะ-ปอ-ปลา-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู-หอ-หีบ-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ขื่อด้านสกัดหัวท้ายสําหรับรับหน้าจั่วและติดกลอนปีกนก.ขื่อกะละปังหา น. ขื่อด้านสกัดหัวท้ายสําหรับรับหน้าจั่วและติดกลอนปีกนก.
ขื่อขวาง, ขื่อคัด ขื่อขวาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-ขอ-ไข่-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-งอ-งู ขื่อคัด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-คอ-ควาย-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง ขื่อที่ ๒ อยู่ใต้ขื่อเดิม อยู่ในพวกเครื่องเรือน.ขื่อขวาง, ขื่อคัด น. ขื่อที่ ๒ อยู่ใต้ขื่อเดิม อยู่ในพวกเครื่องเรือน.
ขื่อจมูก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-จอ-จาน-มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง แกนกลางระหว่างช่องจมูก.ขื่อจมูก น. แกนกลางระหว่างช่องจมูก.
ขื่อเท่าต่อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-สะ-หระ-เอ-ทอ-ทะ-หาน-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ตอ-เต่า-ไม้-เอก-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง รู้เท่าทันกัน.ขื่อเท่าต่อ ก. รู้เท่าทันกัน.
ขื่อมุก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-มอ-ม้า-สะ-หระ-อุ-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง แกนเปลือกที่อยู่ในตัวหอยจำพวกหอยสังข์ใช้ทำด้ามทัพพีเป็นต้น.ขื่อมุก น. แกนเปลือกที่อยู่ในตัวหอยจำพวกหอยสังข์ใช้ทำด้ามทัพพีเป็นต้น.
ขื่อหมู่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อู-ไม้-เอก เป็นคำนาม หมายถึง ขื่อไม่น้อยกว่า ๒ ตัว เจาะฝังเข้าไปในเสาร่วมในซึ่งเป็นมุมแล้วทอดไปหาเสาหรือผนังของระเบียงคล้ายเต้าที่รับเชิงกลอน.ขื่อหมู่ น. ขื่อไม่น้อยกว่า ๒ ตัว เจาะฝังเข้าไปในเสาร่วมในซึ่งเป็นมุมแล้วทอดไปหาเสาหรือผนังของระเบียงคล้ายเต้าที่รับเชิงกลอน.
ขื่อผี เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-ผอ-ผึ้ง-สะ-หระ-อี เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อกําไลที่ทําด้วยเงินหรือทองเกลี้ยง ๆ หัวท้ายรีดเป็นลวด ทําเป็นห่วงสอดไขว้กันเพื่อรูดเข้าออกได้, กําไลคู่ผี ก็เรียก.ขื่อผี น. ชื่อกําไลที่ทําด้วยเงินหรือทองเกลี้ยง ๆ หัวท้ายรีดเป็นลวด ทําเป็นห่วงสอดไขว้กันเพื่อรูดเข้าออกได้, กําไลคู่ผี ก็เรียก.
ขุก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-กอ-ไก่ ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง พลัน, ทันทีทันใด, เช่น ขุกเข็ญ ว่า เกิดความลําบากขึ้นทันที. เป็นคำกริยา หมายถึง คิดขึ้นได้ทันที, เกิดขึ้นในปัจจุบันทันด่วน, เช่น อาวุธอย่าวางไกล ขุกคํ่า คืนแฮ. ในวงเล็บ มาจาก แบบเรียนกวีนิพนธ์ โลกนิติคำโคลง.ขุก ๑ ว. พลัน, ทันทีทันใด, เช่น ขุกเข็ญ ว่า เกิดความลําบากขึ้นทันที. ก. คิดขึ้นได้ทันที, เกิดขึ้นในปัจจุบันทันด่วน, เช่น อาวุธอย่าวางไกล ขุกคํ่า คืนแฮ. (โลกนิติ).
ขุก ๒, ขุก ๆ ขุก ความหมายที่ ๒ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-กอ-ไก่ ขุก ๆ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-กอ-ไก่ ไม้-ยะ-มก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เสียงดังเช่นนั้นอย่างเสียงไอ, ขลุก หรือ ขลุก ๆ ก็ว่า.ขุก ๒, ขุก ๆ ว. เสียงดังเช่นนั้นอย่างเสียงไอ, ขลุก หรือ ขลุก ๆ ก็ว่า.
ขุด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง กิริยาที่สับ เจาะ แทง หรือ คุ้ยเอาดินหรือสิ่งที่อยู่ในดินขึ้น เช่น ขุดดิน ขุดศพ, อาการที่ขุดดินหรือสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้มีรูปร่างตามที่ต้องการ เช่น ขุดหลุม; เรียกเรือชนิดที่ทําด้วยไม้ซุงทั้งต้นหรือทั้งท่อน ขุดด้านบนให้เป็นรางแล้วเบิกปากออกให้กว้าง ถากหัวและท้ายเรือให้เรียวเชิดขึ้นตามส่วน ว่า เรือขุด; โดยปริยายหมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ขุดเรื่องเก่า ๆ ขึ้นมาพูด, ขุดคุ้ย หรือ คุ้ยเขี่ย ก็ว่า.ขุด ก. กิริยาที่สับ เจาะ แทง หรือ คุ้ยเอาดินหรือสิ่งที่อยู่ในดินขึ้น เช่น ขุดดิน ขุดศพ, อาการที่ขุดดินหรือสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้มีรูปร่างตามที่ต้องการ เช่น ขุดหลุม; เรียกเรือชนิดที่ทําด้วยไม้ซุงทั้งต้นหรือทั้งท่อน ขุดด้านบนให้เป็นรางแล้วเบิกปากออกให้กว้าง ถากหัวและท้ายเรือให้เรียวเชิดขึ้นตามส่วน ว่า เรือขุด; โดยปริยายหมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ขุดเรื่องเก่า ๆ ขึ้นมาพูด, ขุดคุ้ย หรือ คุ้ยเขี่ย ก็ว่า.
ขุดคุ้ย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ดอ-เด็ก-คอ-ควาย-สะ-หระ-อุ-ไม้-โท-ยอ-ยัก เป็นคำกริยา หมายถึง ค้นเอาเรื่องเก่าขึ้นมาเปิดเผย, ขุด หรือ คุ้ยเขี่ย ก็ว่า.ขุดคุ้ย ก. ค้นเอาเรื่องเก่าขึ้นมาเปิดเผย, ขุด หรือ คุ้ยเขี่ย ก็ว่า.
ขุดด้วยปากถากด้วยตา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ดอ-เด็ก-ดอ-เด็ก-ไม้-โท-วอ-แหวน-ยอ-ยัก-ปอ-ปลา-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-ถอ-ถุง-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-ดอ-เด็ก-ไม้-โท-วอ-แหวน-ยอ-ยัก-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง แสดงอาการเหยียดหยามทั้งด้วยวาจาและสายตา.ขุดด้วยปากถากด้วยตา (สำ) ก. แสดงอาการเหยียดหยามทั้งด้วยวาจาและสายตา.
ขุดดินกินหญ้า เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ดอ-เด็ก-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู-กอ-ไก่-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู-หอ-หีบ-ยอ-หยิง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ทํางานกระท้อมกระแท้มพอเลี้ยงตัวไปวันหนึ่ง ๆ เช่นทําไร่เล็ก ๆ น้อย ๆ.ขุดดินกินหญ้า (สำ) ก. ทํางานกระท้อมกระแท้มพอเลี้ยงตัวไปวันหนึ่ง ๆ เช่นทําไร่เล็ก ๆ น้อย ๆ.
ขุดบ่อล่อปลา เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ดอ-เด็ก-บอ-ไบ-ไม้-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-ลอ-ลิง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ทํากลอุบายเพื่อให้ฝ่ายหนึ่งหลงเชื่อโดยหวังประโยชน์จากอีกฝ่ายหนึ่ง.ขุดบ่อล่อปลา (สำ) ก. ทํากลอุบายเพื่อให้ฝ่ายหนึ่งหลงเชื่อโดยหวังประโยชน์จากอีกฝ่ายหนึ่ง.
ขุทกนิกาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ทอ-ทะ-หาน-กอ-ไก่-นอ-หนู-สะ-หระ-อิ-กอ-ไก่-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อคัมภีร์นิกายที่ ๕ แห่งพระสุตตันตปิฎก แปลว่า หมวดเล็กน้อย รวบรวมข้อธรรมะที่ไม่อยู่ใน ๔ นิกายข้างต้น มี ๑๕ เรื่อง ซึ่งมีธรรมบทและชาดก รวมอยู่ในคัมภีร์นี้ด้วย.ขุทกนิกาย น. ชื่อคัมภีร์นิกายที่ ๕ แห่งพระสุตตันตปิฎก แปลว่า หมวดเล็กน้อย รวบรวมข้อธรรมะที่ไม่อยู่ใน ๔ นิกายข้างต้น มี ๑๕ เรื่อง ซึ่งมีธรรมบทและชาดก รวมอยู่ในคัมภีร์นี้ด้วย.
ขุน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ผู้เป็นใหญ่, หัวหน้า, บรรดาศักดิ์ข้าราชการรองจากหลวงลงมา เช่น ขุนวิจิตรมาตรา; เรียกหมากรุกตัวสําคัญที่สุด. เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ใหญ่ เช่น ขุนเขา.ขุน ๑ น. ผู้เป็นใหญ่, หัวหน้า, บรรดาศักดิ์ข้าราชการรองจากหลวงลงมา เช่น ขุนวิจิตรมาตรา; เรียกหมากรุกตัวสําคัญที่สุด. ว. ใหญ่ เช่น ขุนเขา.
ขุนนาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าราชการที่ได้รับพระราชทานสัญญาบัตร ตามปรกติต้องมีศักดินาตั้งแต่ ๔๐๐ ขึ้นไป.ขุนนาง (โบ) น. ข้าราชการที่ได้รับพระราชทานสัญญาบัตร ตามปรกติต้องมีศักดินาตั้งแต่ ๔๐๐ ขึ้นไป.
ขุนนางใช่พ่อแม่ หินแง่ใช่ตายาย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-งอ-งู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-ชอ-ช้าง-ไม้-เอก-พอ-พาน-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-สะ-หระ-แอ-มอ-ม้า-ไม้-เอก หอ-หีบ-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู-สะ-หระ-แอ-งอ-งู-ไม้-เอก-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-ชอ-ช้าง-ไม้-เอก-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน หมายถึง ถ้าไม่ใช่ พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยายของตน ก็ไม่ควรไว้วางใจใคร, ทํานองเดียวกับภาษิตที่ว่า อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง.ขุนนางใช่พ่อแม่ หินแง่ใช่ตายาย (สำ) ถ้าไม่ใช่ พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยายของตน ก็ไม่ควรไว้วางใจใคร, ทํานองเดียวกับภาษิตที่ว่า อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน จะจนใจเอง.
ขุนน้ำ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อำ เป็นคำนาม หมายถึง สายนํ้าที่ไหลจากยอดเขา.ขุนน้ำ น. สายนํ้าที่ไหลจากยอดเขา.
ขุนน้ำขุนนาง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-นอ-หนู-ไม้-โท-สะ-หระ-อำ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก เป็นคำนาม หมายถึง ขุนนาง.ขุนน้ำขุนนาง (ปาก) น. ขุนนาง.
ขุนบาล เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-อา-ลอ-ลิง ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง นายอากรหวย ก ข.ขุนบาล (โบ) น. นายอากรหวย ก ข.
ขุนแผน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สะ-หระ-แอ-ผอ-ผึ้ง-นอ-หนู ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง พรหมธาดา. (เจ้าแห่งแผน คือพระพรหม).ขุนแผน ๑ (โบ) น. พรหมธาดา. (เจ้าแห่งแผน คือพระพรหม).
ขุนพล เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-พอ-พาน-ลอ-ลิง เป็นคำนาม หมายถึง แม่ทัพ.ขุนพล น. แม่ทัพ.
ขุนพัฒน์ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-พอ-พาน-ไม้-หัน-อา-กาด-ทอ-ผู้-เท่า-นอ-หนู-ทัน-ทะ-คาด ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง นายอากรบ่อนเบี้ย.ขุนพัฒน์ (โบ) น. นายอากรบ่อนเบี้ย.
ขุนศาล เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สอ-สา-ลา-สะ-หระ-อา-ลอ-ลิง ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง ผู้พิพากษาความ.ขุนศาล (โบ) น. ผู้พิพากษาความ.
ขุนศึก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สอ-สา-ลา-สะ-หระ-อึ-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง แม่ทัพผู้มีความสามารถในการรบ.ขุนศึก น. แม่ทัพผู้มีความสามารถในการรบ.
ขุนหมื่น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-นอ-หนู ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง ข้าราชการชั้นต่ำพวกหนึ่งที่เจ้าสังกัดเอาประทวนตั้งเป็นขุนบ้างเป็นหมื่นบ้าง.ขุนหมื่น (โบ) น. ข้าราชการชั้นต่ำพวกหนึ่งที่เจ้าสังกัดเอาประทวนตั้งเป็นขุนบ้างเป็นหมื่นบ้าง.
ขุนหลวง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-หอ-หีบ-ลอ-ลิง-วอ-แหวน-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง พระเจ้าแผ่นดิน เช่น เป็นขุนหลวงเสวยราชย์ได้สองปี. ในวงเล็บ มาจาก พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๓ ของ เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) ฉบับหอสมุดแห่งชาติ พ.ศ. ๒๔๗๗.ขุนหลวง (โบ) น. พระเจ้าแผ่นดิน เช่น เป็นขุนหลวงเสวยราชย์ได้สองปี. (พงศ. ร. ๓).
ขุน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง ให้อาหารแก่สัตว์เลี้ยง, โดยปริยายหมายถึงเลี้ยงดูอย่างดี.ขุน ๒ ก. ให้อาหารแก่สัตว์เลี้ยง, โดยปริยายหมายถึงเลี้ยงดูอย่างดี.
ขุนไม่ขึ้น, ขุนไม่เชื่อง ขุนไม่ขึ้น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-มอ-ม้า-ไม้-เอก-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู ขุนไม่เชื่อง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-เอ-ชอ-ช้าง-สะ-หระ-อือ-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เลี้ยงไม่เชื่อง มีแต่เนรคุณ.ขุนไม่ขึ้น, ขุนไม่เชื่อง (สำ) ว. เลี้ยงไม่เชื่อง มีแต่เนรคุณ.
ขุ่น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-นอ-หนู เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง มีลักษณะมัว ไม่ใส ไม่ชัดเจน.ขุ่น ว. มีลักษณะมัว ไม่ใส ไม่ชัดเจน.
ขุ่นข้องหมองใจ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-นอ-หนู-ขอ-ไข่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-งอ-งู-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ออ-อ่าง-งอ-งู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-จอ-จาน เป็นคำกริยา หมายถึง ผิดใจกัน.ขุ่นข้องหมองใจ ก. ผิดใจกัน.
ขุ่นเคือง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-คอ-ควาย-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง โกรธกรุ่น ๆ อยู่ในใจ, เคืองขุ่น ก็ว่า.ขุ่นเคือง ก. โกรธกรุ่น ๆ อยู่ในใจ, เคืองขุ่น ก็ว่า.
ขุ่นแค้น เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-นอ-หนู-สะ-หระ-แอ-คอ-ควาย-ไม้-โท-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง โกรธอย่างเจ็บใจ.ขุ่นแค้น ก. โกรธอย่างเจ็บใจ.
ขุ่นใจ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-นอ-หนู-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-จอ-จาน เป็นคำกริยา หมายถึง หมองใจ, ไม่พอใจ, ขัดเคืองกัน.ขุ่นใจ ก. หมองใจ, ไม่พอใจ, ขัดเคืองกัน.
ขุ่นมัว เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-นอ-หนู-มอ-ม้า-ไม้-หัน-อา-กาด-วอ-แหวน เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่แจ่มใส.ขุ่นมัว ว. ไม่แจ่มใส.
ขุ่นหมอง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ไม้-เอก-นอ-หนู-หอ-หีบ-มอ-ม้า-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ไม่ผ่องใส.ขุ่นหมอง ว. ไม่ผ่องใส.
ขุนทอง เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-ทอ-ทะ-หาน-ออ-อ่าง-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อนกในวงศ์ Sturnidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับนกเอี้ยงและนกกิ้งโครง ขนดําเลื่อมเป็นมัน ที่ปีกมีขนสีขาวแซม และมีติ่งหรือเหนียงสีเหลืองติดอยู่ทางหางตาทั้ง ๒ ข้าง ปากสีแสด ขาและตีนสีเหลืองจัด ร้องเลียนเสียงคนหรือเสียงอื่น ๆ บางอย่างได้ ในประเทศไทยมี ๒ ชนิดย่อย คือ ขุนทองเหนือ (Gracula religiosa intermedia) และ ขุนทองใต้ หรือ ขุนทองควาย (G. r. religiosa) ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าชนิดย่อยแรก, พายัพเรียก เอี้ยงคํา.ขุนทอง น. ชื่อนกในวงศ์ Sturnidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับนกเอี้ยงและนกกิ้งโครง ขนดําเลื่อมเป็นมัน ที่ปีกมีขนสีขาวแซม และมีติ่งหรือเหนียงสีเหลืองติดอยู่ทางหางตาทั้ง ๒ ข้าง ปากสีแสด ขาและตีนสีเหลืองจัด ร้องเลียนเสียงคนหรือเสียงอื่น ๆ บางอย่างได้ ในประเทศไทยมี ๒ ชนิดย่อย คือ ขุนทองเหนือ (Gracula religiosa intermedia) และ ขุนทองใต้ หรือ ขุนทองควาย (G. r. religiosa) ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าชนิดย่อยแรก, พายัพเรียก เอี้ยงคํา.
ขุนแผน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สะ-หระ-แอ-ผอ-ผึ้ง-นอ-หนู ความหมายที่ ดูใน ขุน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู ความหมายที่ ๑.ขุนแผน ๑ ดูใน ขุน ๑.
ขุนแผน เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สะ-หระ-แอ-ผอ-ผึ้ง-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อนกชนิด Urocissa erythrorhyncha ในวงศ์ Corvidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับอีกา ปากสีแดง หัวและคอสีดํา ลําตัวสีฟ้าอมเทา หางยาว กินนกเล็ก ๆ และสัตว์เลื้อยคลาน.ขุนแผน ๒ น. ชื่อนกชนิด Urocissa erythrorhyncha ในวงศ์ Corvidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับอีกา ปากสีแดง หัวและคอสีดํา ลําตัวสีฟ้าอมเทา หางยาว กินนกเล็ก ๆ และสัตว์เลื้อยคลาน.
ขุนเพ็ด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-พอ-พาน-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง รูปจำลองอวัยวะเพศชาย ใช้เป็นเครื่องรางของขลัง, ปลัดขิก ไอ้ขิก หรือ อ้ายขิก ก็เรียก, ถ้าใช้เป็นเครื่องบูชาตามศาลเจ้า เรียกว่า ดอกไม้เจ้า, ราชาศัพท์ว่า ทองพระขุน.ขุนเพ็ด น. รูปจำลองอวัยวะเพศชาย ใช้เป็นเครื่องรางของขลัง, ปลัดขิก ไอ้ขิก หรือ อ้ายขิก ก็เรียก, ถ้าใช้เป็นเครื่องบูชาตามศาลเจ้า เรียกว่า ดอกไม้เจ้า, ราชาศัพท์ว่า ทองพระขุน.
ขุม เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-มอ-ม้า เป็นคำนาม หมายถึง หลุม, ใช้ในบางลักษณะ เช่น ขุมขน ขุมนรก; แหล่งที่เกิดที่เก็บ เช่น ขุมทรัพย์; ลักษณนามใช้เรียกหน่วยที่ต่อรองกันในการพนันคราวหนึ่ง ๆ เช่น ๕ เอา ๑ เป็นหน่วยหนึ่ง เรียกว่า ขุมหนึ่ง.ขุม น. หลุม, ใช้ในบางลักษณะ เช่น ขุมขน ขุมนรก; แหล่งที่เกิดที่เก็บ เช่น ขุมทรัพย์; ลักษณนามใช้เรียกหน่วยที่ต่อรองกันในการพนันคราวหนึ่ง ๆ เช่น ๕ เอา ๑ เป็นหน่วยหนึ่ง เรียกว่า ขุมหนึ่ง.
ขุย เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ผงที่เกิดจากเนื้อของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ติดอยู่ที่เนื้อนั้นเอง หรือหลุดออกมากองอยู่เป็นกลุ่ม ๆ เช่น ผิวหนังเป็นขุย ขุยกระดาษ ขุยมด.ขุย น. ผงที่เกิดจากเนื้อของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ติดอยู่ที่เนื้อนั้นเอง หรือหลุดออกมากองอยู่เป็นกลุ่ม ๆ เช่น ผิวหนังเป็นขุย ขุยกระดาษ ขุยมด.
ขุยไผ่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ยอ-ยัก-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-ผอ-ผึ้ง-ไม้-เอก เป็นคำนาม หมายถึง เมล็ดไผ่ที่ตกลงมากองอยู่ที่กอไผ่.ขุยไผ่ น. เมล็ดไผ่ที่ตกลงมากองอยู่ที่กอไผ่.
ขุยอินทรีย์ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อุ-ยอ-ยัก-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู-ทอ-ทะ-หาน-รอ-เรือ-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-ทัน-ทะ-คาด เป็นคำนาม หมายถึง อินทรียวัตถุที่สลายตัวปะปนอยู่ในดิน ทําให้ดินอุดมสมบูรณ์. ในวงเล็บ มาจากภาษาอังกฤษ humus เขียนว่า เอช-ยู-เอ็ม-ยู-เอส.ขุยอินทรีย์ น. อินทรียวัตถุที่สลายตัวปะปนอยู่ในดิน ทําให้ดินอุดมสมบูรณ์. (อ. humus).
ขู เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในบทร้อยกรอง เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง มาก. (เลือนมาจาก โข).ขู (กลอน) ว. มาก. (เลือนมาจาก โข).
ขู่ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ไม้-เอก เป็นคำกริยา หมายถึง แสดงอาการให้อีกฝ่ายหนึ่งเกรงกลัว เช่น ผู้ใหญ่ขู่เด็ก งูขู่ฟ่อ ๆ.ขู่ ก. แสดงอาการให้อีกฝ่ายหนึ่งเกรงกลัว เช่น ผู้ใหญ่ขู่เด็ก งูขู่ฟ่อ ๆ.
ขู่กรรโชก เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ไม้-เอก-กอ-ไก่-รอ-เรือ-รอ-เรือ-สะ-หระ-โอ-ชอ-ช้าง-กอ-ไก่ เป็นคำกริยา หมายถึง ทําให้กลัวโดยแสดงกิริยาอาการจะทําร้าย.ขู่กรรโชก ก. ทําให้กลัวโดยแสดงกิริยาอาการจะทําร้าย.
ขู่ขวัญ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ไม้-เอก-ขอ-ไข่-วอ-แหวน-ไม้-หัน-อา-กาด-ยอ-หยิง เป็นคำกริยา หมายถึง ทําให้หวาดกลัว, ทําให้เสียขวัญ.ขู่ขวัญ ก. ทําให้หวาดกลัว, ทําให้เสียขวัญ.
ขู่เข็ญ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ไม้-เอก-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ยอ-หยิง เป็นคำกริยา หมายถึง ทําให้กลัวโดยบังคับ; ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย หมายถึง แสดงกิริยาหรือวาจาให้ผู้อื่นต้องกลัวว่าจะเป็นอันตรายต่อชีวิต ร่างกาย เสรีภาพ ชื่อเสียง หรือทรัพย์สินของผู้นั้น หรือของบุคคลที่สาม.ขู่เข็ญ ก. ทําให้กลัวโดยบังคับ; (กฎ) แสดงกิริยาหรือวาจาให้ผู้อื่นต้องกลัวว่าจะเป็นอันตรายต่อชีวิต ร่างกาย เสรีภาพ ชื่อเสียง หรือทรัพย์สินของผู้นั้น หรือของบุคคลที่สาม.
ขูด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง เอาของมีคมเป็นต้นครูด เช่น เอาช้อนขูดมะพร้าว เอาเล็บขูดขี้ผึ้ง, ครูดสิ่งใดสิ่งหนึ่งกับของมีคม เช่น เอามะพร้าวไปขูดกับกระต่าย.ขูด ก. เอาของมีคมเป็นต้นครูด เช่น เอาช้อนขูดมะพร้าว เอาเล็บขูดขี้ผึ้ง, ครูดสิ่งใดสิ่งหนึ่งกับของมีคม เช่น เอามะพร้าวไปขูดกับกระต่าย.
ขูดรีด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก-รอ-เรือ-สะ-หระ-อี-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง แสวงหาประโยชน์โดยวิธีบีบบังคับเอา, แสวงหาประโยชน์โดยวิธีบีบบังคับให้จํายอม.ขูดรีด ก. แสวงหาประโยชน์โดยวิธีบีบบังคับเอา, แสวงหาประโยชน์โดยวิธีบีบบังคับให้จํายอม.
ขูดเลือด, ขูดเลือดขูดเนื้อ ขูดเลือด เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก ขูดเลือดขูดเนื้อ เขียนว่า ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-ดอ-เด็ก-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อู-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-นอ-หนู-สะ-หระ-อือ-ไม้-โท-ออ-อ่าง เป็นคำกริยา หมายถึง เรียกเอาราคาหรือดอกเบี้ยเกินสมควร.ขูดเลือด, ขูดเลือดขูดเนื้อ ก. เรียกเอาราคาหรือดอกเบี้ยเกินสมควร.
เข เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่ ความหมายที่ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เหล่น้อย (ใช้แก่ตา).เข ๑ ว. เหล่น้อย (ใช้แก่ตา).
เข เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่ ความหมายที่ ดู แกแล เขียนว่า สะ-หระ-แอ-กอ-ไก่-สะ-หระ-แอ-ลอ-ลิง.เข ๒ ดู แกแล.
เข้ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง จระเข้. ในวงเล็บ ดู จระเข้ เขียนว่า จอ-จาน-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท.เข้ (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. จระเข้. (ดู จระเข้).
เขก เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-กอ-ไก่ เป็นคำกริยา หมายถึง ใช้ด้านหลังของข้อนิ้วที่งอเข้าด้วยกันเคาะลงไป เช่น ใช้มะเหงกเขกหัว.เขก ก. ใช้ด้านหลังของข้อนิ้วที่งอเข้าด้วยกันเคาะลงไป เช่น ใช้มะเหงกเขกหัว.
เข็ง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคอีสาน เป็นคำนาม หมายถึง ปลาหมอ. ในวงเล็บ ดู หมอ เขียนว่า หอ-หีบ-มอ-ม้า-ออ-อ่าง ความหมายที่ ๒.เข็ง (ถิ่น–อีสาน) น. ปลาหมอ. (ดู หมอ ๒).
เข่ง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ภาชนะสานอย่างหนึ่งมีรูปและขนาดต่าง ๆ เช่น เข่งลําไย เข่งปลาทู; ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ทําด้วยแป้งข้าวเหนียวกับนํ้าตาล ใส่กระทงวางในเข่งเล็ก ๆ นึ่งให้สุกเรียกว่า ขนมเข่ง.เข่ง น. ภาชนะสานอย่างหนึ่งมีรูปและขนาดต่าง ๆ เช่น เข่งลําไย เข่งปลาทู; ชื่อขนมอย่างหนึ่ง ทําด้วยแป้งข้าวเหนียวกับนํ้าตาล ใส่กระทงวางในเข่งเล็ก ๆ นึ่งให้สุกเรียกว่า ขนมเข่ง.
เขจร เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-จอ-จาน-รอ-เรือ[–จอน] เป็นคำกริยา หมายถึง บินไป, เหาะไป. ในวงเล็บ มาจากภาษาสันสกฤต เขจร เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-จอ-จาน-รอ-เรือ ว่า ไปในอากาศ .เขจร [–จอน] ก. บินไป, เหาะไป. (ส. เขจร ว่า ไปในอากาศ).
เข็ญ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ยอ-หยิง[เข็น] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ยาก, ยากจน, เช่น ลําบากแสนเข็ญ.เข็ญ [เข็น] ว. ยาก, ยากจน, เช่น ลําบากแสนเข็ญ.
เข็ญใจ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ยอ-หยิง-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-จอ-จาน เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ยากจนข้นแค้น.เข็ญใจ ว. ยากจนข้นแค้น.
เข็ด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก ความหมายที่ ลักษณนามเรียกด้ายหรือไหมหลาย ๆ ไจรวมกัน.เข็ด ๑ ลักษณนามเรียกด้ายหรือไหมหลาย ๆ ไจรวมกัน.
เข็ด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง กลัวจนไม่กล้าทําเช่นนั้นอีก เพราะเคยได้รับผลร้ายมาแล้ว, หลาบจํา, ไม่กล้าสู้, เช่นในคําว่า เข็ดข้อ เข็ดข้อเข็ดลํา เข็ดเขี้ยว.เข็ด ๒ ก. กลัวจนไม่กล้าทําเช่นนั้นอีก เพราะเคยได้รับผลร้ายมาแล้ว, หลาบจํา, ไม่กล้าสู้, เช่นในคําว่า เข็ดข้อ เข็ดข้อเข็ดลํา เข็ดเขี้ยว.
เข็ดขยาด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง กลัวมากจนไม่กล้าทำ.เข็ดขยาด ก. กลัวมากจนไม่กล้าทำ.
เข็ดข้อ, เข็ดข้อเข็ดลำ เข็ดข้อ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-ขอ-ไข่-ไม้-โท-ออ-อ่าง เข็ดข้อเข็ดลำ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-ขอ-ไข่-ไม้-โท-ออ-อ่าง-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อำ เป็นคำกริยา หมายถึง ไม่กล้าสู้เพราะคร้ามข้อคร้ามลํา.เข็ดข้อ, เข็ดข้อเข็ดลำ ก. ไม่กล้าสู้เพราะคร้ามข้อคร้ามลํา.
เข็ดเขี้ยว เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ยอ-ยัก-วอ-แหวน เป็นคำกริยา หมายถึง ไม่กล้าสู้เพราะเคยต่อสู้กัน แล้วสู้ไม่ได้.เข็ดเขี้ยว ก. ไม่กล้าสู้เพราะเคยต่อสู้กัน แล้วสู้ไม่ได้.
เข็ดฟัน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-ฟอ-ฟัน-ไม้-หัน-อา-กาด-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง เสียวฟันเพราะกินของเปรี้ยว.เข็ดฟัน ก. เสียวฟันเพราะกินของเปรี้ยว.
เขดา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อา[ขะเดา] เป็นคำนาม หมายถึง กําเดา, ความร้อน, เช่น ชลเขดาเดือดดาลพอง. ในวงเล็บ มาจาก มหาชาติคำหลวง ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๖๐ กัณฑ์ฉกษัตริย์ ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร เกฺดา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-พิน-ทุ-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-อา.เขดา [ขะเดา] น. กําเดา, ความร้อน, เช่น ชลเขดาเดือดดาลพอง. (ม. คำหลวง ฉกษัตริย์). (ข. เกฺดา).
เขต เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ตอ-เต่า[เขด] เป็นคำนาม หมายถึง แดนที่กําหนดขีดคั่นไว้ เช่น เขตป่า เขตบ้าน, เวลาที่กําหนดขีดคั่นไว้ เช่น หมดเขตวันที่ ๑๕. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี เขตฺต เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ตอ-เต่า-พิน-ทุ-ตอ-เต่า. (โบราณเขียนว่า เขตร).เขต [เขด] น. แดนที่กําหนดขีดคั่นไว้ เช่น เขตป่า เขตบ้าน, เวลาที่กําหนดขีดคั่นไว้ เช่น หมดเขตวันที่ ๑๕. (ป. เขตฺต). (โบราณเขียนว่า เขตร).
เขตแดน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ตอ-เต่า-สะ-หระ-แอ-ดอ-เด็ก-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง พื้นที่ที่กําหนดขีดคั่นไว้, เส้นแบ่งพื้นที่ระหว่าง ๒ ประเทศ, อาณาเขต.เขตแดน น. พื้นที่ที่กําหนดขีดคั่นไว้, เส้นแบ่งพื้นที่ระหว่าง ๒ ประเทศ, อาณาเขต.
เขตเลือกตั้ง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ตอ-เต่า-สะ-หระ-เอ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-กอ-ไก่-ตอ-เต่า-ไม้-หัน-อา-กาด-ไม้-โท-งอ-งู ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง ท้องที่ซึ่งจัดเป็นเขตอันจะมีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือสมาชิกสภาท้องถิ่น.เขตเลือกตั้ง (กฎ) น. ท้องที่ซึ่งจัดเป็นเขตอันจะมีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือสมาชิกสภาท้องถิ่น.
เขตอำนาจศาล เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ตอ-เต่า-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อำ-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-จอ-จาน-สอ-สา-ลา-สะ-หระ-อา-ลอ-ลิง ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในกฎหมาย เป็นคำนาม หมายถึง พื้นที่และประเภทคดีที่ศาลมีอํานาจพิจารณา.เขตอำนาจศาล (กฎ) น. พื้นที่และประเภทคดีที่ศาลมีอํานาจพิจารณา.
เขน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง เครื่องปิดป้องศัสตราวุธ รูปกลมคล้ายกระทะ ทำด้วยโลหะ ด้านหลังมีห่วงสำหรับสอดแขนและมือจับ มักใช้คู่กับดาบหรือหอก.เขน ๑ น. เครื่องปิดป้องศัสตราวุธ รูปกลมคล้ายกระทะ ทำด้วยโลหะ ด้านหลังมีห่วงสำหรับสอดแขนและมือจับ มักใช้คู่กับดาบหรือหอก.
เขน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง เรียกตัวแสดงโขนพวกหนึ่งซึ่งเป็นพลรบ มีหน้าที่ออกเต้นในเวลายกทัพ ว่า พลเขน, เรียกอาการเต้นของพลเขนว่า เต้นเขน.เขน ๒ น. เรียกตัวแสดงโขนพวกหนึ่งซึ่งเป็นพลรบ มีหน้าที่ออกเต้นในเวลายกทัพ ว่า พลเขน, เรียกอาการเต้นของพลเขนว่า เต้นเขน.
เขน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู ความหมายที่ เป็นคำกริยา หมายถึง คลี่ (ขนหางนก), มักใช้เข้าคู่กับคํา กาง เป็น กางเขน.เขน ๓ ก. คลี่ (ขนหางนก), มักใช้เข้าคู่กับคํา กาง เป็น กางเขน.
เขน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู ความหมายที่ ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาถิ่นภาคใต้ เป็นคำนาม หมายถึง พระจันทร์.เขน ๔ (ถิ่น–ปักษ์ใต้) น. พระจันทร์.
เข็น เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ดันสิ่งที่ติดขัดไม่อาจเคลื่อนไปได้โดยปรกติให้เคลื่อนไป เช่น เข็นเรือ เข็นเกวียน, ดันให้เคลื่อนที่ไป เช่น เข็นรถ, ใช้เกวียนเป็นต้นบรรทุกไป เช่น เข็นข้าว เข็นไม้; โดยปริยายหมายความว่า เร่งรัดให้ดี เช่น เด็กคนนี้เข็นไม่ขึ้น.เข็น ก. ดันสิ่งที่ติดขัดไม่อาจเคลื่อนไปได้โดยปรกติให้เคลื่อนไป เช่น เข็นเรือ เข็นเกวียน, ดันให้เคลื่อนที่ไป เช่น เข็นรถ, ใช้เกวียนเป็นต้นบรรทุกไป เช่น เข็นข้าว เข็นไม้; โดยปริยายหมายความว่า เร่งรัดให้ดี เช่น เด็กคนนี้เข็นไม่ขึ้น.
เข็นครกขึ้นเขา, เข็นครกขึ้นภูเขา เข็นครกขึ้นเขา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-นอ-หนู-คอ-ควาย-รอ-เรือ-กอ-ไก่-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา เข็นครกขึ้นภูเขา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-นอ-หนู-คอ-ควาย-รอ-เรือ-กอ-ไก่-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อึ-ไม้-โท-นอ-หนู-พอ-สำ-เพา-สะ-หระ-อู-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นสำนวน เป็นคำกริยา หมายถึง ทํางานที่ยากลำบากอย่างยิ่งโดยต้องใช้ความเพียรพยายามและอดทนอย่างมาก หรือบางทีก็เกินกำลังความสามารถหรือสติปัญญาของตน.เข็นครกขึ้นเขา, เข็นครกขึ้นภูเขา (สำ) ก. ทํางานที่ยากลำบากอย่างยิ่งโดยต้องใช้ความเพียรพยายามและอดทนอย่างมาก หรือบางทีก็เกินกำลังความสามารถหรือสติปัญญาของตน.
เข่น เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง ทุบหรือตีอย่างแรงเพื่อให้แบนเป็นต้น เช่น เข่นมีด.เข่น ก. ทุบหรือตีอย่างแรงเพื่อให้แบนเป็นต้น เช่น เข่นมีด.
เข่นเขี้ยว เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-นอ-หนู-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อี-ไม้-โท-ยอ-ยัก-วอ-แหวน เป็นคำกริยา หมายถึง กัดฟันด้วยความโกรธ, มักใช้เข้าคู่กับคำ เคี้ยวฟัน เป็น เข่นเขี้ยวเคี้ยวฟัน.เข่นเขี้ยว ก. กัดฟันด้วยความโกรธ, มักใช้เข้าคู่กับคำ เคี้ยวฟัน เป็น เข่นเขี้ยวเคี้ยวฟัน.
เข่นฆ่า เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-นอ-หนู-คอ-ระ-คัง-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา เป็นคำกริยา หมายถึง ฆ่าด้วยความโกรธแค้น.เข่นฆ่า ก. ฆ่าด้วยความโกรธแค้น.
เขนง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู-งอ-งู[ขะเหฺนง] เป็นคำนาม หมายถึง เขาสัตว์, เขาวัวเขาควายที่ใช้เป่าบอกอาณัติสัญญาณ; ภาชนะใส่ดินปืน เดิมใช้เขาสัตว์; ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง.เขนง [ขะเหฺนง] น. เขาสัตว์, เขาวัวเขาควายที่ใช้เป่าบอกอาณัติสัญญาณ; ภาชนะใส่ดินปืน เดิมใช้เขาสัตว์; ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง.
เขนงนายพราน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู-งอ-งู-นอ-หนู-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก-พอ-พาน-รอ-เรือ-สะ-หระ-อา-นอ-หนู[ขะเหฺนง–] เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้เถาล้มลุกชนิด Nepenthes mirabilis (Lour.) Druce ในวงศ์ Nepenthaceae ชอบขึ้นตามพงหญ้าบนดินทรายที่ชุ่มแฉะ ปลายใบเปลี่ยนเป็นรูปคล้ายกระบอก มีฝาปิด ใช้ดักจับแมลง, กระดึงพระราม แล่งพระราม เหนงนายพราน หรือ ลึงค์นายพราน ก็เรียก.เขนงนายพราน [ขะเหฺนง–] น. ชื่อไม้เถาล้มลุกชนิด Nepenthes mirabilis (Lour.) Druce ในวงศ์ Nepenthaceae ชอบขึ้นตามพงหญ้าบนดินทรายที่ชุ่มแฉะ ปลายใบเปลี่ยนเป็นรูปคล้ายกระบอก มีฝาปิด ใช้ดักจับแมลง, กระดึงพระราม แล่งพระราม เหนงนายพราน หรือ ลึงค์นายพราน ก็เรียก.
เขน็ด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก[ขะเหฺน็ด] เป็นคำนาม หมายถึง ฟางที่ทําเป็นเชือกมัดฟ่อนข้าว, ขะเน็ด ก็ว่า.เขน็ด [ขะเหฺน็ด] น. ฟางที่ทําเป็นเชือกมัดฟ่อนข้าว, ขะเน็ด ก็ว่า.
เขนย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-นอ-หนู-ยอ-ยัก[ขะเหฺนย] ในวงเล็บ เป็นคำที่ใช้ในบทร้อยกรอง เป็นคำนาม หมายถึง หมอนหนุน, ราชาศัพท์ว่า พระเขนย. ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร เขฺนิย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-พิน-ทุ-นอ-หนู-สะ-หระ-อิ-ยอ-ยัก.เขนย [ขะเหฺนย] (กลอน) น. หมอนหนุน, ราชาศัพท์ว่า พระเขนย. (ข. เขฺนิย).
เขบ็จขบวน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-บอ-ไบ-ไม้-ไม้-ไต่-คู้-จอ-จาน-ขอ-ไข่-บอ-ไบ-ไม้-วอ-แหวน-นอ-หนู[ขะเบ็ดขะบวน] เป็นคำนาม หมายถึง ท่าทาง, ระเบียบ, ชั้นเชิง, ท่วงที.เขบ็จขบวน [ขะเบ็ดขะบวน] น. ท่าทาง, ระเบียบ, ชั้นเชิง, ท่วงที.
เขบ็ต เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-บอ-ไบ-ไม้-ไม้-ไต่-คู้-ตอ-เต่า[ขะเบ็ด] เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อตัวหมายเสียงอย่างหนึ่งที่ใช้บันทึกเสียงดนตรีสากลมี ๔ ชนิด คือ เขบ็ตชั้นเดียว เขบ็ต ๒ ชั้น เขบ็ต ๓ ชั้น และเขบ็ต ๔ ชั้น.เขบ็ต [ขะเบ็ด] น. ชื่อตัวหมายเสียงอย่างหนึ่งที่ใช้บันทึกเสียงดนตรีสากลมี ๔ ชนิด คือ เขบ็ตชั้นเดียว เขบ็ต ๒ ชั้น เขบ็ต ๓ ชั้น และเขบ็ต ๔ ชั้น.
เขม–, เขมา เขม– มีเครื่องหมายยัติภังค์ท้ายคำ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า เขมา ความหมายที่ ๑ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา [เขมะ–, เข–มา] เป็นคำนาม หมายถึง เกษม, ความสบายใจ, ความพ้นภัย. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี และมาจากภาษาสันสกฤต เกฺษม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-พิน-ทุ-สอ-รือ-สี-มอ-ม้า.เขม–, เขมา ๑ [เขมะ–, เข–มา] น. เกษม, ความสบายใจ, ความพ้นภัย. (ป.; ส. เกฺษม).
เข็ม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง เหล็กแหลมใช้เย็บผ้าเป็นต้นหรือกลัดสิ่งของ, ของอื่น ๆ ที่มีรูปร่างคล้ายเข็ม เช่น เข็มนาฬิกา เข็มฉีดยา; ไม้ที่เสี้ยมให้แหลมหรือวัตถุอื่นที่มีลักษณะเช่นนั้นสําหรับฝังเป็นรากสิ่งก่อสร้างกันทรุด, เสาเข็ม ก็ว่า; เครื่องประดับสําหรับกลัดเป็นเครื่องหมาย เช่น เข็มข้าหลวงเดิม; โดยปริยายหมายความว่า จุดมุ่งหมาย เช่น ตั้งเข็มชีวิต.เข็ม ๑ น. เหล็กแหลมใช้เย็บผ้าเป็นต้นหรือกลัดสิ่งของ, ของอื่น ๆ ที่มีรูปร่างคล้ายเข็ม เช่น เข็มนาฬิกา เข็มฉีดยา; ไม้ที่เสี้ยมให้แหลมหรือวัตถุอื่นที่มีลักษณะเช่นนั้นสําหรับฝังเป็นรากสิ่งก่อสร้างกันทรุด, เสาเข็ม ก็ว่า; เครื่องประดับสําหรับกลัดเป็นเครื่องหมาย เช่น เข็มข้าหลวงเดิม; โดยปริยายหมายความว่า จุดมุ่งหมาย เช่น ตั้งเข็มชีวิต.
เข็มกลัด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า-กอ-ไก่-ลอ-ลิง-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง เครื่องประดับสําหรับกลัดสไบและเสื้อเป็นต้น, เข็มซ่อนปลาย.เข็มกลัด น. เครื่องประดับสําหรับกลัดสไบและเสื้อเป็นต้น, เข็มซ่อนปลาย.
เข็มขัด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า-ขอ-ไข่-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง เครื่องคาดเอวชนิดหนึ่ง, สายรัดเอว.เข็มขัด น. เครื่องคาดเอวชนิดหนึ่ง, สายรัดเอว.
เข็มขัดนิรภัย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า-ขอ-ไข่-ไม้-หัน-อา-กาด-ดอ-เด็ก-นอ-หนู-สะ-หระ-อิ-รอ-เรือ-พอ-สำ-เพา-ไม้-หัน-อา-กาด-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง เข็มขัดที่ติดอยู่ที่นั่งในรถยนต์หรือเครื่องบินเพื่อป้องกันไม่ให้ผู้โดยสารถูกเหวี่ยงกระเด็นจากที่นั่งเมื่อมีอุบัติเหตุ.เข็มขัดนิรภัย น. เข็มขัดที่ติดอยู่ที่นั่งในรถยนต์หรือเครื่องบินเพื่อป้องกันไม่ให้ผู้โดยสารถูกเหวี่ยงกระเด็นจากที่นั่งเมื่อมีอุบัติเหตุ.
เข็มควัก เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า-คอ-ควาย-วอ-แหวน-ไม้-หัน-อา-กาด-กอ-ไก่ เป็นคำนาม หมายถึง เข็มที่มีปลายงอเป็นเงี่ยง สําหรับควักด้ายหรือไหมให้เป็นลูกไม้เป็นต้น.เข็มควัก น. เข็มที่มีปลายงอเป็นเงี่ยง สําหรับควักด้ายหรือไหมให้เป็นลูกไม้เป็นต้น.
เข็มซ่อนปลาย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า-ซอ-โซ่-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-นอ-หนู-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง เข็มสําหรับใช้กลัดเสื้อผ้า, เข็มกลัด ก็ว่า.เข็มซ่อนปลาย น. เข็มสําหรับใช้กลัดเสื้อผ้า, เข็มกลัด ก็ว่า.
เข็มทิศ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อิ-สอ-สา-ลา เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเครื่องชี้บอกทิศ มีเข็มเป็นแม่เหล็กซึ่งปลายข้างหนึ่งชี้ไปทางเหนือเสมอ.เข็มทิศ น. ชื่อเครื่องชี้บอกทิศ มีเข็มเป็นแม่เหล็กซึ่งปลายข้างหนึ่งชี้ไปทางเหนือเสมอ.
เข็มหมุด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า-หอ-หีบ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อุ-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง เข็มที่มีหัวเป็นปุ่มใช้กลัดกระดาษหรือผ้าเป็นต้น.เข็มหมุด น. เข็มที่มีหัวเป็นปุ่มใช้กลัดกระดาษหรือผ้าเป็นต้น.
เข็ม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้พุ่มหลายชนิดในสกุล Ixora วงศ์ Rubiaceae ดอกตูมมีลักษณะคล้ายเข็ม ดอกมี ๔ กลีบ สีต่าง ๆ เช่น เข็มพวงขาว (I. finlaysoniana Wall. ex G. Don) ดอกสีขาว กลิ่นหอม ใช้ทํายาได้, เข็มเศรษฐี (I. congesta Roxb.) ดอกสีแดง ออกเป็นช่อใหญ่.เข็ม ๒ น. ชื่อไม้พุ่มหลายชนิดในสกุล Ixora วงศ์ Rubiaceae ดอกตูมมีลักษณะคล้ายเข็ม ดอกมี ๔ กลีบ สีต่าง ๆ เช่น เข็มพวงขาว (I. finlaysoniana Wall. ex G. Don) ดอกสีขาว กลิ่นหอม ใช้ทํายาได้, เข็มเศรษฐี (I. congesta Roxb.) ดอกสีแดง ออกเป็นช่อใหญ่.
เข็ม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-มอ-ม้า ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง (๑) ชื่อปลานํ้าจืดขนาดเล็กชนิด Dermogenys pusillus ในวงศ์ Hemirhamphidae ปากล่างยื่นยาวแหลม ลําตัวกลมเรียวยาวคล้ายเข็ม ขอบหางกลม ยาวไม่เกิน ๘ เซนติเมตร ออกลูกเป็นตัว พบว่ายตามผิวนํ้าในแหล่งนํ้านิ่งทั่วไป. (๒) ดู กระทุงเหว เขียนว่า กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-ทอ-ทะ-หาน-สะ-หระ-อุ-งอ-งู-สะ-หระ-เอ-หอ-หีบ-วอ-แหวน.เข็ม ๓ น. (๑) ชื่อปลานํ้าจืดขนาดเล็กชนิด Dermogenys pusillus ในวงศ์ Hemirhamphidae ปากล่างยื่นยาวแหลม ลําตัวกลมเรียวยาวคล้ายเข็ม ขอบหางกลม ยาวไม่เกิน ๘ เซนติเมตร ออกลูกเป็นตัว พบว่ายตามผิวนํ้าในแหล่งนํ้านิ่งทั่วไป. (๒) ดู กระทุงเหว.
เข้ม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-มอ-ม้า เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง แรงกล้า เช่น รสเข้ม เหล้าเข้ม; แก่, จัด, (มักใช้แก่สีและรส) เช่น สีเข้ม.เข้ม ว. แรงกล้า เช่น รสเข้ม เหล้าเข้ม; แก่, จัด, (มักใช้แก่สีและรส) เช่น สีเข้ม.
เข้มข้น เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-มอ-ม้า-ขอ-ไข่-ไม้-โท-นอ-หนู เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เข้มมาก, เข้มจัด; ดุเดือด.เข้มข้น ว. เข้มมาก, เข้มจัด; ดุเดือด.
เข้มแข็ง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-มอ-ม้า-สะ-หระ-แอ-ขอ-ไข่-ไม้-ไต่-คู้-งอ-งู เป็นคำกริยา หมายถึง แข็งแรงในการงาน, ขยันขันแข็ง, ไม่ย่อท้อหวั่นไหว.เข้มแข็ง ก. แข็งแรงในการงาน, ขยันขันแข็ง, ไม่ย่อท้อหวั่นไหว.
เข้มงวด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-มอ-ม้า-งอ-งู-วอ-แหวน-ดอ-เด็ก เป็นคำกริยา หมายถึง กวดขัน, เคร่งครัด.เข้มงวด ก. กวดขัน, เคร่งครัด.
เข้มขาบ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-มอ-ม้า-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-บอ-ไบ-ไม้ เป็นคำนาม หมายถึง ผ้าที่ทอควบกับทองแล่งเป็นริ้ว ๆ ตามยาว. (อิหร่าน).เข้มขาบ น. ผ้าที่ทอควบกับทองแล่งเป็นริ้ว ๆ ตามยาว. (อิหร่าน).
เข้มขาบไหม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-โท-มอ-ม้า-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-บอ-ไบ-ไม้-สะ-หระ-ไอ-ไม้-มะ-ลาย-หอ-หีบ-มอ-ม้า เป็นคำนาม หมายถึง ผ้ามัสรู่.เข้มขาบไหม น. ผ้ามัสรู่.
เขม็ง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-ไต่-คู้-งอ-งู[ขะเหฺม็ง] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ตึงเครียด; แน่น, แข็ง; อย่างแน่วแน่ เช่น จ้องเขม็ง. เป็นคำกริยา หมายถึง ทำให้ตึง เช่น เขม็งเกลียว.เขม็ง [ขะเหฺม็ง] ว. ตึงเครียด; แน่น, แข็ง; อย่างแน่วแน่ เช่น จ้องเขม็ง. ก. ทำให้ตึง เช่น เขม็งเกลียว.
เขม็ดแขม่ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-ไต่-คู้-ดอ-เด็ก-สะ-หระ-แอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-เอก[ขะเหฺม็ดขะแหฺม่] เป็นคำกริยา หมายถึง กระเหม็ดกระแหม่, ใช้จ่ายอย่างระมัดระวังเพราะเกรงว่าจะไม่พอใช้.เขม็ดแขม่ [ขะเหฺม็ดขะแหฺม่] ก. กระเหม็ดกระแหม่, ใช้จ่ายอย่างระมัดระวังเพราะเกรงว่าจะไม่พอใช้.
เขม่น เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-เอก-นอ-หนู[ขะเหฺม่น] เป็นคำกริยา หมายถึง อาการที่กล้ามเนื้อกระตุกเต้นเบา ๆ ขึ้นเอง ตามความเชื่อโบราณถือว่าเป็นนิมิตบอกเหตุร้ายหรือดีได้, กระเหม่น ก็ว่า; ในวงเล็บ เป็นคำที่เป็นภาษาปาก หมายถึง รู้สึกไม่ชอบหน้า หรือไม่พอใจ.เขม่น [ขะเหฺม่น] ก. อาการที่กล้ามเนื้อกระตุกเต้นเบา ๆ ขึ้นเอง ตามความเชื่อโบราณถือว่าเป็นนิมิตบอกเหตุร้ายหรือดีได้, กระเหม่น ก็ว่า; (ปาก) รู้สึกไม่ชอบหน้า หรือไม่พอใจ.
เขม้น เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-โท-นอ-หนู[ขะเม่น] เป็นคำกริยา หมายถึง เพ่ง, จ้องดู, มุ่งโดยเฉพาะ เช่น ฝ่ายผู้ได้พิจารณาว่ากล่าวบางคนก็ลำเอียงไปว่าทรัพจะได้เปนหลวง เขม้นว่ากล่าวกันโชกข่มขี่จเอาแต่ทรัพเปนหลวงจงได้. ในวงเล็บ มาจาก กฎหมายตราสามดวง, มักใช้เข้าคู่กับคำ มอง เป็น เขม้นมอง หรือ มองเขม้น, ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ หมายถึง เขียนเป็น ขเม่น ก็มี เช่น ขเม่น, คือ คนฤๅสัตวแลดูสิ่งของใด ๆ เพ่งตาดูไม่ใคร่จะกพริบ. ในวงเล็บ มาจาก อักขราภิธานศรับท์ ของ หมอปรัดเล.เขม้น [ขะเม่น] ก. เพ่ง, จ้องดู, มุ่งโดยเฉพาะ เช่น ฝ่ายผู้ได้พิจารณาว่ากล่าวบางคนก็ลำเอียงไปว่าทรัพจะได้เปนหลวง เขม้นว่ากล่าวกันโชกข่มขี่จเอาแต่ทรัพเปนหลวงจงได้. (สามดวง), มักใช้เข้าคู่กับคำ มอง เป็น เขม้นมอง หรือ มองเขม้น, (โบ) เขียนเป็น ขเม่น ก็มี เช่น ขเม่น, คือ คนฤๅสัตวแลดูสิ่งของใด ๆ เพ่งตาดูไม่ใคร่จะกพริบ. (ปรัดเล).
เขม้นขะมัก เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-โท-นอ-หนู-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อะ-มอ-ม้า-ไม้-หัน-อา-กาด-กอ-ไก่[ขะเม่น–] เป็นคำกริยา หมายถึง ตั้งใจทําอย่างรีบเร่งเพื่อให้แล้วเสร็จไป, ก้มหน้าก้มตาทํา, ขะมักเขม้น ก็ว่า.เขม้นขะมัก [ขะเม่น–] ก. ตั้งใจทําอย่างรีบเร่งเพื่อให้แล้วเสร็จไป, ก้มหน้าก้มตาทํา, ขะมักเขม้น ก็ว่า.
เขมร เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-รอ-เรือ ความหมายที่ [ขะเหฺมน] เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อประเทศและชนชาติที่อยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีพรมแดนติดต่อกับไทย ลาว และเวียดนาม มีภาษาพูดอยู่ในตระกูลมอญ–เขมร และมีอักษรของตนเองใช้ เรียกว่า อักษรขอม.เขมร ๑ [ขะเหฺมน] น. ชื่อประเทศและชนชาติที่อยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีพรมแดนติดต่อกับไทย ลาว และเวียดนาม มีภาษาพูดอยู่ในตระกูลมอญ–เขมร และมีอักษรของตนเองใช้ เรียกว่า อักษรขอม.
เขมร เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-รอ-เรือ ความหมายที่ [ขะเหฺมน] เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเพลงไทยจําพวกหนึ่ง มีชื่อขึ้นต้นด้วยคำว่า เขมร เช่น เขมรไทรโยค เขมรโพธิสัตว์ เขมรลออองค์.เขมร ๒ [ขะเหฺมน] น. ชื่อเพลงไทยจําพวกหนึ่ง มีชื่อขึ้นต้นด้วยคำว่า เขมร เช่น เขมรไทรโยค เขมรโพธิสัตว์ เขมรลออองค์.
เขมา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ดู เขม– มีเครื่องหมายยัติภังค์ท้ายคำ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า.เขมา ๑ ดู เขม–.
เขมา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา ความหมายที่ [ขะเหฺมา] เป็นคำนาม หมายถึง โกฐเขมา. ในวงเล็บ ดู โกฐเขมา เขียนว่า สะ-หระ-โอ-กอ-ไก่-ถอ-ถาน-สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา ที่ โกฐ เขียนว่า สะ-หระ-โอ-กอ-ไก่-ถอ-ถาน. ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร เขฺมา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-พิน-ทุ-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา ว่า ดํา .เขมา ๒ [ขะเหฺมา] น. โกฐเขมา. (ดู โกฐเขมา ที่ โกฐ). (ข. เขฺมา ว่า ดํา).
เขม่า เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา[ขะเหฺม่า] เป็นคำนาม หมายถึง ละอองดํา ๆ ที่เกิดจากควันไฟหรือดินปืน.เขม่า [ขะเหฺม่า] น. ละอองดํา ๆ ที่เกิดจากควันไฟหรือดินปืน.
เขม่าซาง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ซอ-โซ่-สะ-หระ-อา-งอ-งู เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อโรคชนิดหนึ่งตามตําราแพทย์แผนโบราณ.เขม่าซาง น. ชื่อโรคชนิดหนึ่งตามตําราแพทย์แผนโบราณ.
เขมาโกรย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-โอ-กอ-ไก่-รอ-เรือ-ยอ-ยัก[ขะเหฺมาโกฺรย] เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อปลาชนิดหนึ่งมีหลังดํา. ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร ใช้ในความว่า เขียนว่า สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-ชอ-ช้าง-ไม้-โท-สะ-หระ-ไอ-ไม้-ม้วน-นอ-หนู-คอ-ควาย-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-วอ-แหวน-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา หลังดํา เขียนว่า หอ-หีบ-ลอ-ลิง-ไม้-หัน-อา-กาด-งอ-งู-ดอ-เด็ก-นิก-คะ-หิด-สะ-หระ-อา . (พจน. ๒๔๙๓).เขมาโกรย [ขะเหฺมาโกฺรย] น. ชื่อปลาชนิดหนึ่งมีหลังดํา. (ข. ใช้ในความว่า หลังดํา). (พจน. ๒๔๙๓).
เขมือบ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า-สะ-หระ-อือ-ออ-อ่าง-บอ-ไบ-ไม้[ขะเหฺมือบ] เป็นคำกริยา หมายถึง กลืนกินอย่างปลา, กินอย่างตะกละ.เขมือบ [ขะเหฺมือบ] ก. กลืนกินอย่างปลา, กินอย่างตะกละ.
เขย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชายที่มาแต่งงานกับญาติผู้หญิง, ผัวของญาติ, เช่น ถ้าเป็นผัวของลูกสาว เรียก ลูกเขย ถ้าเป็นผัวของป้า เรียก ลุงเขย.เขย น. ชายที่มาแต่งงานกับญาติผู้หญิง, ผัวของญาติ, เช่น ถ้าเป็นผัวของลูกสาว เรียก ลูกเขย ถ้าเป็นผัวของป้า เรียก ลุงเขย.
เขยก เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-กอ-ไก่[ขะเหฺยก] เป็นคำกริยา หมายถึง อาการที่เดินหรือวิ่งด้วยปลายเท้าอย่างคนเท้าเจ็บ, อาการที่เดินหรือวิ่งเอียงไปข้างใดข้างหนึ่งอย่างคนขาพิการ.เขยก [ขะเหฺยก] ก. อาการที่เดินหรือวิ่งด้วยปลายเท้าอย่างคนเท้าเจ็บ, อาการที่เดินหรือวิ่งเอียงไปข้างใดข้างหนึ่งอย่างคนขาพิการ.
เขย่ง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ไม้-เอก-งอ-งู[ขะเหฺย่ง] เป็นคำกริยา หมายถึง ยืนด้วยปลายเท้า, พยุงตัวให้สูงขึ้น.เขย่ง [ขะเหฺย่ง] ก. ยืนด้วยปลายเท้า, พยุงตัวให้สูงขึ้น.
เขย่งก้าวกระโดด เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ไม้-เอก-งอ-งู-กอ-ไก่-ไม้-โท-สะ-หระ-อา-วอ-แหวน-กอ-ไก่-รอ-เรือ-สะ-หระ-อะ-สะ-หระ-โอ-ดอ-เด็ก-ดอ-เด็ก เป็นคำนาม หมายถึง การแข่งกรีฑาชนิดหนึ่ง ผู้แข่งขันวิ่งจากต้นทางทีละคนจนถึงเส้นเริ่มที่มีกระดานรองรับ เขย่งเท้าข้างหนึ่งพร้อมกับยันตัวขึ้นแล้วก้าวด้วยเท้าอีกข้างหนึ่ง ต่อจากนั้นจึงกระโดด ใครกระโดดได้ไกลที่สุดเป็นผู้ชนะ.เขย่งก้าวกระโดด น. การแข่งกรีฑาชนิดหนึ่ง ผู้แข่งขันวิ่งจากต้นทางทีละคนจนถึงเส้นเริ่มที่มีกระดานรองรับ เขย่งเท้าข้างหนึ่งพร้อมกับยันตัวขึ้นแล้วก้าวด้วยเท้าอีกข้างหนึ่ง ต่อจากนั้นจึงกระโดด ใครกระโดดได้ไกลที่สุดเป็นผู้ชนะ.
เขย่งเก็งกอย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ไม้-เอก-งอ-งู-สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-ไม้-ไต่-คู้-งอ-งู-กอ-ไก่-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก เป็นคำกริยา หมายถึง กระโดดตีนเดียว. เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อการเล่นของเด็กอย่างหนึ่ง.เขย่งเก็งกอย ก. กระโดดตีนเดียว. น. ชื่อการเล่นของเด็กอย่างหนึ่ง.
เขยตาย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ตอ-เต่า-สะ-หระ-อา-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อไม้พุ่มชนิด Glycosmis pentaphylla (Retz.) Correa ในวงศ์ Rutaceae ชอบขึ้นในที่ชื้นตามชายป่าและริมหมู่บ้าน สูงประมาณ ๒ เมตร ผลกลมขนาดราวปลายนิ้วก้อย สุกสีชมพูเรื่อ ๆ รสหวาน กินได้ รากใช้ทํายา, กระรอกน้ำข้าว กระโรกนํ้าข้าว หรือ นํ้าข้าว ก็เรียก, พายัพและอีสานเรียก ส้มชื่น.เขยตาย น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Glycosmis pentaphylla (Retz.) Correa ในวงศ์ Rutaceae ชอบขึ้นในที่ชื้นตามชายป่าและริมหมู่บ้าน สูงประมาณ ๒ เมตร ผลกลมขนาดราวปลายนิ้วก้อย สุกสีชมพูเรื่อ ๆ รสหวาน กินได้ รากใช้ทํายา, กระรอกน้ำข้าว กระโรกนํ้าข้าว หรือ นํ้าข้าว ก็เรียก, พายัพและอีสานเรียก ส้มชื่น.
เขย้อแขย่ง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ไม้-โท-ออ-อ่าง-สะ-หระ-แอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ไม้-เอก-งอ-งู[ขะเย่อขะแหฺย่ง] เป็นคำกริยา หมายถึง ตะเกียกตะกายจะให้ตัวสูงขึ้น, ออกเสียงว่า ขะเย้อขะแหย่ง ก็มี.เขย้อแขย่ง [ขะเย่อขะแหฺย่ง] ก. ตะเกียกตะกายจะให้ตัวสูงขึ้น, ออกเสียงว่า ขะเย้อขะแหย่ง ก็มี.
เขยอะขยะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อะ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อะ[ขะเหฺยอะขะหฺยะ] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เหนอะหนะ, ติดรุงรัง.เขยอะขยะ [ขะเหฺยอะขะหฺยะ] ว. เหนอะหนะ, ติดรุงรัง.
เขย่า เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา[ขะเหฺย่า] เป็นคำกริยา หมายถึง อาการที่จับสิ่งใดสั่นหรือยกขึ้นยกลงเร็ว ๆ เพื่อให้สิ่งนั้นกระเทือนหรือเคลื่อนไหว เช่น เขย่าตัวเพื่อให้ตื่น เขย่าขวดเพื่อให้ยาระคนกัน เขย่ากิ่งไม้เพื่อให้ลูกไม้หล่น, กระเทือน, ทําให้กระเทือน, เช่น รถเขย่า เกวียนเขย่า, โดยปริยายหมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น เขย่าขวัญ เขย่าโลก.เขย่า [ขะเหฺย่า] ก. อาการที่จับสิ่งใดสั่นหรือยกขึ้นยกลงเร็ว ๆ เพื่อให้สิ่งนั้นกระเทือนหรือเคลื่อนไหว เช่น เขย่าตัวเพื่อให้ตื่น เขย่าขวดเพื่อให้ยาระคนกัน เขย่ากิ่งไม้เพื่อให้ลูกไม้หล่น, กระเทือน, ทําให้กระเทือน, เช่น รถเขย่า เกวียนเขย่า, โดยปริยายหมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น เขย่าขวัญ เขย่าโลก.
เขยิน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อิ-นอ-หนู[ขะเหฺยิน] เป็นคำกริยา หมายถึง ยื่นออกมา เช่น ฟันเขยิน, เผยอขึ้น เช่น ไม้เขยิน ตะปูเขยิน.เขยิน [ขะเหฺยิน] ก. ยื่นออกมา เช่น ฟันเขยิน, เผยอขึ้น เช่น ไม้เขยิน ตะปูเขยิน.
เขยิบ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อิ-บอ-ไบ-ไม้[ขะเหฺยิบ] เป็นคำกริยา หมายถึง ขยับเลื่อนไปเล็กน้อย.เขยิบ [ขะเหฺยิบ] ก. ขยับเลื่อนไปเล็กน้อย.
เขยิบขยาบ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อิ-บอ-ไบ-ไม้-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อา-บอ-ไบ-ไม้[–ขะหฺยาบ] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง พะเยิบพะยาบ.เขยิบขยาบ [–ขะหฺยาบ] ว. พะเยิบพะยาบ.
เขยิบฐานะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อิ-บอ-ไบ-ไม้-ถอ-ถาน-สะ-หระ-อา-นอ-หนู-สะ-หระ-อะ เป็นคำกริยา หมายถึง เลื่อนฐานะสูงขึ้น.เขยิบฐานะ ก. เลื่อนฐานะสูงขึ้น.
เขยียวขยอน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-วอ-แหวน-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-ออ-อ่าง-นอ-หนู[ขะเหฺยียวขะหฺยอน] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง สนั่น, หวั่นไหว, เกรียวกราว. ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร เขฺญียวขฺญาร เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-พิน-ทุ-ยอ-หยิง-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-วอ-แหวน-ขอ-ไข่-พิน-ทุ-ยอ-หยิง-สะ-หระ-อา-รอ-เรือ ว่า เจื้อยแจ้ว .เขยียวขยอน [ขะเหฺยียวขะหฺยอน] ว. สนั่น, หวั่นไหว, เกรียวกราว. (ข. เขฺญียวขฺญาร ว่า เจื้อยแจ้ว).
เขยื้อน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อือ-ไม้-โท-ออ-อ่าง-นอ-หนู[ขะเยื่อน] เป็นคำกริยา หมายถึง ไหวตัวหรือเคลื่อนที่ไปเล็กน้อย, ทําให้ไหวตัวหรือให้เคลื่อนที่ไปเล็กน้อย.เขยื้อน [ขะเยื่อน] ก. ไหวตัวหรือเคลื่อนที่ไปเล็กน้อย, ทําให้ไหวตัวหรือให้เคลื่อนที่ไปเล็กน้อย.
เขรอะ, เขลอะ เขรอะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-รอ-เรือ-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อะ เขลอะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ลอ-ลิง-ออ-อ่าง-สะ-หระ-อะ [เขฺรอะ, เขฺลอะ] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เป็นตะกอนทับถมอย่างของที่นอนก้นซับซ้อนอยู่ เช่น ตะกอนเขรอะ, เกรอะ ก็ว่า; เลอะเทอะ เช่น รองเท้าเปื้อนโคลนเขลอะ. เป็นคำกริยา หมายถึง จับหรือเกาะซับซ้อนกันอยู่ เช่น สนิมเขรอะ ฝุ่นเขลอะ.เขรอะ, เขลอะ [เขฺรอะ, เขฺลอะ] ว. เป็นตะกอนทับถมอย่างของที่นอนก้นซับซ้อนอยู่ เช่น ตะกอนเขรอะ, เกรอะ ก็ว่า; เลอะเทอะ เช่น รองเท้าเปื้อนโคลนเขลอะ. ก. จับหรือเกาะซับซ้อนกันอยู่ เช่น สนิมเขรอะ ฝุ่นเขลอะ.
เขลง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ลอ-ลิง-งอ-งู ความหมายที่ [เขฺลง] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ทอดอารมณ์อย่างสบาย (ใช้แก่กริยานอน).เขลง ๑ [เขฺลง] ว. ทอดอารมณ์อย่างสบาย (ใช้แก่กริยานอน).
เขลง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ลอ-ลิง-งอ-งู ความหมายที่ [เขฺลง]ดู หยี เขียนว่า หอ-หีบ-ยอ-ยัก-สะ-หระ-อี ความหมายที่ ๒.เขลง ๒ [เขฺลง] ดู หยี ๒.
เขละ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อะ[เขฺละ] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เละ, เละเทะ, เกะกะ, ไม่เป็นระเบียบ, เขละขละ ก็ว่า.เขละ [เขฺละ] ว. เละ, เละเทะ, เกะกะ, ไม่เป็นระเบียบ, เขละขละ ก็ว่า.
เขลา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา[เขฺลา] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง ขาดไหวพริบ, รู้ไม่ถึง, รู้ไม่เท่าทัน, ไม่เฉียบแหลม, ไม่ฉลาด. ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร .เขลา [เขฺลา] ว. ขาดไหวพริบ, รู้ไม่ถึง, รู้ไม่เท่าทัน, ไม่เฉียบแหลม, ไม่ฉลาด. (ข.).
เขลาะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-อะ[เขฺลาะ] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง กําเลาะ, หนุ่ม, สาว. ในวงเล็บ มาจากภาษาเขมร เขฺลาะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-พิน-ทุ-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-อะ ว่า หนุ่ม .เขลาะ [เขฺลาะ] ว. กําเลาะ, หนุ่ม, สาว. (ข. เขฺลาะ ว่า หนุ่ม).
เขว เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-วอ-แหวน[เขฺว] เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เหไปนอกทาง, ผิดทาง, ไม่ตรงทาง.เขว [เขฺว] ว. เหไปนอกทาง, ผิดทาง, ไม่ตรงทาง.
เขษตร เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สอ-รือ-สี-ตอ-เต่า-รอ-เรือ[ขะเสด] ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง เกษตร, ทุ่ง, นา, ไร่.เขษตร [ขะเสด] (โบ) น. เกษตร, ทุ่ง, นา, ไร่.
เขษม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สอ-รือ-สี-มอ-ม้า[ขะเสม] เป็นคำนาม หมายถึง เกษม, ความสบายใจ, ความพ้นภัย. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี เขม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-มอ-ม้า และมาจากภาษาสันสกฤต เกษม เขียนว่า สะ-หระ-เอ-กอ-ไก่-สอ-รือ-สี-มอ-ม้า.เขษม [ขะเสม] น. เกษม, ความสบายใจ, ความพ้นภัย. (ป. เขม; ส. เกษม).
เขษียร เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สอ-รือ-สี-สะ-หระ-อี-ยอ-ยัก-รอ-เรือ[ขะเสียน] ในวงเล็บ เป็นคำโบราณ เป็นคำนาม หมายถึง เกษียร, นํ้านม.เขษียร [ขะเสียน] (โบ) น. เกษียร, นํ้านม.
เขฬะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ลอ-จุ-ลา-สะ-หระ-อะ[เข–ละ] เป็นคำนาม หมายถึง นํ้าลาย, ราชาศัพท์ว่า พระเขฬะ. ในวงเล็บ มาจากภาษาบาลี .เขฬะ [เข–ละ] น. นํ้าลาย, ราชาศัพท์ว่า พระเขฬะ. (ป.).
เขะขะ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อะ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อะ เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เกะกะ, กีดขวาง.เขะขะ ว. เกะกะ, กีดขวาง.
เขา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง เนินที่นูนสูงขึ้นไปเป็นจอมเด่น.เขา ๑ น. เนินที่นูนสูงขึ้นไปเป็นจอมเด่น.
เขามอ เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-มอ-ม้า-ออ-อ่าง เป็นคำนาม หมายถึง เขาจําลองที่ทําไว้ดูเล่นในบ้านเป็นต้น.เขามอ น. เขาจําลองที่ทําไว้ดูเล่นในบ้านเป็นต้น.
เขา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง สิ่งที่งอกออกมาจากหัวสัตว์บางพวก มีลักษณะแข็ง.เขา ๒ น. สิ่งที่งอกออกมาจากหัวสัตว์บางพวก มีลักษณะแข็ง.
เขากวาง เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-งอ-งู ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อขวากชนิดหนึ่งทําด้วยต้นไม้หรือกิ่งไม้ เสี้ยมปลายให้แหลมเพื่อกีดขวางข้าศึก.เขากวาง ๑ น. ชื่อขวากชนิดหนึ่งทําด้วยต้นไม้หรือกิ่งไม้ เสี้ยมปลายให้แหลมเพื่อกีดขวางข้าศึก.
เขากวางอ่อน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-กอ-ไก่-วอ-แหวน-สะ-หระ-อา-งอ-งู-ออ-อ่าง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำนาม หมายถึง เขากวางที่งอกใหม่หลังผลัดเขา มีหนังอ่อนนุ่มหุ้ม มีขนสั้นสีน้ำตาลเป็นมัน นิยมใช้ทำยา.เขากวางอ่อน น. เขากวางที่งอกใหม่หลังผลัดเขา มีหนังอ่อนนุ่มหุ้ม มีขนสั้นสีน้ำตาลเป็นมัน นิยมใช้ทำยา.
เขา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง ชื่อนกในวงศ์ Columbidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับนกลุมพูและนกพิราบ ขนสีนํ้าตาล บางชนิดออกสีนํ้าตาลแดง ลําตัวมีลาย มักอยู่เป็นคู่หรือเป็นฝูง หากินเมล็ดพืชบนพื้นดิน ในประเทศไทยมีหลายชนิด เช่น เขาใหญ่ หรือ เขาหลวง (Streptopelia chinensis) เขาไฟ (S. tranquebarica) เขาชวา (Geopelia striata).เขา ๓ น. ชื่อนกในวงศ์ Columbidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับนกลุมพูและนกพิราบ ขนสีนํ้าตาล บางชนิดออกสีนํ้าตาลแดง ลําตัวมีลาย มักอยู่เป็นคู่หรือเป็นฝูง หากินเมล็ดพืชบนพื้นดิน ในประเทศไทยมีหลายชนิด เช่น เขาใหญ่ หรือ เขาหลวง (Streptopelia chinensis) เขาไฟ (S. tranquebarica) เขาชวา (Geopelia striata).
เขาเปล้า เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา-สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-ไม้-โท-สะ-หระ-อาดู เปล้า เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ปอ-ปลา-ลอ-ลิง-ไม้-โท-สะ-หระ-อา ความหมายที่ ๒.เขาเปล้า ดู เปล้า ๒.
เขา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำสรรพนาม หมายถึง คําใช้แทนผู้ที่เราพูดถึง, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๓.เขา ๔ ส. คําใช้แทนผู้ที่เราพูดถึง, เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๓.
เขา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-สะ-หระ-อา ความหมายที่ เป็นคำนาม หมายถึง เถาวัลย์ เช่น เครือเขา.เขา ๕ น. เถาวัลย์ เช่น เครือเขา.
เข่า เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง ส่วนที่ต่อระหว่างขาส่วนบนกับขาส่วนล่าง สําหรับคู้ขาเข้าและเหยียดขาออก เช่น คุกเข่า ตีเข่า ขึ้นเข่า, ราชาศัพท์ว่า พระชานุ.เข่า น. ส่วนที่ต่อระหว่างขาส่วนบนกับขาส่วนล่าง สําหรับคู้ขาเข้าและเหยียดขาออก เช่น คุกเข่า ตีเข่า ขึ้นเข่า, ราชาศัพท์ว่า พระชานุ.
เข่าลอย เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ลอ-ลิง-ออ-อ่าง-ยอ-ยัก เป็นคำนาม หมายถึง ท่าต่อสู้ของกีฬามวยไทยโดยกระโดดให้ตัวลอยแล้วใช้เข่ากระแทกคู่ต่อสู้.เข่าลอย น. ท่าต่อสู้ของกีฬามวยไทยโดยกระโดดให้ตัวลอยแล้วใช้เข่ากระแทกคู่ต่อสู้.
เข่าลา เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ลอ-ลิง-สะ-หระ-อา เป็นคำนาม หมายถึง อาการที่เอาเข่าเดาะโดยงอเข่าแต่น้อย.เข่าลา น. อาการที่เอาเข่าเดาะโดยงอเข่าแต่น้อย.
เข่าอ่อน เขียนว่า สะ-หระ-เอ-ขอ-ไข่-ไม้-เอก-สะ-หระ-อา-ออ-อ่าง-ไม้-เอก-ออ-อ่าง-นอ-หนู เป็นคำกริยา หมายถึง อาการที่เข่าหมดกําลังทรุดลง, โดยปริยายหมายถึงอาการหมดแรงเพราะรู้เรื่องที่ทำให้เสียใจเป็นต้นในทันทีทันใด.เข่าอ่อน ก. อาการที่เข่าหมดกําลังทรุดลง, โดยปริยายหมายถึงอาการหมดแรงเพราะรู้เรื่องที่ทำให้เสียใจเป็นต้นในทันทีทันใด.